رواج معامله یک "پول اسرارآمیز" در صرافی‌های ایران!

ایست بانک مرکزی به بیت‌کوین هم چاره‌ساز نبود. با وجود این‌که حدود ٢٠ روز از ابلاغ دستورالعمل ممنوعیت خرید و فروش ارز دیجیتال از سوی متولی نظام پولی و مالی کشور سپری می‌شود اما کم نیستند صرافی‌ها و سایت‌هایی که بازار خرید و فروش بیت‌کوین در آنها رونق دارد.

به گزارش شهروند، بیت‌کوین که در ژانویه ۲۰۱۷ حدود‌هزار دلار معامله می‌شد در یک‌سال گذشته رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است. بیت‌کوین که در آذر پارسال توانست از مرز ١٠‌هزار دلار هم عبور کند این روزها به قیمت ٧‌هزار و ٥٣٨ دلار معامله می‌شود. درواقع ایرانیان برای سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال باید برای خرید هر بیت‌کوین چیزی حدود ٥٢‌میلیون و ٧٦٧‌هزار تومان پول هزینه کنند. بیت‌کوین که نخستین بار از سوی برخی از فروشگاه‌ها مورد پذیرش قرار گرفت این روزها در بین ایرانی‌ها جذابیت بالایی پیدا کرده است.

آن‌گونه که محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده ایرانی‌ها ٢,٥‌میلیارد دلار ارز مجازی خریده‌اند. معامله‌گران ارز دیجیتال فضای نامساعد کسب و کار این روزهای بازار، بیت‌کوین را محل خوبی برای کسب درآمد می‌دانند که بسیاری از اقتصاددان‌ها رشد قیمت بیت‌کوین را «حبابی» می‌دانند که به نظر آنها پایان خوشی ندارد.

آن‌گونه که ‌هادی حق‌شناس اقتصاددان می‌گوید: این پول مجازی تحت نظارت نهادهای مالی و بانکی خاصی نیست از همین‌رو می‌تواند بسیاری از نهادهای ناظر را دور بزند که همین مایه نگرانی آنها شده است.

ممنوعیت فروش بیت‌کوین در آمریکا و انگلستان و آزادی در ژاپن
هفته اول اردیبهشت بود که بانک مرکزی استفاده از بیت‌کوین و سایر ارزهای مجازی را برای مراکز پولی و بانکی کشور ممنوع اعلام کرد. دلیل ابلاغ این ممنوعیت امکان استفاده از این ارزهای مجازی در جابه‌جایی مجرمانه پول در قالب پولشویی و تأمین مالی تروریسم عنوان شده است. پیش از این نیز بسیاری از بانک‌های مرکزی ازجمله بانک مرکزی آمریکا و انگلستان استفاده از بیت‌کوین را در نظام بانکی خود ممنوع اعلام کرده بودند.

اواسط سپتامبر پارسال، دولت چین هم محدودیت‌هایی را درباره این ارز مجازی وضع کرد و از صرافی‌ها خواست تا مبادله بیت‌کوین را متوقف کنند. این درحالی است که در حدود ٦ماه پیش ژاپن به‌عنوان نخستین کشور، ضمن معرفی برخی از صرافی‌های مجاز برای خریدوفروش ارزهای مجازی، قوانین استفاده از این پدیده جدید تکنولوژیک را در کشور خود تدوین کرده است.

در سایت‌های آنلاین فروش بیت‌کوین چه خبر است
با وجود ممنوعیت خرید و فروش بیت‌کوین این روزها عرضه این ارز دیجیتال به‌طور محدود از طریق بعضی صرافی‌ها و یا به صورت آنلاین انجام می‌شود. کافی است تا واژه بیت‌کوین را در گوگل سرچ کنید تا با انبوهی از سایت‌های خرید و فروش این ارز مجازی مواجه ‌شوید. سایت‌هایی که در روزهایی که بازار سرمایه‌گذاری در ایران حسابی کساد است، توانسته سرمایه‌های بسیاری را به طرف خود جذب کنند.

