وقتی اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) از آغاز برنامهای برای توسعه ارتباطات بینالمللی موبایلی خبر داد، بیشتر کشورها تلاش کردند تا از این قافله عقب نمانند. با وجود همه این تلاشها بهدلیل جنگ تجاری امریکا و چین و همچنین محدودیتهایی که امریکا برای هوآوی بهعنوان یک کمپانی چینی پیشرو در عرصه ۵G ایجاد کرد، توسعه این فناوری در جهان با چالشهایی مواجه شد، اما حالا بهنظر میرسد روسیه عزمش را جزم کرده تا با حمایت شخص «پوتین» همکاریهای گستردهای را با هوآوی آغاز کند و عملاً برای این کمپانی و اینترنت نسل پنجم آن فرش قرمز پهن کند، هرچند این موضوع چندان به مذاق امریکا خوش نمیآید.
برگ برنده برای روسیه
مدتی پیش قرارداد همکاری چین و روسیه در اینترنت نسل پنجم با حضور رؤسای جمهوری دو کشور امضا شد تا در سال آینده شاهد توسعه ۵G در این کشور باشیم. هنگام امضای قرارداد رئیس جمهوری چین، «پوتین» را دوست نزدیک خود خواند که در ۶ سال گذشته حدود ۳۰ بار با یکدیگر ملاقات داشتهاند. بهدنبال این تفاهمنامه، «هوآوی»، این کمپانی تحت تحریم امریکا با همکاری اپراتور روسی MTS نخستین تست ۵G را در مسکو انجام داد و قرار است بعد از این منطقه کوچک، همه پایتخت روسیه زیر پوشش این فناوری قرار بگیرد و عملاً هوآوی شبکه نسل پنجم اینترنت روسیه را بسازد. به بیان دیگر میتوان گفت که عصر اینترنت نسل پنجم یا ۵G در روسیه عملاً از ۲۰۲۰ آغاز خواهد شد و به این ترتیب از بسیاری کشورهای پیشرفته که حالا به خاطر همراهی با امریکا از تجهیزات هوآوی استفاده نمیکنند پیشی خواهد گرفت.
البته باید گفت که پیش از این در سال ۲۰۱۸ اینترنت ۵G در جریان جام جهانی فوتبال در این کشور بهصورت پایلوت راهاندازی شد، ولی این موضوع هیچ ارتباطی به هوآوی نداشت و این موضوع که حالا هوآوی عملاً قرار است همه روسیه را زیر پوشش ۵G ببرد، بسیاری عملاً تقابل روسیه با امریکا میدانند چرا که امریکا عرصه را بر این غول فناوری تنگ کرده و ازسوی دیگر از هم پیمانان و کشورهای اروپایی هم خواسته است که با وی همراهی کرده و از هرگونه همکاری با هوآوی اجتناب کنند. در همین راستا کمپانیهای زیادی از هوآوی فاصله گرفتند که از آنها میتوان به گوگل اشاره کرد که تصمیم گرفت دیگر به هوآوی اجازه ندهد از سیستم عامل اندروید در گوشیهای آینده خود استفاده کند.
البته این تنها تلاش هوآوی برای حضوری قدرتمندتر در روسیه نیست و پیش از این رویترز اعلام کرد که هوآوی قرار است سیستم عامل روسی Aurora را روی ۳۶۰ هزار دستگاه تبلت نصب کند تا مورد استفاده مردم روسیه قرار بگیرد. این نخستین بار است که یک سیستم عامل روسی روی وسایل دیجیتال برند هوآوی نصب میشود و بسیاری این موضوع را نیز عملاً یک برنامه دولتی میدانند و احتمال میدهند هوآوی مؤسسات پژوهشی R&D را نیز در روسیه راهاندازی میکند تا بتواند عملاً در این قلمرو از همه برندها پیشی بگیرد.
دعوای امریکا و کمپانیهای فناوری
اما ماجرای دعوای امریکا و چین و مخالفت ترامپ با حضور برند هوآوی در بازارهای این کشور چیست؟ در پاسخ باید گفت: با آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ بخشهای مختلف سیاسی، مهاجرت، اقتصادی و... دستخوش تغییر و تحولات فراوانی شدند و البته حوزه فناوری نیز از دخالتهای ترامپ بینصیب نماند.
