دومین شکست ترزا می از «عوام»

طرح ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا مجددا در مجلس عوام این کشور رای نیاورد تا بریتانیا وارد مسیری مبهم شود. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که تنها ۱۶ روز دیگر به مهلت زمانی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا باقی مانده است.

به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، ترزا می، امید داشت تا توافق دقیقه نودی‌اش با اتحادیه اروپا برای اصلاح برخی موارد پیش‌نویس اولیه، نمایندگان را مجاب کرده باشد که به این طرح رای مثبت دهند، اما وی با رای منفی ۳۹۱ تن از نمایندگان مجلس عوام کشورش روبه‌رو شد. البته به این طرح ۲۴۲ نفر رای مثبت دادند. بعد از این رای، ترزا می از توافقی که به دست آمده بود دفاع کرد و گفت که آن می‌توانست دارای بهترین نتیجه برای بریتانیا باشد.

او همچنین از تمدید مهلت زمانی برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ابراز ناامیدی کرد و گفت: اجازه بدهید رک بگویم رای به تمدید مهلت زمانی برای خروج بدون توافق مساله‌ای را حل نمی‌کند. اتحادیه اروپا می‌خواهد بداند ما با تمدید مهلت زمانی چه می‌خواهیم و مجلس عوام باید به آن پاسخ دهد.

او درخواست کرد که نمایندگان پاسخ دهند که آیا پارلمان به‌دنبال این است که در اتحادیه اروپا باقی بماند یا رفراندوم دومی برگزار خواهد کرد یا اینکه در نهایت اتحادیه اروپا را بدون توافق ترک خواهد کرد؟ او ادامه داد: «اینها انتخاب ناگزیر ما هستند.» نخست‌وزیر انگلیس در نهایت از نمایندگان تشکر کرد و گفت این تصمیمی بوده که ما باید با آن روبه‌رو شویم.

برای تصویب توافق در مجلس، ترزا می باید ۱۱۵ نفر از نمایندگانی را که دو ماه پیش به آن رأی مخالف دادند، قانع می‌کرد که رأیشان را تغییر دهند. ولی دو ماه تلاش‌های او و مذاکرات دشوار با اتحادیه اروپا تنها نظر حدود ۴۰ نفر را تغییر داد. برخی می‌گویند در ۲۴ ساعت آینده احتمالا مجلس با رد خروج بی‌توافق، رأی به تعویق برگزیت می‌دهد. پس از آن ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا با یک انتخاب مهم مواجه است.

او می‌تواند به‌دنبال یافتن برگزیت متفاوتی برود؛ مثلا یک برگزیت نرم‌تر که برای احزاب دیگر از جمله حزب کارگر قابل قبول باشد. گزینه دیگر ادامه مسیر فعلی است: به رأی گذاشتن همین توافق‌نامه برای بار سوم و چهارم و پنجم، به این امید که مخالفان کم و کمتر شوند.

این در حالی است که قرارداد اخیری که پارلمان بریتانیا به آن دست رد زد، اصلاحاتی داشت، از جمله اینکه به بریتانیا اختیار بیشتری در خصوص موضوع مهاجرت می‌داد و به این کشور کمک می‌کرد تا اصلاح سیستم گمرکی و تجاری‌اش، دست‌کم تا پایان سال ۲۰۲۰ در این اتحادیه باقی بماند.

رای‌گیری روز سه‌شنبه، آنگونه که انتظار می‌رفت، بحران سیاسی در این کشور را عمیق‌تر کرد و خروج صلح‌آمیز بریتانیا از اتحادیه اروپا را به خطر انداخت.

تحلیل‌گران می‌گویند که ترزا می حالا باید تصمیم بگیرد که آیا به‌دنبال خروج بدون توافق است یا قصد دارد که یک مهلت زمانی دیگر تقاضا کند. اما این مهلت زمانی باید با موافقت اتحادیه اروپا باشد. یونکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا روز دوشنبه گفته بود اگر بریتانیا خواستار یک مهلت زمانی دیگر باشد باید به این اتحادیه اعلام کند که هدفش از این تمدید زمانی چیست؟

تحلیلگران بر این باورند که یکی از ضعف‌های ترزا می این است که او شاید اجازه خروج بدون توافق را به پارلمان بسپارد.تهدیدات موجود به‌گونه‌ای بوده که ممکن است ساکن خانه شماره ۱۰ را مجبور به اخراج کند. هر چند تا ماه دسامبر سال جاری میلادی که اجلاس سالانه حزب توری‌ها برگزار می‌شود، جایگاه مطمئنی خواهد داشت اما این احتمال وجود دارد که وی به‌خاطر مدیریت بد، با کودتای کابینه روبه‌رو شود.

