شیراز شهری تماشایی است که با جلوههایی از جنس فرهنگ و ادب بسیاری را راهی سفر میکند. سفری که خاطرهای شیرین را در ذهنها حک و تا همیشه در گوشهای از قلبمان ماندگار میشود.
اولین بار نام شیراز در لوح گلی ایلامی متعلق به ۴۰۰۰ سال پیش آورده شده و به نام شهر شعر و گل و بلبل شهرت یافتهاست. شیراز در عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۲۵ دقیقه و طول جغرافیایی ۳۷ درجه و ۲۹ دقیقه در جلگهای به طول ۴۰ و عرض ۳۰ کیلومتر قرار دارد. مساحت شیراز ۱۲۶۸ کیلومتر مربع، ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۴۰ متر و دارای جمعیتی بالغ بر ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ نفر است.
در این گزارش میخواهیم زیباییهای این شهر تاریخی و سر سبز را به نمایش بگذاریم:
آرامگاه شاهچراغ در مرکز شهر شیراز قرار دارد و مدفن حضرت سید احمد، برادر امام رضا (ع) و فرزند امام هفتم (ع) شیعیان است. این بنا در دوره اتابکان فارس، در سده ششم هجری قمری ساخته شد. گنبد و بارگاه حرم را با کاشیکاریهای زیبایی مزین کردهاند. در سالهای ۱۳۳۹ و ۱۳۴۰ خورشیدی و در پی مرمت و نوسازی ساختمان گنبد، طراحی کاشیکاری آن توسط استادعیسی بهادری صورت گرفت و به اجرا درآمد. ضریح مطهر تماما از نقره ساخته شده است و بالای آن را با برگهای طلایی تزیین کردهاند. در داخل ضریح و روی مرقد نیز مطهر صندوقی دیدنی از خاتم قرار دارد.
میتوان از آرامگاه حافظ به عنوان قلب آرامش، مهد فرهنگ و هنر ایران و نماد شهر زیبای شیراز نام برد، آرامگاهی زیبا با فضایی شاعرانه و عاشقانه که زبان از توصیفش عاجز است.
آرامگاه حافظ میان یک باغ و در درون یک حرم احاطه شده با هشت ستون و گنبدهایی که با کاشیهای موزاییکی مزین گردیده، قرار گرفته است. این بنای یادبود در سال ۱۹۳۵ ساخته شد و بعد از آن گسترش یافت. خواجه شمس الدین حافظ شیرازی اوایل قرن هشتم در شهر شیراز متولد گردید.
در گوشهای از شمال غربی شهر شیراز، باغ زیبایی خودنمایی میکند که در گذر سال ها، سرد و گرم روزگار را چشیده و پابرجا مانده است تا امروز بینندگانش را مسحور زیباییهای خود کند و به لحظات شان رنگی تازه ببخشد. نامش باغ ارم است که در فاصله کمی از کوههای شمالی شیراز (باباکوهی) قرار گرفته و در سمت جنوب آن رودخانه خشک شیراز دیده میشود که از شرق به غرب امتداد دارد.
این باغ یکی از زیباترین باغهای استان فارس و حتی کل کشور است که گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سوی خود میکشاند و با داشتن درختان سر به فلک کشیده و گلهای رز دلبری میکند و هر چشمی را به خود خیره میسازد. باغ ارم یکی از ۹ باغ ایرانی است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. این باغ با فضای بسیار زیبا و دلنواز و امکاناتی مناسب، لحظاتی خوش را برای تان به ارمغان میآورد.
۴- دریاچه پریشان
دریاچهی پریشان یکی از زیباترین دریاچههای آب شیرین میباشد و در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان کازرون در میان کوههایی بلند قرار گرفته است. این دریاچه ۴۳ کیلومتر مربع وسعت دارد، اما کم شدن نزولات جوی و خشکسالی میتواند از میزان این مساحت بکاهد و آن را در معرض نابودی قرار دهد. ماهی زردک، ماهی سرخه، ماهی پرک و مار ماهی، ۴ گونه ماهی بومی دریاچه هستند که توانسته اند حیات خود را در آن حفظ کنند.
موقعیت خاص دریاچه و شیرین بودن آب آن در کنار امکاناتی همچون قایق سواری، مهمترین ویژگی آن به شمار میروند و گردشگران زیادی را راهی این منطقه میکنند. با خروج از شهر کازرون و گذر از پلیس راه، پیش از رسیدن به پل آبگینه، یک راه فرعی وجود دارد که شما را به دریاچه پریشان میرساند.
