فرارو- با فروکش کردن شیوع کروناویروس در چین و کنترل آن در کشورهای شرق آسیا، اکنون این کشورهای پیشرفته غربی هستند که کانون این اپیدمی بزرگ هستند. کشورهای همچون ایتالیا، آمریکا، اسپانیا، آلمان، فرانسه، سویس، انگلستان، هلند، استرالیا و بلژیک تا روز گذشته (۲۴ مارس)، بیش از ۲۵۴۵۰۰ مورد ابتلا به کروناویروس و حدود ۱۳۰۰۰ مورد مرگ و میر را، آن هم در مدت زمان بسیار اندکی به ثبت رسانده اند. این آمار بدان معنا است که بیش از ۵۰ درصد مبتلایان و حدود ۶۰ درصد مرگ و میر جهانی کروناویروس، در کشورهای توسعه یافته غرب رخ داده است. خبرگزاری سی ان ان در گزارشی به بررسی چرایی این مسئله پرداخته است.
در این آشفته بازار، آخر هفته برای بسیاری از مردم لحظه خوشی تلقی میشود. هر کسی میتواند دوچرخه سواران و دوندگانی که پارکهای نیویورک را شلوغ کرده اند، ببیند، کوهنوردانی که نقاط زیبای انگلستان را رونق میدهند و گروههایی که به سواحل شلوغ کالیفرنیا میروند. این افراد نمیتوانند تصور داشته باشند که یک بیماری همه گیر خطرناک جهان را در دست گرفته است.
با افزایش مبتلایان به کروناویروس جدید، ایتالیا سرنخهایی را برای آنچه ممکن است در آینده رخ دهد ارائه میکند. با شروع شیوع کروناویروس در ایتالیا، مقامات این کشور در ابتدا با قرنطینه کردن مناطق تحت تأثیر با عنوان «منطقه قرمز» در شمال، اقدامات خود را شروع کردند. با گسترش ویروس در کل کشور، دولت ایتالیا قوانین محدودیتهای اجتماعی را در ۹ مارس و برای کل کشور به اجرا درآورد و برای افرادی که این قوانین را نقض میکردند ۲۳۲ دلار جریمه و شش ماه زندان تعیین کرد.
اما صدها هزار ایتالیایی در همان ابتدا به دلیل نقض این ممنوعیت ها، با برخوردهای پلیس مواجه شدند و یک مقام صلیب سرخ چین هفته گذشته اظهار داشت که اقدامات ایتالیا - که سختترین نمونه در اروپا است - به اندازه کافی دقیق نبوده است. جمعه گذشته از ارتش ایتالیا خواسته شد تا به اجرای قوانین کمک کند، زیرا مرگ و میرها در حال افزایش بود و بیمارستانها تحت فشار بودند. آخر هفته، هنگامی که ایتالیا بیش از ۱۴۰۰ کشته را در طی یک دوره دو روزه اعلام کرد، مقامات مجبور شدند محدودیتهای حتی سخت تری را برای مردم و مشاغل صادر کنند.
در حالی که اکنون اروپا به عنوان مرکز شیوع کروناویروس جدید، حتی جای چین را هم گرفته، به نظر نمیرسد که بسیاری از کشورهای غربی از نمونه ایتالیا عبرتی گرفته باشند. در لندن، جایی که مردم علی رغم توصیه دولت برای ماندن در خانه، به پارکها میرفتند تا یک آخر هفته آفتابی را سر کنند، بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس، اقدامات کشورش را تشدید کرد و اساساً انگلیس را از عصر دوشنبه به حالت قرنطینه درآورد.
نخست وزیر انگلیس اعلام کرد از این پس: «مردم فقط برای اهداف بسیار محدود زیر میتوانند خانه خود را ترک کنند؛ خرید ملزومات اساسی، انجام ورزش روزانه، ارائه خدمات پزشکی یا رفتن به محل کار آن هم اگر کاملاً حیاتی باشد. این تنها دلایلی است که مردم میتوانند به خاطر آن خانه خود را ترک کنید. نباید با دوستان ملاقات کنید، اگر دوستانتان از شما میخواهند که با یکدیگر دیدار کنید، باید بگویید" نه ". شما نباید با اعضای خانوادهای که در خانه شما زندگی نمیکنند ملاقات کنید». وی افزود پلیس با شکستن اجتماعات عمومی و صدور جریمه، این قوانین را اجرا میکند.