تیم بیل، پروفسور علوم سیاسی در دانشگاه مری کویین لندن می‌گوید: «این داستانی دراماتیک است که شدت و حساسیت خود را دارد.» او می‌افزاید: «ما تجربه‌های نزدیک به مرگ به‌وفور داشته‌ایم اما هیچ‌گاه به یاد نمی‌آورم تا این حد تنش‌ها افزایش پیدا کرده باشد.»

نخست‌وزیر بریتانیا با رای منفی پارلمان، با تعدادی گزینه تلخ تنها مانده است. او ممکن است آخرین تلاش‌هایش را نیز انجام دهد تا بتواند شاید در پایان ماه اوضاع را تغییر دهد. با این حال برخی می‌گویند که تلاش‌های می برای متقاعد کردن پارلمان به جایی نخواهد رسید. در این راستا الن بری در نیویورک‌تایمز می‌نویسد: «اگر به چهره ترزا می، ساعاتی پیش از آغاز رای‌گیری حیاتی در مجلس عوام بریتانیا نگاهی انداخته باشید، نشانه‌هایی از این امر خواهید یافت که وی مطمئن بوده زمان مرگ توافقش فرا رسیده است.

نخستین نشانه این بود که همسرش فیلیپ در جایگاه ویژه نشسته بود. همسر وی کمتر در کنار ترزا می ظاهر می‌شود، مگر اینکه وی در یک دردسر واقعی افتاده باشد. این مورد هم برای نخست‌وزیر بریتانیا بسیار جدی بوده است. بی‌خوابی نیز در چهره ترزا می هویدا بود، با این حال مدام صحبت می‌کرد.»

الن بری در ادامه می‌نویسد: «اگر ترزا می، فکر می‌کرد که می‌تواند تعداد بیشتری از نمایندگان را همراه طرح خود کند، اشتباه می‌کرده است.» او سه‌شنبه پیش از رای‌گیری زمانی که سخنرانی می‌کرد، با تعداد کرسی‌های خالی زیادی روبه‌رو بود که عمده این کرسی‌های خالی مربوط به هم‌حزبی‌هایش بود. پال واه که برای هافینگتون پست از مجلس عوام گزارش تهیه می‌کرد، به نیویورک‌تایمز گفت: «این واقعا یک تراژدی است. می بی‌صدا مانده و حتی دوستی در حزبش پیدا نمی‌کند.»

الن بری تصریح می‌کند: «این چیز تازه‌ای نیست که دست و پا زدن ترزا می را در این کشور مشاهده کنید. او مدت دوسال و نیم است که نخست‌وزیر این کشور شده و مدام یکی پس از دیگری با بحران روبه‌رو بوده است. حتی روزنامه‌نگاران هم با تیترهایی که برای وی انتخاب کرده‌اند، خسته شده‌ و از تیترهای از پیش آماده استفاده می‌کنند: «روز سرنوشت، روز موعود، روز پر سر و صدا، راه رفتن زن مرده.» با این حال نخست‌وزیر بریتانیا توانسته از این همه بحران زنده بیرون بیاید و به قمار خود ادامه دهد.

ترزا می امیدوار بود که ۱۱ ساعت گفت‌وگویش با اتحادیه اروپا موجب خواهد شد که نظر نمایندگان مجلس عوام انگلیس عوض شود. او این امید را داشت که برگزیتی‌های تندرو را می‌تواند با این اصلاحات مجاب به رای مثبت کند. اما رای منفی مجلس نمایندگان موجب شد او با صدایی لرزان بگوید: من بسیار متاسفم که مجلس نمایندگان عوام امشب چنین تصمیمی گرفت. عایشه هزاریکا، سیاستمدار سابق حزب کارگر بریتانیا می‌گوید: «برگزیت او را کشته و باز نجات داده است. این کار اوست. می‌داند پس از برگزیت کار وی تمام است. من فکر می‌کنم که او و مشاورانش به‌دنبال این هستند تا دوباره همه‌چیز را به عقب بازگردانند.»