فرارو- همزمان با افزایش شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان، رهبران دنیا یک راه حل ساده را به دفعات تکرار کرده اند. آنان معتقدند که با افزایش دمای هوا در فصل تابستان شیوع ویروس کنترل خواهد شد. به عنوان مثال دونالد ترامپ در روز دهم فوریه در جمعی این نکته را مطرح کرد که "همزمان با فرارسیدن ماه اپریل مشکل کرونا ویروس حل میشود. میدونید حقیقت اینکه با گرم شدن هوا شیوع ویروس به شکل معجزه اسایی حل میشه... " مقامات و مسئولان برخی از کشورها، راهکارهایی از این دست ارائه داده اند.
به گزارش فرارو به نقل از تایم، متخصصان بیماریهای عفونی معتقدند نباید تاثیر عوامل فصلی را نادیده گرفت. عواملی که روی سایر ویروسها اثر میگذارد و از گسترششان در فصل تابستان جلوگیری میکند، اما در رابطه با کووید ۱۹ نمیتوان به همان اندازه مطمئن بود؛ و حتی اگر همزمان با افزایش دمای هوا شیوع ویروس کاهش پیدا کند، نمیتوان امیدوار بود که برای همیشه از بین رفته باشد و دیگر باز نگردد.
ایده نابود شدن ویروس کویید ۱۹ همزمان با شروع فصل تابستان، دارای پیشینه و سابقهای است، سابقهای که به مقایسه این ویروس با ویروس سرماخوردگی و انفولانزا مربوط میباشد. طبق نظر مرکز کنترل بیماریهای امریکا (CDC) سرماخوردگی معمولی بیشتر در فصول زمستان و بهار شایع میشود و آنفولانرا در پاییز و زمستان رواج بیشتری دارد. میتوان گفت که اوج فعالیت ویروس آنفولانزا در ماههای دسامبر و فوریه است.
به نظر میرسد که ویروس کوویید ۱۹ با روش مشابه آنفولانزا و سرماخوردگیها معمول منتقل میشود. امکان انتقال ویروس از طریق ارتباط و تماس نزدیک با افراد مبتلا و یا از راه تماس با ترشحات ناشی از عطسه و سرفه وجود دارد. دلایل متعددی برای کاهش عفونت ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا در فصل تابستان مطرح میشود. یکی از اصلیترین دلایل به این نکته اشاره دارد که گسترش ترشحات تنفسی در هوای مرطوب بسیار بیشتر است.
یکی از مسئولان مرکز بررسی گسترش بیماریهای عفونی دانشگاه پنسیلوانیا معتقد است که در هوای مرطوب ترشحات تنفسی مدت زیادی معلق نمیمانند و همچنین هوای گرم باعث میشود که ویروس با سرعت بیشتری از بین میرود.
و اما در سوی دیگر طیف دانشمندانی هستند که به رابطه بین گرمای تابستان و کاهش شیوع ویروس باور ندارند و معتقدند که فصل تابستان فقط منجر به تغیر الگوی رفتاری مردم میشود که آنهم میتواند خطرساز باشد. به عنوان مثال مردم زمان کمتری را در منزل میگذرانند و گرایششان به ارتباط اجتماعی نزدیک بیشتر میشود. این تغییر رفتار میتواند گسترش ویروس در فصل تابستان را آسان کند.
فرضیه ناپخته
متخصصان حوزه سلامت به هیچ وجه اطمینان ندارند که ویروس کووید ۱۹ با شروع فصل تابستان متوقف شود، ویروسی که از اولین اعلان رسمی آن در ماه دسامبر (آذر و دی) تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار نفر را مبتلا کرده است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها در آمریکا درباره فرضیه تاثیر هوای گرم روی ویروس کووید ۱۹ هشدار داده که این هنوز یک فرضیه ناپخته است، زیرا هنوز یکسال هم نشده که ما با این ویروس سر و کار داریم.
