فرارو- اروپاییها همچنان مشغول کار بر روی تهیه سازوکاری برای استمرار تجارت با ایران و نجات توافق هستهای هستند. اما تاخیرشان در اتخاذ اقدامات ملموس برای تامین منافع اقتصادی ایران، موجب شکوتردیدهایی درباره توانمندیها اتحادیه اروپا شده است.
به گزارش فرارو، پس از اجرای تحریمهای آمریکایی علیه ایران، اروپاییها برای محافظت از دادوستد با ایران سازوکار ویژهای به نام SPV طراحی کردهاند. اما تعلل اروپاییها در عملیاتی کردن این سازوکار، باعث شده برخی ناظران، اروپا را فاقد توانمندی لازم برای دفاع از تجارت دوجانبهاش با ایران بدانند. از جمله این ناظران، سیریل ویدرسهوون، کارشناس برجسته بازار جهانی انرژی، است که طی یادداشتی در وبگاه اویلپرایس، گفته در حالی که واقعیت روی زمین به شدت تیره و تار است، مقامات اروپایی درباره دادوستد با ایران آینده روشنی ترسیم میکنند که نقاط ضعف چشمگیری دارد.
این کارشناس نوشت: "تلاشهای اروپا برای محافظت کردن از تجارت با ایران، به عنوان پاسخی جهت خفیف کردن اثر تحریمهای آمریکا، به یک دیوار آجری برخورد میکند. به نظر میرسد سیاستمداران اروپایی نه تنها در زمینه بازارها بلکه در رابطه با نگرش چندین کشور عضو اتحادیه اروپا هم از واقعیت دور هستند. به نظر میرسد سیاستمداران اروپایی، که در دفاتر پر زرق و برقشان در بروکسل و استراسبورگ کار میکنند، در یک برج عاج زندگی میکنند. زیرا که در کشورهای عضو مورد نظر هیچ حمایتی از همه اقداماتشان اعلام نشده است".
در روزهای اخیر گزارشهایی درباره خودداری برخی کشورهای اروپایی از میزبانی از SPV منتشر شده است. گفته میشود که به دلیل نگرانی از خشم آمریکا، هیچ کشور اروپایی حاضر نیست از این سازوکار میزبانی کند. این امر از دیدگاه ویدرسهوون، عامل دیگری است که ضعف رویکرد اتحادیه اروپا در قبال ایران را نشان میدهد. در حال حاضر کشورهای بزرگ اروپایی -بریتانیا، آلمان و فرانسه- به کشورهای کوچک لوگزامبورگ فشار میآورند تا از SPV میزبانی کند. اما این کشور هم مخالفت کرده است. اتحادیه اروپا از خود صلابت نشان میدهد، اما احتمالا حتی کشورهای اروپای شرقی و بالکان هم از میزبانی سر باز زنند. ورا جورووا، کمیسونر اتحادیه اروپا در امور عدالت، گفته این اتحادیه نمیتواند قبول کند که یک قدرت خارجی درباره تجارت مشروع اروپا با یک کشور دیگر تصمیمگیری کند. اما ویندرسهوون این اظهارات را "بسیار پوچ و توخالی" میداند.
به هر حال، اروپاییها همچنان برای نهایی کردن وضعیت SPV و یافتن راهی برای حفظ مناسبات تجاری با ایران تلاش میکنند. اما اگر این تلاشها شکست بخورد، پیامدهایی خواهد داشت. از دیدگاه این کارشناس، شکست سازوکار ویژه اتحادیه اروپا، مطمئنا، بازار را تنشآلود خواهد کرد. علاوه بر این، ایران ناکامی اروپا را یک "خیانت" تلقی خواهد کرد؛ و همین امر ممکن است به فروپاشی توافق هستهای منجر شود. ناتوانی اروپا در تامین فروش نفت ایران، باعث افزایش قیمتها در بازارهای نفت خواهد شد. کشورهای اوپک از قبل به فکر رسیدن به یک توافق کاهش تولید در اوایل ماه دسامبر افتادهاند.