سایه مافیا بر بساط دستفروشان تهران

طرح انضباط شهری تا چند وقت دیگر دوباره اجرا خواهد شد. چند روز پیش مدیران شهری با مسئولان نیروی انتظامی جلسه گذاشتند و اول اسفند ماه دوباره بحث ساماندهی دستفروشان در دستور کار قرار خواهد گرفت.

به گزارش ایران، این طرح طی چند سال اخیر، با تعیین نقاطی ویژه سعی کرده تا هم به درخواست مردم و کسبه برای روان‌سازی معابر کمک کند و هم دستفروشان نیازمند را ساماندهی کند، با وجود این اما، همچنان باندهای دستفروشی درحال فعالیتند و دستفروشان حرفه‌ای ماهانه حداقل 9میلیون تومان درآمد دارند.

جالب اینکه از حدود 6 هزار دستفروش در تهران، بیش از 60 درصد آنها در گروه حرفه ای‌ها قرار می‌گیرند. سرشاخه باندهای دستفروشی با تحریک احساسات مردم، درآمدهای میلیاردی به جیب می‌زنند و هزینه‌های کلانی هم برای حفظ شبکه دستفروشی می‌پردازند. از امسال محورهای پرتردد از جمله محور خیابان ولیعصر از پایین چهارراه تا ابتدای خیابان جمهوری، از میدان ولیعصر تا ابتدای زرتشت و از زرتشت تا ابتدای خیابان فاطمی کاملاً ساماندهی شده و هر نوع دستفروشی ممنوع است.

بازار تهران نیز از چند سال پیش کاملاً پاکسازی شده است و هیچ اراذل و اوباشی نمی‌تواند از معابر پر تردد آن سوءاستفاده کند. درحالی‌که پیش از طرح ساماندهی بازار، «حسین پررو» یکی از به‌ظاهر دستفروشانی بود که کار اصلی‌اش اجاره دادن موزاییک‌های بازار بود. او هر روز سانتافه خود را کمی بالاتر از محل بساطش پهن می‌کرد و هنگام آمدن مأموران هم با راه انداختن دعواهای ساختگی، یک دستفروش نیازمند را جلو می‌انداخت تا مأموران سد معبر را از محل دور کند. به‌گفته کارشناسان، باندهای تکدیگری درآمدهای عجیب و غریبی دارند.

یک بادکنک فروش سر چهارراه حدوداً 6 میلیون تومان درآمد دارد. اما جز این نقاط، تقریباً دستفروشان می‌توانند در هر نقطه‌ای از شهر بساط پهن کنند، میدان تجریش از جمله نقاط پر ترددی است که مورد علاقه شدید باندهای دستفروشی است که به‌صورت اجاره‌ای فعالیت می‌کنند.

شهرداری تهران برخی نقاط همچون باب همایون را برای بساط گستری معرفی کرده است. اما دستفروشان حرفه‌ای علاقه دارند تا در نقاط برند وشلوغ مثل صادقیه و تهرانپارس کار کنند. نیازمندها اما با شهرداری همکاری می‌کنند. از ساعت 20:30 شب، سختگیری‌ها برای آمدن دستفروشان در هر نقطه‌ای کمترمی‌شود. تعیین نقاط بساط گستری البته کاملاً موقتی است.

شهرداری تا پای صدور کارت و شناسنامه برای دستفروشان هم رفت، اما زور مافیا حتی اجازه نداد تا نقاط دائمی گسترده شود. پاساژ پروانه شاید جزو معدود نقاطی باشد که توانسته در طرح دائمی موفق ظاهر شود. در حالی‌که 11 کشور دنیا از جمله هند، مالزی و فرانسه با ساماندهی معابر عمومی و دریافت اجاره از دستفروشان، بساط‌ها را به یک فضای توریستی جذاب و زنده تبدیل کرده‌اند. هم‌اکنون 20 ارگان از قوه قضائیه و وزارت بهداشت گرفته تا کمیته امداد متولی ساماندهی دستفروشان هستند، اما این شهرداری است که همیشه مورد خطاب قرار گرفته است.

طی 6 سال اخیر، طرح‌های ساماندهی به‌صورت محدود و در هفته‌های پایانی سال اجرا شده است، اما سؤال اصلی اینجاست چرا با وجود فشارهای اقتصادی و گرایش بیشتر به بساط گستری، همچنان با دستفروشان با نگاه امنیتی برخورد می‌شود؟ رئیس پلیس پایتخت در این زمینه با اعلام برخورد با فعالیت دستفروشان در پایان سال گفته است: «با احترام به دستفروشان باید اعلام کنم که خیابان متعلق به همه مردم است و ما نمی‌توانیم اجازه دهیم که عده‌ای در محل تردد عابران پیاده، خودروها و مردم بساط پهن کنند، چون موجب ایجاد گره‌های ترافیکی و ناامنی می‌شود.

سردار حسین رحیمی با اشاره به ضرورت ساماندهی دستفروشان تأکید می‌کند: «ما بحث ساماندهی دستفروشان را داریم، باید برای این افرادی که به شکل رسمی و قانونی و از سوی شهرداری معرفی می‌شوند، محل‌هایی به غیر معابر عمومی و محل رفت و آمد عابران پیاده و خودروها،تعبیه شود تا این افراد بتوانند در آنجا فعالیت کنند.»