ادامه واکنش‌ها به یک ادعای عجیب درباره حج و فاجعه منا

فرارو- اظهارات برادر یکی از شهدای فاجعه منا در شبکه افق سیما، واکنش‌های فراوانی به دنبال داشته است. مرتضی رکن آبادی مدعی شد اسناد و منابع موثقی دارد که نشان می‌دهد ایران برای باز شدن راه حج، توافق‌نامه‌ای را امضا کرده که در آن پذیرفته مقصر فاجعه منا ایرانی‌ها بوده‌اند.

به گزارش فرارو، رکن آبادی در برنامه «جهان‌آرا» شبکه افق گفت: «واقعا تعجب‌آور است مسؤولان جمهوری اسلامی سال گذشته توافق‌نامه‌ای را در مذاکرات حج امضا کردند که براساس آن پذیرفته‌اند آن‌چه در منا اتفاق افتاد مقصرش ایرانی‌ها بودند تا بتوانند راه حج را باز کنند. به این وسیله راه حج باز شد یعنی روی خون شهدای منا پا گذاشته شد. اطلاع دقیقی دارم و به موقع منبع را اگر نیاز بود حتما معرفی می‌کنم.»

 

اظهارات رکن آبادی با ابراز تعجب مجری برنامه روبه رو شد، اما او تاکید کرد که در این باره سند دارد. مرتضی رکن آبادی برادر غضنفر رکن آبادی دیپلمات و سفیر پیشین ایران در لبنان است که در فاجعه منا به شهادت رسید. ویدئو کوتاه ۴۰ ثانیه‌ای این سخنان رکن آبادی در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای داشته است.

شبکه افق از جمله شبکه‌های بحث برانگیز صداوسیما به حساب می‌آید. این شبکه متهم است که به تریبون اصولگرایان تبدیل شده است.

 

فاجعه منا در حادثه منا در مراسم حج سال ۱۳۹۴ رخداد داد. در این فاجعه در آیین «رمی‌جمرات»، بیش‌از ۲۳۰۰ حاجی و از جمله ۴۶۴ایرانی جانباختند. پس از این فاجعه روابط ایران و عربستان بیش از پیش متشنج شد. ایران سفر عمره به عربستان را به متوقف کرد. هنوز هم سفر عمره از حالت تعلیق خارج نشده است. با این حال ایران توانست سال ۹۵ با عربستان برسر اعزام حاجیان به مراسم حج به توافق برسد. این توافق در حالی انجام شد که ابعاد فاجعه منا روشن نشده است. حتی حالا که چند سال از حادثه گذشته است مشخص نیست که چه شد آن اتفاق رخ داد.

روز دوشنبه پس از انتشار این سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی قاضی‌عسکر، نماینده پیشین، ولی فقیه در امور حج و زیارت که در زمان فاجعه منا و پس از آن در این سمت قرار داشت و اوایل امسال از مسئولیت خود کناره گیری کرد این سخنان را رد کرد.

قاضی عسکر گفت: "این یک دروغ مسلم است. نه نظام و نه مسؤولان نظام هرگز حاضر نیستند عزت‌شان را با هیچ چیزی معاوضه کنند. در این چند سال حج بحمدالله با عزت انجام شده است، دقیقا ضد آن چیزی که ایشان (رکن‌آبادی) اظهار کرده‌اند."

قاضی‌عسکر درباره "اسناد و منابع موثقی" که رکن‌آبادی مدعی شده به استناد آن‌ها چنین اظهارنظری داشته است، گفت: «قطعا هیچ سندی ندارند. تفاهم‌نامه امضاشده در اختیار ما است و قطعا این حرف نادرست است. تفاهم‌نامه حج که بین ایران و عربستان امضا شده کاملا فکرشده امضا شده و ادعای مطرح‌شده درباره آن درست نیست.»

این مقام مطلع در امور حج تاکید کرد: «در تفاهم‌نامه حج ایران و عربستان دقیقا ذکر شده است که مساله منا باید روشن شود و حقوق شهدا باید داده شود، آن‌ها (عربستان) هم آن را امضا کرده‌اند.»

او ضمن انتقاد از سخنان پیشین رکن آبادی تاکید کرد "ایشان مسؤولان نظام را متهم کرده. به نظر می‌رسد شبکه افق باید پاسخگو باشد که چطور چنین اتهامی منتشر می‌شود، اما نظر مسؤولان نظام پرسیده نمی‌شود؟ ایشان متاسفانه در این مدت حرف‌های ضعیف زیاد زده است، لیکن مسؤولان محترم رسانه باید مراقب باشند با این حرف‌های بی‌اساس عزت کشور را خدشه‌دار نکنند."

 

قرار است امشب قاضی عسگر در برنامه جهان آرا به سخنان رکن آبادی پاسخ دهد.

دومین مقامی که به ادعای رکن آبادی واکنش نشان داد حمید محمدی رییس پیشین سازمان حج و زیارت بود. محمدی در یادداشتی اینستاگرامی نوشت که "توافق با عربستان در خصوص حج که از ابتدا تا انتهای آن با نظر و تایید شورای‌عالی امنیت ملی انجام شده است. " او این توافق را "عزتمندانه" دانست.

به گفته او در متن توافق تصریح شده است که "موضوع بررسی فاجعه منا و چرایی وقوع آن و شناسایی مسببین آن تا حصول نتایج روشن استمرار یابد. "

محمدی گفت: «طرح اظهاراتی خلاف واقع و انتساب آن به نظام آن هم از تریبون رسانه ملی جای سوال دارد و به هیچ عنوان زیبنده و قابل قبول نیست.»