در تعدادی از مصاحبههایی که روزنامه تایم با برخی از صاحبنظران داشته، این نکته مطرح شده بود که برای تشخیص تاثیر هوای گرم روی ویروس خیلی زود است و همچنین نباید فراموش کرد که عوامل بسیاری، میتوانند در زمان و نحوه پایان این اپیدمی نقش داشته باشند. نرخ شیوع ویروس، اثر گذاری روشهای کنترل عفونت، هوا و مصونیت انسانی عواملی هستند که در تعیین روند شیوع این اپیدمی در آینده نقش دارند. این ویروس یک پدیده نو ظهور است و هنوز مقاومت طبیعی در برابر آن شکل نگرفته است، در نتیجه نمیتوان به پیش بینیها اطمینان داشت.
بررسی دو عضو مرگبار خانواده کرونا ویروسها که منجر به سندرومهای حاد تنفسی (سارس) و سندروم خاورمیانهای تنفسی (مرس) میشود، میتواند در پیش بینی عملکرد ویروس کووید ۱۹ در گرمای تابستان مفید باشد. با آنکه شیوع گسترده ویروس سارس در ماه جولای (۱۰ تیر تا ۹ مرداد ماه) به پایان رسید، اما نمیدانیم که آیا این تغییر آب و هوا بود که تأثیر نهایی را گذاشت یا نه؟ و مرس هم نشانهای از فصلی بودن نداشت، تا به امروز هم شواهدی از فصلی بودن ویروس کووید ۱۹ بدست نیامده است.
نیمکره شمالی تابستانی، نیمکره جنوبی زمستانی
با وجود آنکه بیشترین کشورهای درگیر با ویروس کرونا در بالای خط استوا واقع شدهاند (کشورهایی نظیر چین، کره جنوبی، ایتالیا و ایران) هم اکنون شاهد گسترش ویروس به تمام قارهها به استثناء جنوبگان هستیم. متخصصان اخطار داده اند که حتی اگر تغیرات فصلی در نیمکره شمالی منجر به کند شدن نرخ ابتلا شود. در همین زمان نیمکره جنوبی با فرارسیدن فصل زمستان مستعد شیوع ویروس کرونا خواهد بود. در چند ماه آینده در نیمکره جنوبی فصل زمستان فرا میرسد و این تغییر فصل به طور بالقوه منجر به انتقال جهانی کانون شیوع ویروس میشود.
افول ویرویس کووید ۱۹ در تابستان بازگشت این ویروس را غیر ممکن نمیکند.
متخصصان این حوزه اخطار دادهاند که حتی اگر شیوع ویروس در فصل تابستان کاهش چشمگیری داشته باشد، امکان بازگشت مجدد آن وجود دارد. مخصوصا اگر مقامات سلامت عمومی نتوانند پیش از فرارسیدن فصل تابستان این همه گیری را کنترل کنند. در صورتیکه شاهد یک روند ثابت انتقال ویروس به کشورهای مختلف باشیم، ریشه کن کردن ویروس بسیار دشوار خواهد شد.
پذیرش فصلی بودن شیوع ویروس ما را با این خطر مواجه میسازد که مسئولان کشورهای درگیر، "مداخلات جهانی سلامت" را نپذیرند و بدون همکاری بین المللی به مقابله با این ویروس اقدام کنند. برای توضیح این خطر باید به تجربه شیوع انفولانزای H۱N۱ اشاره کرد. در صورتیکه این ویروس به صورت مجزا بررسی نمیشد، ممکن بود با آنفولانزای خوکی که در ماه اپریل همان سال شایع شده بود اشتباه گرفته شود.
از آنجایی که ویروس با جمعیت انسانی سازگاری پیدا کرده و یک الگوی فصلی را به خود گرفته است، بیشترین میزان عفونت را در فصل زمستان باعث میشود. دیگر صاحبنظران و مسوولان نیز اذعان دارند که مقامات رسمی حکومتها نباید با فرضیه ریشه کن شدن ویروس در طی ماههای تابستان از مسوولیت شانه خالی کنند.
سیاستمداران و مقامات مسوول برای حفاظت از جان مردم در برابر ویروس کرونا نباید روی گرم شدن هوا حساب باز کنند.
مجموع اقدامات موثر را میتوان به شرح زیر برشمرد:
۱) آمادگی نظام سلامت همگانی و مسوولان سیاسی کشور در جهت کاهش موارد ابتلا
۲) حفاظت از کسانی که در نظام بهداشت و درمان مشغول خدمتند
۳) بهبود سیستم تشخیص و درمان مبتلایان قطعی
منبع: تایم
مترجم: زهرا پورنعمت_فرارو