نکته حمایت پوتین از ترامپ در «اوکراین‌گیت»

فریدون مجلسی. تحلیلگر در شرق نوشت: زمانی که مقدمات استیضاح ریچارد نیکسون به اتهام نصب شنود در کنوانسیون دموکرات‌ها در واترگیت فراهم می‌شد و در جوانی این ماجرای تاریخی مهم را از نزدیک تعقیب می‌کردم، این اتفاق با توجه به طرز فکر و رفتاری که در شرایط سیاسی حاکم در ایران بود، امری چندان نامتعارف تلقی نمی‌شد.

برای ما نیز آن همه مجادله و بحث درباره کارگذاشتن شنودی ناقابل در اردوی رقیب، تا‌جایی‌که به استیضاح و استعفای رئیس‌جمهور بینجامد، قدری مبالغه‌آمیز به نظر می‌آمد. اکنون که پرسش چرایی حمایت پوتین از ترامپ در قضیه‌ای که آن را «اوکراین‌گیت» نامیده‌اند، مطرح است، بی‌اختیار یاد حیرت زمان جوانی خود از آن‌همه قیل‌و‌قال افتادم. می‌دانیم از دخالت پوتین در جریان انتخاباتی که ترامپ را به ریاست‌جمهوری آمریکا رساند، هنوز پرونده‌ای گشوده باقی است.

منافع تجاری دستگاه ترامپ و داماد او و مشارکت‌های اقتصادی آن‌ها نیز مطرح است که موجب می‌شود بقای ترامپ در قدرت برای پوتین اطمینان‌بخش‌تر و سودمندتر از استیضاح و برکناری او باشد. ممکن است در جریان استیضاح، بار دیگر دخالت‌های روسیه در انتخابات قبلی آمریکا مطرح شود؛ اما نباید طرز تفکر شوروی‌زده پوتین را از یاد برد. برای این افسر پیشین کا‌گ‌ب، یک تلفن ناقابل از سوی رئیس‌جمهور آمریکا به رئیس‌جمهور کشور دوست خود (یعنی اوکراین) که ضمنا توقع کمک و دریافت وام اقتصادی ارزنده‌ای هم دارد و مطرح‌کردن تقاضایی دوستانه برای پیداکردن نقطه‌ضعفی مالی در سوابق فرزند رقیب انتخاباتی که مدیرعامل یک شرکت نفتی فعال در اوکراین بوده است، مگر چه اهمیتی دارد که این‌قدر سروصدا راه انداخته‌اند؟ گیریم در آن گفت‌وگوی دوستانه، مهربانی رئیس‌جمهور دوست بتواند به دریافت وام مدنظر اوکراین هم کمک کند! به عبارت دیگر، احتمال می‌رود قبح اتهامی که به ترامپ وارد شده است، در معیار روسی پوتین چندان درک نشود. این اتهام از دخالت پوتین در ماجرای انتخابات پیشین نیز وخیم‌تر است. در آن دوره، اولا ترامپ سمت رسمی نداشت و ثانیا دخالتی مبهم از سوی کشوری خارجی انجام شده بود.

اکنون قضیه آن است که رئیس‌جمهور شاغل، برای تضعیف جو بایدن، معاون سابق رئیس‌جمهور ایالات متحده و رقیب احتمالی ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰، با استفاده از اقتدار رسمی و به هزینه کشور خود بخواهد از کمک کشور دیگری برای منافع شخصی استفاده کند. وقتی سناتور رامنی جمهوری‌خواه نیز از استیضاح ترامپ حمایت کرد، خشم کودکانه ترامپ به‌حدی بود که سناتور کشورش را احمق و الاغ نامید! آقای رئیس‌جمهور تاجر، تقاضا کرد خود سناتور رامنی، یعنی مقام غیراجرائی و پارلمانی استیضاح شود.

در سفر رئیس‌جمهور اوکراین به نیویورک در اجلاس اخیر مجمع عمومی سازمان ملل نیز ترامپ به‌طور کودکانه‌ای کوشید از رئیس‌جمهور اوکراین در مقابل دوربین رسانه‌ها، به سود خود شهادت بگیرد که موفق هم نشد. پوتین می‌داند شرایطی که میان اوکراین و روسیه و مسائل حل‌نشده آن وجود دارد، وی را ناگزیر می‌کند تعادل میان روابط خود با دو کشور اسلاو را رعایت کند؛ پس احتمالا این اظهار نظر وی ادامه نخواهد داشت.

با فشاری که اکنون مجلس نمایندگان و خانم نانسی پلوسی به ترامپ می‌آورند، به نظر می‌رسد ترامپ با شرایطی مواجه شده باشد که کار را بر این «مدیرعامل» خودسر دشوار می‌کند.