علیرضا رشیدیان رییس کنونی سازمان حج و زیارت نیز دوشنبه شب در حاشیه مراسم بزرگداشت «شهدای منا و مسجدالحرام» در چادر بعثه مقام معظم رهبری درمنا، با رد ادعای مطرح شده از سوی برادر شهید غضنفر رکن آبادی اظهارکرد: «این ادعا، دروغ محض است. تفاهم نامه‌های سازمان حج و زیارت امضاشده و کاملا روشن و شفاف است و هیچ نکته پنهانی ندارد.»

او گفت: «من فکر می‌کنم کسی که این حرف را زده، حتما بی اطلاع بوده یا هنگام صحبت کردن دچار خلجان شده و متوجه نبوده است چه می‌گوید و گرنه می‌داند هیچیک از مسئولین جمهوری اسلامی از خون شهیدان‌شان نخواهند گذشت.»

در همین حال یک نماینده مجلس گفته است که وزارت امور خارجه و دولت نقشی در مذاکرات با عربستان نداشته است. علیرضا رحیمی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در توییتر خود نوشت: «پس از حادثه حج سال ۹۵ در منا، دکتر ظریف شخصا گزارش کاملی از اقدامات وزارت امور خارجه به کمیسیون امنیت ملی مجلس ارائه کرد. وزارت خارجه برای احقاق حقوق شهدای منا همه اقدامات ممکن حقوقی و سیاسی را انجام داده است. سازمان حج و بعثه مسئول مستقیم مذاکرات و توافقات حج در هر سال هستند.»

در طرف دیگر حسام الدین آشنا مشاور رییس جمهور نیز تنها مقام دولتی است که به ادعای رکن آبادی واکنش نشان داده است. او در توئیتی نوشت: «برادر گرامی جناب آقای رکن آبادی سلام علیکم؛ آیا برای ادعای خود دلایل، شواهد یا مستنداتی دارید؟ مدیر محترم شبکه افق، آیا در این شبکه راهنمای عملی برای میزبانان برنامه‌های زنده در مواجهه با ادعا‌های قابل مناقشه میهمانان وجود دارد؟»

در واکنش به توئیت آشنا، جلال غفاری رییس شبکه افق در توئیتی نوشت " طبق اعلام خبرگزاری رسمی ایرنا مراد آقای رکن آبادی دولت و وزارت خارجه نبوده است." او همچنین تاکید کرد که برنامه جهان آرا آماده میزبانی از طرف‌های دیگر بحث است.

در همین حال امروز یک نماینده مجلس گفته است که اگر برادر رکن آبادی اسنادش را ارائه کند آن را بررسی خواهیم کرد. احد آزادی‌خواه رئیس فراکسیون حج و زیارت مجلس گفت: «از آنجایی که برادر شهید رکن‌آبادی اعلام کرده اسنادی را در اختیار دارد در صورتی که بخواهد واقعاً این موضوع را پیگیری کند، می‌تواند اسناد مورد نظر را در اختیار فراکسیون حج و زیارت مجلس قرار داده و من به صورت جدی به عنوان رئیس این فراکسیون این ادعا را پیگیری خواهم کرد.» او البته ادعای صورت گرفته را رد کرد.

 

واکنش افکار عمومی
سخنان مرتضی رکن آبادی در فضای مجازی با واکنش‌های فراوانی روبه رو شد. هم کاربران اصلاح طلب و هم کاربران اصولگرا با حساسیت زیادی به این اظهارات واکنش نشان دادند.

پدرام الوندی دبیر خبر خبرگزاری ایرنا، در توئیتر خود نوشت که مذاکرات در این باره با عربستان سعودی در نهاد دیگری انجام شده است نه وزارت خارجه ایران.

فرید مدرسی فعال رسانه‌ای اصلاح طلب در این باره به شبکه افق تاخته است. او در توئیتی نوشت: «ادعای مطرح‌شده در افق، فراتر از کذب بودن؛ تضعیف سیاست نظام نسبت به عربستان بود که بار‌ها توسط رهبر معظم انقلاب تاکید شده؛ گویی نماینده وقت ایشان بی‌توجه بوده! اینان آنچنان مسحور جناح‌بازی هستند که متوجه نیستند، مصالح نظام اهمیتش از رئیس‌جمهور یا رئیس‌مجلس شدن فلان شخص بیشتر است.» مدرسی معتقد است که شبکه افق تبدیل به ارگان سعید جلیلی شده است.

اصولگرایان نیز از ادعای رکن آبادی استقبال نکردند. عبدالله گنجی فعال رسانه‌ای اصولگرا و مدیرمسئول روزنامه جوان، در توئیتی نوشت: «هم از سخنگو و هم از وزیر امور خارجه درباره سخنان برادر شهید رکن آبادی مبنی بر پذیرش تقصیر از سوی ایران در ماجرای شهدای منا سوال شد، هر گونه اطلاع یا تصمیم در این باره را تکذیب کردند. قاضی عسگر نیز آن را کذب اعلام کرد. توقع است برادر شهید اسناد خود را در اختیار رسانه‌ها قرار دهد.»

 

برخی از فعالان اصولگرا در فضای مجازی به بدنه این جریان هشدار دادند که در موضع گیری‌هایشان در این باره احتیاط به خرج دهند چرا که پای دولت در میان نیست. حتی اکانت اصولگرای "آسید پویان" که تریبون تندروان اصولگراست گفته که، چون همه دستگاه‌های مسوول این ادعای رکن‌آبادی را دروغ خوانده اند، باید «ریشه این مساله‌سازی کاذب روشن‌شود و هدف آن روشن‌شود.»

البته اصولگرایان تلاش کرده اند رسانه انتشار دهنده این ادعا را نادیده بگیرند و هیچ صحبتی از نقش و مسئولیت شبکه افق نکرده اند.