بدون تردید یکی از سریالهای ماندگار تلویزیون که بعد از گذشت دو دهه و اندی همچنان در میان مخاطبان طرفداران بسیاری دارد، مجموعه تلویزیونی امام علی (ع) ساخته داوود میرباقری است. مگر میشود مخاطبان سکانسهای ماندگار همچون نبرد صفین، صحنهای که امام علی (ع) به شهادت میرسد و ... را فراموش کنند.
به گزارش روزنامه جام جم، سریالی که استانداردهای ساخت در تلویزیون را تغییر داد. در واقع تولید این اثر ماندگار، مسیر جدیدی را برای تولید آثار تاریخی با تم مذهبی باز کرد و بعد از آن مجموعههایی درباره زندگی امام رضا (ع)، امام حسن (ع)، مختار و ... ساخته شد. داوود میرباقری سال ۱۳۷۰ فیلمنامه سریالی با نام خاری در گلو را بر اساس زندگی حضرت علی (ع) به سازمان صدا و سیما ارائه داد، اما بعد از میرباقری خواسته شد فیلمنامهاش را بازنویسی کند و این روند و اعمال اصلاحیهها تا چند بار تکرار شد. سرانجام با تأیید مسؤولان وقت تلویزیون، نخستین سریال مهم تاریخی مذهبی صدا و سیما کلید خورد. این مجموعه سال ۱۳۷۳ با حضور ۱۵۰ بازیگر اصلی و بیش از ۵۰۰۰ هنرور مقابل دوربین رفت. ساخت این سریال چهار سال به طول انجامید و اواسط دهه ۷۰ از شبکه یک پخش شد. در این گزارش نگاهی به بازی برخی از بازیگران داشتیم.
نقشی پر از دلهره
وقتی نقش ابن ملجم مرادی به کریم اکبری مبارکه پیشنهاد شد، خیلی تعجب کرد. با خودش مرتب میگفت که داوود میرباقری چه چیزی در من دیده که میخواهد نقش به این سنگینی را به من بسپارد. به همین دلیل مرتب با خودش کلنجار میرفت. هرچه به زمان تصویربرداری سریال نزدیکتر میشد، دلهرهاش بیشتر میشد و ترس آن را داشت که مبادا بازیاش لطمهای به سریال بزند.
در انتها بر ترسش غلبه کرد و جلوی دوربین حاضر شد. تمام سعیاش را کرد تا خودش را به نقش نزدیک کند. در اواسط کار یک شب که به خانه برگشت، بعد از پاک کردن گریم متوجه شد که یکی از لنزها در چشمش نیست و فردا باید سر صحنه حاضر میشد. آن شب به هرکسی که میتوانست زنگ زد تا کاری برای فردا انجام بدهند.
دست آخر به دکتری که برایش لنز گذاشته بود، زنگ زد تا لنزی برای فردا حاضر کند که باز هم موفق نشد در آخر حدود ساعت ۱۱ شب لنز را بالای حدقه چشم چپش پیدا کرد و از خوشحالی به همه شیرینی داد. در واقع آن شب برای او جزو تلخترین و شیرینترین روزهای تصویربرداری محسوب میشد که با دلهره عجیبی همراه بود.
مخالفت دایی
۱۸ سالش بود وخواهرزاده مازیار پرتو. یک روز مهمان خانه داییاش بود و محمدرضا شریفی نیا به همراه آزیتا حاجیان آنجا مهمان بودند. او تصمیم داشت به لندن برود درس بخواند و منتظر رسیدن ویزا بود. شریفینیا گفت: تا زمانی که ویزا بیاید برود و امام علی (ع) را بازی کند.
داییاش خیلی مخالف بود و گفت: نه این باید برود دنبال تحصیلاتش. نزدیک دو ماه طول کشید تا داییاش راضی شود. بعد از آن تست داد و قرار شد نقش زنی از دیار کوفه را بازی کند که در شهادت امام علی (ع) دستی بر آتش داشت. با وجود اینکه قبل از آن تجربه بازیگری نداشت، اما خوش درخشید.