«مت هانکوک» وزیر بهداشت انگلیس نیز پیشتر گفته بود شهروندانی که نمیخواهند اقدامات دولت در برقراری فاصله اجتماعی را رعایت کنند "بسیار خودخواه" هستند. این در حالی که در آن سوی اقیانوس اطلس، «اندرو کوومو»، رئیس دولت محلی نیویورک نیز مردمی را که در پارکها جمع میشدند را "سهل انگار"، "متکبر" و "بی احساس" توصیف میکرد.
اما «نیک چاتر»، استاد علوم رفتاری در دانشکده بازرگانی وارویک، در گفتگو با سی ان ان اظهار داشت که این اقدامات به اندازه کافی پیش نخواهد رفت و میگوید رهبران غربی «پیامهای بسیار متناقض و مبهمی در این زمینه ارسال کردند». به عبارت بهتر این دولتها در یک هفته گذشته به تدریج سواحل، مراکز تجاری، رستوران ها، تئاترها و مدارس را بستند و با آرامی از عموم مردم خواستند تا به توصیههای آنها برای جلوگیری از گسترش Covid-۱۹ گوش دهند.
چاتر میگوید: «وقتی با آرامی به مردم توصیه میشود که کاری را انجام دهند، به نظر من مردم چنین توصیهایی را به عنوان اقداماتی که حتماً باید انجام دهند تلقی نمیکنند و چنین تصوری هم ندارد که این توصیهها همچون قانون لازم الاجرا باشند. در واقع نمیتوان از این توصیهها چیز دیگری دریافت کرد چرا که به طور ضمنی چنین القا میکنند که چیز مهمی نیست، زیرا اگر واقعاً مهم باشد، به شما میگوییم. ما هیچ وقت چیزهایی مانند این را نمیشنویم، «ما به شما توصیه میکنیم جلوی چراغهای قرمز باستید یا به شما توصیه میکنیم از این طرف جاده رانندگی کنید ...» ما فقط میشنویم که فقط مجبور هستیم چنین کاری بکنیم و اگر نکنیم، قانون را میشکنیم.
دولتهای غربی تمایلی به انجام قرنطینههای سختگیرانه که به سرعت در چین پس از شروع شیوع کروناویروس به اجرا در آمد، ندارند. در عوض، در انگلستان، آلمان و استرالیا، دولتهای محلی و ملی به مردم توصیه میکرد که فاصله اجتماعی را رعایت کنند و به مشاغل نیز گفته شد که در صورت امکان شرایط کار در خانه را برای کارکنان خود فراهم کنند.
در آلمان پس از اعمال قوانین «ممنوعیت تماس»، آنجلا مرکل، صدراعظم این کشور، روز یکشنبه در یک کنفرانس مطوبوعاتی ظاهر شد و پس اعلام محدودیتهای جدید در سراسر کشور گفت که از این پس همه تجمعات بیش از دو نفر، به استثنای کسانی که در کنار هم زندگی میکنند، ممنوع اعلام میشود تا «کاهش تماس» به مهار گسترش ویروس بینجامد. در آخر هفته، سواحل کالیفرنیا، مسیرهای پیاده روی و پارکها به استناد دستورالعمل ایالتی برای جلوگیری از تماس نزدیک با دیگران، بسته شدند. ساحل معروف «باندی» استرالیا که هر هفته میزبان صدها هزار بازدیدکننده بود به دستور دولت ایالت نیوساوث ولز از روز شنبه به روی عموم مردم بسته شد.
روز دوشنبه ساکنان لندن، روز را با تصاویر نگران کنندهای از ازدحام مردم در قطارهای شهری آغاز کردند. تصاویری که مربوط به کارکنان بخشهای مختلف خدماتی بود. «نیل کویل»، نماینده برموندی لندن در مجلس، تصویری از یک قطار شلوغ را توییت کرد و نوشت که وی از دولت خواسته است که «تعقیب کارفرمایان غیرمسئول که با زندگی افراد دیگر و امنیت سلامت ما ریسک میکنند، را در نظر بگیرد».
