فرارو- در پی خروج غیرمنتظره نیروهای آمریکایی از سوریه، برخی از تحلیلگران اعلام کردند که آمریکا به لحاظ نظامی در حال ترک خاورمیانه است. اما نگاهی به نیروهای پراکنده آمریکا در چندین کشور نشان میدهد که تغییرات چشمگیری در حضور آمریکا در خاورمیانه اتفاق نیفتاده است.
به گزارش فرارو، در اواخر دسامبر ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، ناگهان دستور خروج سریع دو هزار سرباز آمریکایی از سوریه را صادر کرد. امری که دوستان و دشمنان آمریکا را به یک اندازه غافلگیر کرد.
تصمیم ترامپ موجب مطرح شدن گمانهزنیهایی در خصوص خروج آمریکا از خاورمیانه شده است. به طوری که اندکی پس از اعلام تصمیم ترامپ، دو تن از مقامات بلندپایه آمریکا، جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، و مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، به چندین متحد کشورشان در خاورمیانه سفر کردند تا به متحدان درباره استمرار حضور آمریکا در منطقه اطمینان دهند.
به رغم خروج ناگهانی نیروهای آمریکایی از سوریه، که با انتقاد شدید برخی محافل آمریکایی و منطقهای مواجه شد، حضور نظامی آمریکا در منطقه تغییر چندانی نکرده و حتی طبق به برخی گزارشها، سربازان و تجهیزات آمریکایی که از سوریه خارج شدند، به آمریکا بازنگشتند بلکه در عراق مستقر شدند.
اکثر متحدان آمریکا، از جمله عربستان و اسرائیل، از اقدام ماه گذشته ترامپ برای خارج کردن نیروها از سوریه، انتقاد کردند. این متحدان ادعا میکنند که خروج نیروهای آمریکایی از سوریه به نفع ایران است. اما به لحاظ حضور کلی نظامی آمریکا در خاورمیانه عقب نشینیای صورت نگرفته است. حتی با خروج دو هزار سرباز آمریکایی از سوریه، ترامپ تعداد نیروهای آمریکا در خاورمیانه را به شکل قابلتوجهی افزایش داده است. تعداد کل نیروهای آمریکا در خاورمیانه بیش از ۵۰ هزار است. بنابراین، منتقل شدن دو هزار نیرو از اینها از سوریه به عراق تغییر چندانی در وضعیت استقرار نیروهای آمریکایی ایجاد نمیکند.
درواقع آمریکا نه تنها به فکر محدود کردن حضور نظامیاش در منطقه نیست، بلکه اقداماتی برای گسترش آن هم انجام داده است. در اواخر سال ۲۰۱۸، طی سفر خالد بن محمد العطیه، وزیر دفاع قطر، به واشنگتن، مقامات قطری و آمریکایی درباره گسترش پایگاه العدید آمریکا در قطر گفتگو کردند. کمتر از دو ماه بعد، در سفر اخیر مایک پومپئو، به قطر، دو طرف تفاهمنامهای برای گسترش پایگاه العدید امضا کردند.
پایگاه العدید
پومپئو در حاشیه آغاز گفتگوی استراتژیک قطر و آمریکا، گفت: «کشور قطر از ۱۳ هزار سرباز آمریکایی میزبانی میکند و امروز برای گسترش حضورمان در پایگاه هوایی العدید تفاهمنامهای امضا کردهایم.»
آمریکا دو پایگاه بزرگ هوایی و دریایی در منطقه خلیج فارس دارد. العدید، که بزرگترین پایگاه هوایی خارجی آمریکاست، در جنوب غرب دوحه واقع است. دومین مکان حضور نظامی آمریکا، در بحرین است که از ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا میزبانی میکند. برخی گزارشها حاکی از آن است که حدود هفت هزار سرباز آمریکایی در بحرین مستقر هستند.
علاوه بر این، ارتش آمریکا در آگوست گذشته، بزرگترین فرودگاه نظامی خودش در خاورمیانه را در کویت افتتاح کرد. این فرودگاه، که «کارگو سیتی» نام دارد، با هزینه ۳۲ میلیون دلار ساخته شد و قرار است تا سال ۲۰۲۳ به ارتش آمریکا و نیروی هوایی کویت خدمت کند. پس از سال ۲۰۲۳، نیروهای آمریکایی از پایگاه موقت کارگو سیتی به پایگاه جایگزین آن، یعنی «پایگاه هوایی المبارک غربی» منتقل میشوند. عملیات احداث المبارک غربی تا سال ۲۰۲۳ به پایان خواهد رسید. طبق برخی گزارشها، کویت از حدود ۱۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ هزار سرباز آمریکایی میزبانی میکند.
حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس به پایگاههای مزبور محدود نیست. بلکه در امارات و عمان هم پایگاهها و نیروهایی دارد. تخمین میشود که آمریکا در پایگاه الظفره امارات حدود پنج هزار سرباز دارد. معادل همین تعداد، در عراق سرباز آمریکایی وجود دارد.
آمریکا علاوه بر ۱۵۰۰ سربازی که در اردن دارد، حدود ۳۲۰۰ سرباز هم در کشور جیبوتی مستقر کرده است. این درحالی است که آمریکا در پایگاه انجرلیک ترکیه هم حضور ملموسی دارد.
حضور پراکنده و گسترده آمریکا در خاورمیانه نشان میدهد که جابجایی دو هزار سرباز آمریکایی از سوریه به عراق ممکن است تغییر بزرگی در حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه ایجاد نکند. البته در اثر تلاشهای بولتون، آمریکاییها از خارج کردن برخی نیروهایشان از پایگاه التنف سوریه منصرف شدهاند. آمریکاییها ادعا میکنند این پایگاه برای مقابله با نفوذ ایران در منطه حیاتی است.