وقتی شخصی آلوده به ویروس به سطوحی مانند دستگیره در دست می زند این خطر هست که ویروسهایی از دست این شخص به دستگیره بچسبند که میتوانند دو تا سه روز به حیات ادامه دهند
سوال این است که بعد از این که شخص آلوده به ویروس جدید کرونا سطوحی مانند دستگیره در را با انگشتان نشسته لمس کرد چه مدت زمانی ویروس میتواند روی این سطح به حیات ادامه دهد؟ پژوهشی که در هفته جاری منتشر شد نشان میدهد که این ویروس میتواند روی سطوح سخت مانند پلاستیک و استیل تا 72 ساعت و روی سطوح مقوایی و کارتن تا 24 ساعت زنده بماند.
جیمز لوید-اسمیت استادیار اکولوژی و زیست شناسی تکاملی دانشگاه کالیفرنیا در لسن آنجلس (UCLA) که روی چگونگی بوجود آمدن عوامل بیماریزا تحقیق میکند میگوید: «این ویروس قدرت این را دارد که برای چندین روز به حیات ادامه داده و توانایی بقای خود را حفظ کند.»
با وجودی که سازمان بهداشت جهانی قبلا بر اساس تحقیقات انجام گرفته روی انواع دیگر ویروس های تاجدار (کرونایی) مدت زمان زنده ماندن آنها را روی سطوح، بین چند ساعت تا چند روز تخمین زده بود اما این اولین پژوهشی است که در آن آزمایش دقیقا روی این نوع ویروس که در حال حاضر باعث همه گیر و جهانگیر شدن (پاندمیک) بیماری شده و نام واقعی اش SARS-CoV-2 است انجام گرفته است.
نسخه پیشنویس این پژوهش چاپ شده و انتظار می رود بزودی منتشر و در اختیار عموم قرار گیرد.
جالب توجه اینکه بعضی سطوح برای ویروس SARS-CoV-2 محیط نامساعدی است و ویروس نمی تواند زیاد در این سطوح زنده بماند. برای مثال این ویروس روی سطوح مسی تنها می تواند 4 ساعت دوام بیاورد.
البته ضروری است که ما اطلاعاتی درباره طول زمان زنده ماندن این ویروس داشته باشیم. چرا که وقتی شخصی آلوده به ویروس عطسه یا سرفه می کند سطوح آلوده میشوند. قطرات تنفسی خارج شده حاوی ویروس، میتواند روی دستگیرهها، دگمههای آسانسور، نرده پلهها، میز کار و کابینتها بنشیند و باعث انتشار و انتقال ویروس به کسانی شود که به این سطوح دست می زنند.
برای آزمایش مدت زمان بقای ویروس دانشمندان در آزمایشگاههای راکی مانتین در ایالت مونتانا که بخشی از انستیتوی ملی بهداشت است یک سری آزمایشاتی را انجام دادند تا ویروس نوع جدید (کرونا) را با ویروس SARS (یک ویروس تاجدار مشابه که در سال 2003 شیوع پیدا کرد) مقایسه کنند.
او توضیح می دهد که آنها در آزمایشگاه ویروس را از روی سطوحی که آلوده شدهاند برداشته و سپس آن را در داخل بافتهای (کشتهای) سلولی قرار میدهند. در مرحله بعد محققان این نکته را که آیا ویروس میتواند سلول های موجود در ظرف را آلوده کند یا نه یادداشت میکنند. آنها این آزمایش را چندین بار بر روی هر دو نوع ویروس در فواصل زمانی متفاوت انجام دادند.
لوید-اسمیت میگوید: «به طور کلی از نقطه نظر دوام و بقا در این محیط ها این دو نوع ویروس بسیار شبیه هم هستند.»
لوید-اسمیت می گوید که این یافتهها تخمین تقریبی خوبی درباره قابلیت زنده ماندن این ویروس روی این سطوح بدست میدهد. او میگوید: «در یک آزمایش که در آزمایشگاه انجام میگیرد شرایط تا حدودی کنترل شده و ثابت است. در مقایسه با شرایط آزمایشگاهی، شرایط در دنیای واقعی و جهان خارج ثابت نیست و در نوسان و تغییر است، شرایطی مانند درجه حرارت، رطوبت و نور مدام در حال تغییر هستند. بنابراین قابلیت و قدرت زنده ماندن نیز با توجه به شرایط متغیر است.»
برای مثال اگر ویروس لبه آفتابی یک پنجره یا میز کار را آلوده کند شاید مدت زمان زیادی نتواند زنده بماند.