افراد خشمگین در رسانههای اجتماعی تصاویر خیابانهای شلوغ و نقاط توریستی را به اشتراک میگذارند و افرادی را که قوانین فاصله اجتماعی را نادیده میگیرند، "Covidiots"، نام گذاری کرده اند. مسافران همچون سیل به مناطق دور افتاده سرازیر میشوند و این نگرانی را ایجاد میکنند که بیمارستانهای کوچک خیلی سریع ظرفیت خود را از دست بدهند. پارک ملی Snowdonia در ولز اعلام کرد که «شلوغترین روز بازدید کنندگان خود» را تجربه کرده است و از دولت خواسته است تا اقدامات و راهنماییهای جدی تری را آغاز کند. مادر «اندی ماری» بازیگر تنیس نیز با انتشار عکسی، تریلر ترانه "به خانه بروید" را به اشتراک گذاشت.
پس چرا کسی در خانه نماند؟ روز گذشته، «گاوین نیوزوم»، رئیس دولت فدرال کالیفرنیا خطاب به افرادی که در سواحل این ایالت به تفریح میپرداختند گفت: "خودخواه نباشید". نیکولا استورژون، نخست وزیر اسکاتلند از مردم خواست که "اکنون وقت انجام کارهای صحیح است" و نخست وزیر استرالیا، اسکات موریسون از "بی اعتنایی" مردم به قوانین فاصله اجتماعی انتقاد کرد.
اما نیک چاتر میگوید که این اظهار نظرهای مقامات غربی کافی نیست. وی گفت: «در اینجا یک شکست بزرگ ارتباطی میان مردم و مقامات وجود دارد. ما چین را دیده ایم، ما همچنین میتوانیم به کره نگاه کنیم، میبینیم که استراتژیهایی وجود دارند که در واقع میتوانند کار را انجام دهند؛ بنابراین راه حلها صرفاً نظری نیستند». وی افزود: «در چین، مسئله اصلی فقط قرنطینه بسیار سختگرانه بوده است و احتمالاً سختگرانهتر از آن چیزی که واقعاً مورد نیاز بود. اما ما میدانیم که یک فشار بسیار شدید عمل خواهد کرد. در کره، مردم آزادی بیشتری برای حرکت در اختیار داشتند، اما آنها در مقیاس گسترده آزمایشات بسیار شدیدی انجام داده اند؛ بنابراین احتمالاً ترکیبی از این استراتژیها مورد نیاز است تا بتوان بر این اپیدمی غلبه کرد».
در چین هرچند که این امر موجب شده است که برخی از ساکنان نتوانند بیش از یک ماه از آپارتمانهای خود خارج شوند و اقتصاد به شدت تحت تأثیر قرار گرفت، اما این کشور در چند روز هیچگونه مورد ابتلای بومی در مرکز شیوع اولیه کروناویروس مشاهده نکرد. در هنگ کنگ نیز قوانین سختگیرانه فاصله اجتماعی، موثرترین اقدام برای پایین نگه داشتن میزان آلودگی در این منطقه بوده است. در هنگ کنگ افراد تازه وارد با دستبند الکترونیکی که نظارت بر نقض قرنطینه را کنترل میکند، مراقبت میشوند. در «همینگوی»، یک نوار در منطقه دیسکاوری خلیج هنگ کنگ که جمعیت زیاد خارجی دارد، هفته گذشته "یک هشدار به هر کس که از اروپا برگردد" صادر کرد مبنی بر اینکه دوربینهای مدار بسته هر گونه نقض قوانین فاصل اجتماعی را به مقامات گزارش خواهند داد.
در حال حاضر برخی از کشورهای اروپایی برای کند کردن شیوع ویروس اقدامات بیشتر و جدی تری را در پیش گرفته اند. در فرانسه هزاران برگ جریمه برای کسانی که قوانین ضد مسافرتی این کشور را نقض کردهاند، صادر شده است. فرانسه همچنین در این مدت اقدام به بستن پارکها و سواحل بیشتری کرده است.
نیک چاتر میگوید، اگر رهبران جوامع غربی میخواهند مردم همکاری بیشتری در زمینه مبارزه با شیوع کرونا ویروس انجام دهند، باید قواننین مربوطه را "اجباری" کنند، پیش از آن که خیلی دیر شود.