فرارو- دانه چیا از دانههای سرشار از خاصیت است که از همان گیاه چیا بومی مناطق گواتمالا و مکزیک حاصل میشود و از نظر ظاهری بسیار شبیه به دانههای کنجد است. دانههای چیا از دوران باستان از محبوبیت ویژهای برخوردار بوده اند و به سلامت پوست، کاهش وزن، کاهش کلسترول، سلامت قلب، درمان یبوست، پیشگیری از سرطان، دیابت، سلامت استخوان و دندان و درمان التهاب کمک میکنند. همچنین دانههای چیا حاوی انرژی زیاد و مواد مغذی فراوانی هستند و برای سلامت زنان باردار، گیاهخواران و ورزشکاران نیز مفید میباشند.
تا همین اواخر قرن ۱۹ این دانههای مغذی چیا به دست فراموشی سپرده شده بودند و سایر دانهها و غلات جایگزین آنها شده بودند تا این که در سالهای اخیر قرن ۲۱ دوباره مورد توجه عموم قرار گرفتند.
حقایقی در مورد دانه چیابر اساس اطلاعات بدست آمده توسط مرکز تحقیقات
USDA، دانههای چیا کلسترول بالایی ندارند و منبع خوب انرژی، پروتئین، چربی، کربوهیدرات و فیبر هستند. آنها همچنین حاوی کلسیم، فسفر، پتاسیم، روی و منیزیم هستند. دانه چیا سرشار از ویتامینهای C، E، A. و ویتامینهای B. مانند تیامین، ریبوفلاوین و نیاسین میباشند.
دانههای چیا منبع خوبی از انتی اکسیدانها به شمار میروند. آنتی اکسیدانهای موجود در دانههای چیا سامل فلاونول گلیکوزیدها، اسید کلروژنیک، اسید کافئیک، کائمفرول، کوئرستین، میریستین و اسید لینولنیک میشود. این آنتی اکسیدانها به مهار و مقابله با رادیکالهای ازاد به بدن کمک میکنند. بر اساس نتایج منتشر شده از یک مطالعه در مجله American Oil Chemists Society مشخص شده است که دانههای چیا حاوی غلطضت بالایی از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که فواید سلامتی فراوانی برای بدن دارند.
خواص تغذیه دانه چیا ۱. تقویت سلامت قلب و عروق
دانه چیا از گیاهان مفید برای سلامت قلب است. مطالعات نشان داده مصرف روزانه ۱ قاشق غذا خوری دانه چیا نیاز روزانه بدن به آلفا لینولئیک اسید را بر طرف میکند و برای بهبود عملکرد شریان ها، کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) مفید است. دانههای چیا یکی از منابع غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند از همین رو برای سلامت قلب فوق العاده مفید میباشند.
۲. مراقبت از پوست
بنا به مقاله منتشر شده در مجله Chromatography، دانههای چیا از طرفیت بالای آنتی اکسیدانی بر خوردار هستند که این آنتی اکسیدانهای میتوانند در
ترمیم سلولهای پوست و پیشگیری از بروز آسیبهای جانبی کمک کند. از طرفی دیگر دانه چیا دارای بافت ساینده ملایم است که با از بین بردن سلولهای مرده، کاهش چربی پوست و پاکسازی آلودگیها از منافذ به لایه برداری پوست کمک میکند. دانه چیا به دلیل دارا بودن مواد مغذی همچون روی (که با باکتریهای عامل آکنه مبارزه میکند)، اسیدهای چرب امگا ۳ (بر طرف کننده التهاب ناشی از آکنه)، فیبر (پاکسازی سموم عامل ایجاد آکنه) و پروتئین (ترمیم زخم ناشی از آکنه) به عنوان یک ضد آکنه قوی شناخته شده است.
بیشتر بخوانید:
خواص فوق العاده و مضرات تخم شربتی
۳. تقویت سلامت دستگاه گوارش
همانطور که گفته شد محتوای فیبر بالای دانه چیا سبب به تنظیم حرکات رودهای کمک میکند و برای سلامت کلی دستگاه گوارش بسیار مفید است. همچنین پس از مصرف این دانه ها، مادهای ژل مانند در معده ایجاد میشود که به عنوان یک پره بیوتیک عمل کرده و از رشد باکتریهای سالم در روده حمایت میکند. مصرف این دانهها سبب میشود که احساس سیری کنید، در نتیجه میل به پرخوری در شما کاهش مییابد.