دانیل کوریتزکس، متخصص بیماری عفونی در بیمارستان زنان و بریگام میگوید: «نور ماورا بنفش واقعا میتواند به عنوان یک ضدعفونیکننده قوی عمل کند و ما مقدار زیادی نور ماورا بنفش از خورشید می گیریم. اشعه مستقیم آفتاب می تواند به کاهش سریع آلودگی ویروسی سطوح کمک کند.» این متخصص در تحقیقات جدید نقشی نداشت.
هنوز مسایل زیادی درباره قابلیت زنده ماندن ویروس ها روی انواع دیگر سطوح مانند لباس یا فرش مجهول مانده است. کوریتزکس میگوید: «بر اساس پژوهش های قبلی به نظر می رسد سطوح سخت و سطوح صاف نسبت به سطوح پارچهای و یا سطوح زبر و ناصاف فضای مساعدتری را برای رشد آنها فراهم می کند.»
اما درباره غذا چی؟ شاید غذا اینجا عامل خطر عمدهای محسوب نشود. چرا که بیشتر عفونت ناشی از ویروس نوع جدید تاجدار با درگیر شدن دستگاه تنفسی شروع می شود نه با دستگاه گوارش. بنابراین ابتلا به بیماری از طریق انتقال ویروس به دستها و سپس تماس دستها با چشمها و بینی و دهان صورت می گیرد. او می گوید: «نگرانی بیشتر، از لوازم آشپزخانه و بشقابها و فنجانها است که ممکن است در جاهایی مانند رستورانها یا کافهها تعداد زیادی از افراد این لوازم و وسایل را لمس کنند.
پس چه طور میتوانید از خودتان در برابر این بیماری محافظت کنید؟ خوب، احتمالا قبلا توصیههایی مانند اینها را شنیدهاید: «دستهایتان را بشویید» و «سطوح را ضدعفونی کنید»
راهکارها و توصیههای زیر را برای پاک کردن و ضدعفونی کردن سطوح شخصی خودتان و سطوح عمومی بکار ببندید.
به روش صحیح تمیز کنید: از آمونیاک یا محصولات پایه الکل استفاده کنید. از دستمال تر نوزاد صرف نظر کنید.
آگاهی داشتن از سطوح متعددی که در طول روز دست می زنید و تمیز کردن آنها با محصولات تایید شده به کنترل و محدود کردن انتشار ویروس کمک میکند
اندرو یانوفسکی متخصص بیماریها عفونی در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن و بیمارستان کودکان سنلویی میگوید: «یک نکته خوب درباره COVID-19 این است که برای ضدعفونی کردن دستها و سطوح از این ویروس نیاز به ماده شیمیایی پاککننده خاصی نیست.» COVID-19 بیماری است که عامل بروزش ویروس کرونای جدید است.
روش قدیمی و خوب آب و صابون موثر است.
می توانید از دستمال تر استفاده کنید. اما اطمینان حاصل کنید که دستمال تر پایه الکل باشد نه دستمال تر نوزاد. چرا که دستمال تر نوزاد ممکن است بیتاثیر باشد.
اگر در حال حاضر دستمال تر در بیشتر سوپرمارکتها و داروخانهها به سختی پیدا میشود به جایش میتوانید از اسپری های ضدعفونیکننده استفاده کنید. یا می توانید خودتان یک اسپری پایه وایتکس درست کنید. میتوانید با مخلوط کردن چهار قاشق چایخوری وایتکس در یک لیتر آب یک اسپری پاک کننده درست کنید.
حتما دست هایتان را به طور جد بشویید!
درست است! صدها بار این را شنیدهاید. پس همین کار را ادامه دهید. مخصوصا وقتی به بیرون و مکانهای عمومی میروید و سطوح زیادی را لمس می کنید. به مدت 20 ثانیه دستهایتان را با آب و صابون و کف بمالید. (به مدت دو برابر خواندن آهنگ Happy Birthday)
دستها را کامل و دقیق بشویید. مقداری از زمان را صرف شستن و مالیدن پشت و نیز جلوی دست بکنید، انگشتها را بهم قفل کنید و بکشید، انگشت شست هر دست را با دست دیگر صابون بزنید و در آخر ناخن هایتان را عاری از ویروس نگه داشته و آنها را اندکی به کف دستها بکشید. شستن دست ها آنقدر مهم و حیاتی است که اگر مردم بهداشت درست دست ها را رعایت کنند این تقریبا می تواند به نسبت 1 در 5 مورد از عفونت های تنفسی جلوگیری کند. این نسبت تقریبا معادل 6 میلیون مورد از آنفلونزای امسال میشود.