۵- مسجد نصیرالملک
مسجد نصیرالملک در زمینی به وسعت ۲۸۹۰ مترمربع بنا شده و زیربنای آن ۲۲۱۶ مترمربع است. یکی از ویژگیهای بارز مسجد نصیرالملک کاشی کاری و مقرنس کاری چشم نواز آن است و از این حیث به عنوان ارزندهترین مسجد ایران شناخته میشود. نکته جالب توجه، نبود گنبد در این مسجد است که نشان میدهد این بنای مذهبی، کاملا شخصی بوده و عموم مردم از آن استفاده نمیکردند.
کاشی کاری این مسجد بسیار تماشایی است و نمونه آن در جای دیگری دیده نمیشود. یکی از ویژگیهای این کاشی کاری استفاده از رنگ صورتی به عنوان رنگ غالب است که در هیچ مسجد ایرانی دیگری به چشم نمیخورد. مقرنس کاری مسجد نصیرالملک نیز در نوع خود بی نظیر و ظرافت آن مثال زدنی است. ساختار شبستان و استفاده از شیشههای رنگی در آن نیز از جمله جلوههای افسونگر این مسجد به شمار میرود.
۶- آرامگاه سعدی
آرامگاه سعدی معروف به سعدیه محل دفن سعدی، شاعر برجستهٔ پارسیگوی است. این اثر را محسن فروغی طراحی کردهاست. این آرامگاه در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا در دامنهٔ کوه در شمال شرق شیراز قرار دارد. در اطراف مقبره، قبور زیادی از بزرگان دین وجود دارند که بنا به وصیت خود، در آنجا مدفون شدهاند. از جمله مهمترینهای آن میتوان شوریده شیرازی را نام برد که آرامگاهش به وسیله رواق به آرامگاه سعدی متصل شدهاست. آرامگاه شیخ مشرف الدین بن مصلح الدین سعدی شیرازی در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۵۳ به شمارهٔ ثبت ۱۰۱۰٫۳ در انجمن آثار ملی به ثبت رسیدهاست.
۷- نارنجستان قوام
این باغ از عمارات دوره قاجاریه شیراز است که در محله بالاکفت و در قسمت شرقی انتهای خیابان لطفعلی خان زند واقع است. این محدوده تقریباً در نقطه انتهایی و شرقی شهر قدیم و در جایی که در گذشته دروازه دولت، دروازه منذر و کل شیخ ابوذرعه قرار داشتهاند استقرار دارد.
مجموعه قوام بین سالهای ۱۲۵۷ و ۱۲۶۷ مقارن با حکومت ناصرالدین شاه قاجار ساخته و تکمیل گردیده است. این مجموعه از عناصر متعددی تشکیل یافته که عمدهترین این عناصر عبارتند از: حمام گچینه، حسینیه قوام، مکتب خانه قوام (خانه عرقیها)، اندرونی قوام (منزل زینت الملک)، دیوان خانه قوام (نارنجستان)، حمام اختصاصی قوام و اصطبل و زنجیرخانه (در حال حاضر از بین رفته است). البته بازارچهای هم در این مجموعه وجود داشته که در اثر احداث خیابان لطفعلی خان زند از بین رفتهاست.
بنای نارنجستان در سال ۱۳۴۵ خورشیدی به دانشگاه شیراز اهدا گردید و بین سالهای ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۸ خورشیدی مورد استفاده موسسه آسیایی، تحت سرپرستی پروفسور آرتور اپهام پوپ، ایرانشناس معروف بودهاست.
۸- دریاچههای هفت برم
مجموعه دریاچههای هفت برم یکی از نمونههای دریاچه آب شیرین در کشور هستند که آب خود را از نزولات جوی و چشمههای اطراف، تامین میکند. این مجموعه سه آبگیر دائمی و چهار آبگیر فصلی را در خود جای داده و مساحتی بیش از ۲۰ هکتار را اشغال کرده است.
وجود تپه ماهورها و آبگیرهای متعدد در کنار حضور پرندگان در کنار دریاچه، این منطقه را به یکی از دیدنیترین جاذبههای استان تبدیل کرده است که با وجود امکانات رفاهی کم باز هم میزبان بسیاری از گردشگران میشود. پس از خروج از شهر شیراز، مسیر خود را در بزرگراه شیراز - قائمیه ادامه دهید و پس از طی حدود ۵۵ کیلومتر و گذر از کنار خان زیان وارد یک جاده فرعی شوید که به دریاچه ختم میشود.