۴. کنترل قند خون و دیابت
کربوهیدراتهای موجود در دانه چیا بر خلاف سایر کربوهیدراتهای غذاهای دیگر آهستهتر آزاد میشوند، بنا براین برای
افراد مبتلا به دیابت بسیار ایده آل هستند. این کربوهیدراتها به تثبیت سطح قند خون و تامین یک انرژی پایدار کمک میکند. مصرف آنها از نوسانهای ناگهانی قند خون پیشگیری کرده و سطح فشار خون در افراد دیابتی را تنظیم میکند. اسیدهای چرب امگا ۳، پروتئین و فیبر موجود در دانه چیا نیز برای کاهش قند خون در دیابتیها مفید است و مصرف دانه چیا به کاهش مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک میکند.
۵. جلوگیری از پوکی استخوان
دانه چیا منبع سرشار از کلسیم، پروتئین، منیزیم، منگنز و فسفر است که همگی از مواد معدنی ضروری برای
حفظ سلامت استخوانها میباشند و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش میدهد. به نظر میرسد دانه چیا از نظر سطح کلسیم با برخی محصولات لبنی برابری میکند و مصرف این دانهها برای افراد گیاهخوار و کسانی که به مواد لبنی حساسیت دارند مفید میباشد. مقادیر کافی از این مواد مغذی به جلوگیری از پوکی استخوان، ضعف مفاصل و بهبود انعطاف پذیری بدن کمک میکند.
۶. بهداشت دهان و دندان
دانه چیا سرشار از مواد معدنی همچون روی، فسفر و کلسیم و ویتامین A. است که همگی برای حفظ سلامت دندانها ضروری میباشند. دانه چیا به دلیل خاصیت ضد باکتریایی با میکروبها و باکتریهای دهان و دندان مقابله کرده و بوی بد دهان را بر طرف میکند و به
مراقبت کلی دهان کمک میکنند.
۷. تامین انرژی مورد نیاز ورزشکاران
دانههای چیا میتوانند به نوشیدنیهای انرژی زا ورزشکاران اضافه شوند بدون افزایش میزان قند ناسالم بدن انرژی آنها را تامین کند. در واقع این دانهها غنی از ویتامین B، روی، آهن، منیزیم و اسیدهای چرب امگا ۳ است که به سوخت و ساز بدن کمک کرده، سبب افزایش انرژی در بدن میشود و خستگی را برطرف میکند.
۸. کنترل وزن
مواد مغذی موجود در دانه چیا میتواند کمک فراوانی به حفظ وزن سالم کند همانطور که در بالا گفته شد منبع خوب فیبر است و مصرف منظم آن به کاهش اشتها و کاهش چربیهای شکمی کمک میکند. در حقیقت باید بدانید دانههای چیا در معده آب زیادی به خود جذب کرده و بزرگ میشوند و از همین رو تاثیر خوبی در ایجاد احساس سیری طولانی مدت فرد در طول روز دارد و برای لاغری بسیار مفید هستند. این دانهها سرشار از پروتئین و اسیدهای آمینه ضروری است، مطالعات نشان داده ۱۹ درصد دانه چیا از پروتئین تشکیل شده که به نوبه خود در
کاهش اشتها و وزن تاثیر فوق العادهای دارد.
۹. کنترل فشار خون
نتایج چند مطالعه نشان داده اند که مصرف منظم دانه چیا میتواند در
کنترل فشار خون موثر باشد و حتی با داروهای کاهنده فشار خون برابری میکند و با تنظیم فشار خون خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را کاهش میدهد. در نتیجه ممکن است احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. به منظور تایید این مزیت مطالعات بیشتری لازم است.