البته آسایش خودش در این سریال صحبت نکرد و مینو غزنوی، دوبلور به جای او صحبت کرد. آسایش بعد از تمام شدن سریال امام علی (ع) به لندن رفت.بعد از پخش این سریال هر نقشی که به او سپرده شد در همان حال و هوای یک زن اغواگر بود، اما ویشکا ترجیح داد صبوری کند تا نقشهای متفاوت دیگری را بازی کند.
از خجالت امام علی (ع) جان داد!
همیشه اتفاقات عجیب و غریب در سریالهای تاریخی پیش میآید. یکاتفاق عجیب و قابل توجه در این سریال مربوط به علی آزاد یکی از بازیگران قدیمی سینمای ایران است که پیش از انقلاب عمدتا در نقشهای منفی بازی میکرد و در جریان ساخت سریال امام علی (ع)، به اصرار خود در این سریال نقشی میگیرد.
او در این سریال نقش عبدا... بن عباس را بازی میکرد که از صحابه امیرالمومنین (ع) بود. او در یکی از صحنهها باید وارد خیمه حضرت علی (ع) میشد، اما درگیر اتفاق عجیب و غریبی شد که داوود میرباقری در همان مقطع زمانی اتفاق را این طور روایت کرد: حالتی منقلب داشت و خود را به شکلی وامدار علی بنابیطالب میدانست.
چهره رنگ پریده و دگرگونش که گویی تولدی دیگر را برای این بازیگر رقم میزد، نظر دیگران را نیز به خود جلب کرده بود. در یکی از صحنهها قرار شد علی آزاد در نقش ابن عباس داخل چادر امام علی (ع) بشود و بیرون آید.
قبل از رفتن او گفت: داوود، من از علی شرم دارم که به چادر او وارد شوم، نمیشود صحنه را عوض کنی و مثلا از کنار چادر بگذرم؟ گفتم نه و او داخل چادر شد. منتظر بودیم که بازگردد، دقایقی گذشت، خبری نشد، او را صدا کردیم، خبری نبود. داخل چادر شدیم؛ علی آزاد داخل چادر جانبهجان آفرین تسلیم کرده بود... و صحنههای باقیمانده را فرد دیگری به جای آن مرحوم بازی کرد. بهروز رضوی به جای علی آزاد در این سریال صحبت کرد.
ستاره بیبدیل سریال امام علی (ع)
مهدی فتحی، بازیگر فقید سینما، تئاتر و تلویزیون شامگاه ۲۹ اسفندماه ۱۳۸۲ در ۶۴ سالگی چشم از جهان فروبست. او یکی از به یادماندنیترین نقشهای تلویزیون ایران را در سریال امام علی (ع) از خود به یادگار گذاشت. مهدی فتحی از جمله بازیگرانی است که حضورش در هر فیلم یا سریالی نقطه قوت آن اثر بوده و توانسته نقشهای ماندگار فراوانی از خود به جای بگذارد. اما این هنرمند فقید نقش یکی از زشتکارترین نزدیکان و دسیسهچینان معاویه یعنی عمر و عاص را بازی کرد. در بازی او اقتداری دیده میشد که بینظیر بود و با اینکه عمر و عاص جزو نقشهای منفی سریال امام علی (ع) بود، اما او به حدی زیبا این نقش را خلق کرد که هنوز هم در ذهن مردم باقی مانده است. البته او در این سریال نقش علیبن ابیطالب (ع) را هم بدون چهره بازی کرد و فقط بینندگان دستهای او را در تصویر میدیدند.
اما این بازیگر حتی دستهایش را هم هنرمندانه بازی میداد. بازی درخشان زندهیاد فتحی نهتنها تحسین مخاطبان خاص را به دنبال داشت، بلکه در بین عموم مردم نیز مقبولیت، محبوبیت و شهرت پیدا کرد.