رئیس جمهوری امریکا ابتدا سراغ کمپانی اپل رفت و برایش ضربالاجل تعیین کرد تا همه کارخانههای خود در کشور چین را تعطیل کند. وی اعتقاد دارد اپل با یکپارچه کردن کارخانههای خود در امریکا میتواند برای بسیاری از امریکاییها شغل ایجاد کند درحالی که اکنون این شغلها در اختیار چینیها قرار دارد. درمقابل، اپل نیز که به فکر سود خود است تاکنون در برابر این موضع ترامپ مقاومت کرده و میگوید انتقال کارخانههای چین به امریکا و استخدام نیروهای امریکایی و همچنین ساخت همه قطعات محصولات اپل در امریکا هزینهای کلان به این کمپانی تحمیل میکند و قیمت آیفون و سایر محصولات بسیار بالا میرود.
روابط روسیه و امریکا بهدنبال بحران اوکراین، جنگ سوریه و همچنین اتهامات دخالت کرملین در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ امریکا به سردی گرایید و بعد از اپل نوبت به هوآوی رسید. ترامپ برای تلافی، هوآوی این کمپانی فناوری مطرح چینی را نشانه گرفت. ترامپ معتقد است هوآوی با محصولات خود عملاً از مردم امریکا جاسوسی میکند پس جایی در این کشور ندارد. ترامپ همچنین کمپانیهای مختلف امریکایی را از فروش تجهیزات به هوآوی منع کرده.
وی همچنین از دیگر کشورها خواست برای حفاظت خود از جاسوسی دولت چین با کمک هوآوی، از توسعه اینترنت نسل پنجم از طریق این کمپانی خودداری کنند که البته بسیاری کشورها نیز همین رویه را پیش گرفتند، اما حالا با توجه به همکاری گسترده روسیه و چین به نظر میرسد این موضوع به شکستی بزرگ برای امریکا تبدیل خواهد شد. ازسوی دیگر بسیاری از صاحبنظران معتقدند این عملکرد ترامپ عملاً امریکا را در میدان مسابقه اینترنت نسل پنجم دچار مشکل میکند و امریکا از سایر رقبا عقب خواهد افتاد.
۵G و سود ۲.۲ تریلیون دلاری اقتصادی
گفته میشود اینترنت نسل پنجم (۵G) تا ۱۵ سال آینده، ۲.۲ تریلیون دلار به اقتصاد جهانی کمک خواهد کرد که همین موضوع نشان میدهد چرا کشورهای مختلف تلاش دارند تا از اینترنت نسل پنجم دور نمانند.
مؤسسه GSMA در گزارشی عنوان کرده است با توسعه اینترنت نسل پنجم عملاً پیشرفت فناوری اینترنت اشیا رونق میگیرد و اگر اوضاع به همین منوال پیش برود، تعداد اتصال به اینترنت اشیا در منطقه کشورهای مشترک المنافع (CIS) که روسیه نیز جزو آن محسوب میشود، در چندسال آینده ۳ برابر خواهد شد. این رقم تا سال ۲۰۲۵ به ۶۶۰ میلیون عدد میرسد که نتیجه آن ایجاد شهرهای هوشمند، توسعه فناوری بلاکچین و تجارت الکترونیک، خودروهای خودران و همچنین شتاب بخشیدن به اقتصاد دیجیتال و ایجاد تحول در صنایع مختلف خواهد بود.
در ۳۰ سال گذشته صنعت جهانی موبایل توانمندی خود را در ارتباط و تغییر جوامع از طریق توسعه اینترنت نسل ۲ و ۳ و اخیراً نسل چهارم اینترنت در جهان نشان داده است. همچنین باید گفت که روسیه با ضریب نفوذ ۸۹ درصد یکی از کشورهای اشباع از نظر خطوط تلفن همراه محسوب میشود و احتمالاً بهدلیل اشباع بودن روسیه، این رقم تا سال ۲۰۲۵ هم بدون تغییر
میماند.
در واقع منطقه CIS یکی از نقاطی است که بعد از اروپا و امریکای شمالی، بالاترین ضریب نفوذ را در زمینه تلفن همراه در جهان دارد چرا که طبق تحقیق این مؤسسه، درحال حاضر تعداد خطوط تلفن همراه در این منطقه ۲۳۲ میلیون است که معادل ۸۰ درصد جمعیت را پوشش میدهد و همانطور که پیشتر گفته شد، روسیه با داشتن بیش از نیمی از کل این تعداد خط یعنی ۱۲۸ میلیون، با ۸۹ درصد بالاترین ضریب نفوذ تلفن همراه را در این منطقه به خود اختصاص داده است.
از دیگر کشورهای منطقه CIS که قرار است این سرویس را تا سال ۲۰۲۵ راهاندازی کنند میتوان به جمهوری آذربایجان، بلاروس، گرجستان و ازبکستان اشاره کرد، ولی باید گفت که درحال حاضر روسیه از همه پیشی گرفته است.