بیشتر بخوانید:
۸ خاصیت شگفتانگیز خرمالو برای بدن
۱۰. کاهش علائم آرتریت
دانههای چیا دارای مقادیر زیادی از اسید آلفا لینولئیک (ALA) هستند و میتوانند به راحتی به اسیدهای چرب امگا ۳ تبدیل شوند. همین مزیت دانه چیا را به یکی از بهترین مواد غذایی ضد التهاب تبدیل کرده که به درمان بیماریهای التهابی نظیر آرتریت کمک میکند. اسیدهای چرب به کاهش التهاب در مفاصل و شریانها کمک میکند.
۱۱. خواص ضد سرطان
دانههای چیا منبع غنی آنتی اکسیدانی و اسیدهای چرب هستند که با رادیکالهای آزاد مقابله کرده و اسید لینولئیک موجود در این دانهها خطر ابتلا به
سرطان سینه و دهانه رحم را کاهش میدهد. البته همچنان تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است که تایید کند این ماده مغذی دارای خصیت ضد سرطانی است.
۱۲. تقویت سلامت چشم
دانههای چیا در مقایسه با سایر منایع مانند ماهی قزل آلا یا دانه کتان حاوی میزان بیشتری از اسیدهای چرب امگا ۳ است. آنها در کاهش علائم سندروم خشکی چشم (DES) نقش اساسی دارند و ممکن است در کاهش علائم التهاب
چشم مفید واقع شوند. بنا براین مصرف منظم دانههای چیا میتواند به تقویت سلامت بینایی کمک کند.
۱۳. خواص دانه چیا در بارداری
دانههای چیا میتوانند به رشد جنین کمک کنند و حاوی میزان بالایی از پروتئین و کلسیم هستند که برای رشد بافت و استخوانهای جنین ضروری میباشد. دانه چیا حاوی آهن است و مصرف آن از کم خونی
دوران بارداری پیشگیری میکند. اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در دانه چیا برای رشد مغز جنین حیاتی است. مصرف دانه چیا با کاهش قند خون از دیابت بارداری، خطر افزایش وزن نوزاد هنگام تولد جلوگیری میکند. دانه چیا برای درمان یبوست زنان باردار و تامین انرژی آنها در این دوران نیز مفید است.
طریقه مصرف دانه چیا• دانههای چیا را میتوان در یک لیوان آب خیس کرد و صبح روز بعد آن را در کنار صبحانه میل کرد.
• پس از آنکه دانه چیا را شب در آب خیس کردید تا به ماده ژلهای تبدیل شود و صبح روز بعد به همراه صبحانه و در کنار کیک به عنوان جایگزین کره از آن استفاده کنید.
• علاوه بر این در وعدههای نهار و شام نیز میتواند این دانهها را بر روی غذا پاشید و میل کرد.
• همچنین میتوانید آنها را به سالاد، املت و یا نیمرو صبحانه خود اضافه کنید.
• در صورتی که عجله دارید خیس دادن به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه نیز کافی خواهد بود.
• از پودر دانههای چیا میتوان در تهیه کیک، شیرینی و پنکیک یا داخل آرد، شیر و ماست استفاده کرد.
• دانه خام چیا نیز در کیک، ماست، بلغور جو دوسر یا غذاهایی مانند سوپ قابل استفاده است.
بیشتر بخوانید:
۱۲ خاصیت فوق العاده هل؛ از تقویت قوای جنسی تا درمان سکسکه
عوارض جانبی دانه چیا• آلرژی: دانههای چیا ممکن است باعث ایجاد بثورات، کهیر، استفراغ، اسعال و تهوع شوند.
• مسائل مربوط به هضم غذا: مصرف بیش از حد دانه چیا به دلیل فیبر فراوان میتواند سبب ایجاد مشکلات معده و گوارشی مانند یبوست و نفخ شود.
• سرطان: برخی منابع و مطالپعات حاکی از آن هستند که مصرف دانه چیا خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش میدهد، بنابراین قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنید. البته همچنان دلیل تایید شدهای برای این نظریه وجود ندارد.
• فشار خون: افرادی که داروهای کاهنده فشار خون مصرف میکنند هنگام مصرف دانه چیا احتیاط کنند، زیرا سبب افت شدید فشار خون میشود.