ضدعفونی کنندههای دست: آیا در مواقع اضطراری خودتان باید درست کنید؟
ضدعفونی کنندههای دست نیز در کشتن ویروسها موثر هستند، اگرچه شستن دست ها را توصیه میکنند. اگر به سینک و روشویی دسترسی ندارید ضدعفونی کننده دست جایگزین مناسبی است. فقط اطمینان حاصل کنید که ضدعفونی کنندهای که استفاده میکنید حداقل 60 درصد الکل داشته باشد.
با توجه به کمبود ضدعفونی کنندههای دست در بعضی فروشگاهها درست کردن ضدعفونی کننده دست بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. ما تعداد زیادی از روشهای تهیه را که در آنها از ترکیب الکل پژشکی و ژل آلوورا استفاده شده دیدهایم.
اندرو یانوفسکی میگوید: «اگر روی کاغذ و برچسب در ترکیباتش غلظت الکل 60 درصد قید شده است باید در مقابل SARS-COV-2 موثر باشد.» او می گوید اما درست کردن آن برای بار اول ممکن است مشکلتر از آنی باشد که فکر میکنید. اگر هنگام درست کردن این نوع ضدعفونی کنندهها شک و تردید دارید، آب و صابون همچنان در برابر ویروس موثر هستند.
موبایل شما مانند دست سوم شماست. آن را با یک پارچه تمیز کنید
یک روش مقابله با میکروبها: موبایلتان را تمیز کنید. موبایل «دست سوم» شماست. موبایل شما میزبان انواع میکروبهاست و ما هر روز با آن تماس داریم و آن را در دست می گیریم
پس همین الان دست هایتان را کاملا شسته و ضدعفونی کردهاید و احساس می کنید کاملا تر و تمیز هستید. بعد موبایلتان را بر میدارید و حدس بزنید چه اتفاقی می افتد؟ موبایل بالقوه پر است از عوامل بیماریزا.
جودی گوزمن-کاتریل متخصص بیماریهای عفونی در دانشگاه علوم و بهداشت ارگن (Oregon) میگوید: «تحقیقات نشان داده است که سطوح موبایلها پوشیده از باکتری است. باکتریهایی که باعث عفونتهای جدی مانند انواع استافیلوکوکوس میشود.
و موبایلها اغلب نزدیک چشم ها، بینی و دهان نگه داشته میشوند، جاهایی که میکروبها از آنها وارد بدن میشود. پس هر از چندی موبایلتان را تکه پارچهای تمیز کنید.
و در صورتی که برای تمیز کزدن موبایلتان از یک ضدعفونی کننده با پایه الکل استفاده می کنید نیازی نیست که آن را به مدت طولانی با پارچهای خیس بمالید. یانوفسکی میگوید: «چند ثانیه برای ضدعفونی کردن آن کفایت میکند.»
از این ترفند «بودار» برای نزدن دست به صورتتان استفاد کنید
آیا در به خاطر آوردن اینکه نباید به صورتتان دست بزنید مشکل دارید؟ مالیدن یک پیاز خام به دست هایتان را بعد از شستن امتحان کنید
صورت شما جایی است که برای ویروس نقاط ورودی متعددی به بدن را فراهم میآورد. بنابراین هر بار که دستهای کثیفتان را به چشمها، بینی و دهانتان می زنید ریسک آلوده شدن شما به ویروس وجود دارد.
کوریتزوکس می گوید: «اگر به میز یا دستگیره در دست زدهاید یا سطح آلوده به ویروسی را لمس کردهاید و سپس به چشمها، بینی و دهانتان دست زدهاید احتمال بسیار بالایی است که خودتان را به ویروس آلوده کنید.»
اما بیشتر ما از روی عادت بدون اینکه حتی خود متوجه باشیم چندین بار در ساعت به صورتمان دست میزنیم.
پس ما یک ایده به شما میدهیم. کاترین بلینگ از دانشکده پزشکی فینبرگ دانشگاه نورثوست میگوید: «بعد از اینکه واقعا خوب دستهایتان را شستید به تکهای پیاز خام دست بزنید. با این بوی تند در انگشتانتان وقتی دست به صورتتان میزنید متوجه میشوید.» این ممکن است در جمع اندکی غیرمودبانه باشد اما میتواند یک روش خوب برای دست زدن کمتر به صورت باشد.
منبع:
https://www.npr.org/sections/health-shots/2020/03/14/811609026/the-new-coronavirus-can-live-on-surfaces-for-2-3-days-heres-how-to-clean-them
تالیف: آلیسون اوبری، ان پی آر، 14 مارس 2020
ترجمه: علیرضا طالبزاده