یک معامله‌گر بیت‌کوین می‌گوید: «در فضای نامساعد کسب و کار این روزهای بازار، بیت‌کوین محل خوبی برای کسب درآمد است و به نظر هم نمی‌رسد که دولت با آن مخالف باشد، چراکه اگر مخالف بود تا به حال برای نظارت بر این معاملات، کاری می‌کرد.»

اما بعضی دیگر از سرمایه‌گذاران رشد قیمت بیت‌کوین را «حبابی» می‌دانند که به نظر آنها پایان خوشی ندارد. در یکی از سایت‌های فروش ارز مجازی به نقل از کاسارس بنیانگذار زاپو آمده است که قیمت بیت‌کوین تا ‌سال ٢٠٢٦ بین نیم تا یک‌میلیون دلار خواهد بود. صرف‌نظر از احتمال تحقق این وعده بررسی آمارها نشان می‌دهد که بیت‌کوین در سال‌های گذشته توانسته رشد چشمگیری را تجربه کند. آمارها نشان می‌دهد که قیمت بیت‌کوین ابتدای‌ سال میلادی ٢٠١٣ حدود ۱۳ دلار بود و تا نوامبر ۲۰۱۳ به ۱۱۲۴ دلار رسید!

تاریخچه خلق بیت‌کوین
کمتر از ١٠‌سال پیش بود که گروهی موسوم به «ساتوشی ناکاموتو» در پاسخ به رویه بانک‌های مرکزی که منجر به بروز وضع بحرانی در اقتصاد جهانی شده بود، معمایی طراحی کردند که حل آن منجر به خلق پدیده پولی جدیدی شد. در ‌سال ١٩٩١ «استوارت‌هابر» و «اسکات استورنتا» شکل جدیدی از شبکه کاربران را تعریف کردند که در آن اطلاعات در بستری غیرقابل نفوذ، جابه‌جا می‌شدند.

این شبکه که «زنجیره بلوکی» (block Chain) نامیده می‌شود درواقع بستر تولد شکل جدید پول یعنی «پول رمز نهاد» بود. اگرچه در ابتدا این پدیده جدید پولی چندان مورد توجه قرار نگرفت اما وجود عناصری چون شفافیت، نفوذناپذیری و دشواری استخراج رفته‌رفته باعث گسترش استفاده از بیت‌کوین در کارکردهای اساسی پول شد. رفته‌رفته پس از‌ سال ٢٠١٠ برخی از فروشگاه‌ها و دانشگاه‌ها اقدام به پذیرش این ارز مجازی در درگاه پرداخت خود کردند و نخستین تراکنش منجر به خرید در‌ سال ٢٠١٠ انجام شد. گسترش این ارز رمز نهاد پس از ‌سال ٢٠١٦ وارد فاز جدیدی شد.

به نحوی که ارزش هر بیت‌کوین در طول‌ سال ٢٠١٧ از ٩٠٠ دلار به بیش از ٢٠‌هزار دلار رسید. نگاه به این پدیده نوظهور به‌حدی دوگانه بود که این صعود قیمتی از سوی یک عده صرفاً به‌عنوان یک حباب شناخته می‌شد، درحالی‌که برخی دیگر معتقد بودند ارزش هر بیت‌کوین به‌عنوان پدیده پولی غالب آینده حتی تا مرز پنج‌ رقمی شدن نیز پیش خواهد رفت. نشانه‌های این دو نگاه متضاد از همان آغاز به‌کار ارزهای مجازی نیز دیده ‌می‌شود. یعنی جایی که از دریچه نگاه پولی بیت‌کوین یک موجودیت تهدیدکننده بود، اما بازیگران ریسک‌پذیرتر بیت‌کوین را آغازی برای دگردیسی مفهوم پول می‌دانستند.

معامله بیت کوین در صرافی‌ها
میثم رادپور فعال بازار با بیان اینکه برای معامله بیت کوین باید ریال را تبدیل به حواله ارزی کرد، گفت: برای گرفتن حواله ارزی خریداران ناچار به مراجعه به صرافی ها هستند . در این میان برخی از صرافی تنها کار تبدیل ریال به ارز را انجام می دهند و برخی از صرافی‌ها در نقش کارگزار عمل می کنند. البته آنگونه که او توضیح می دهد برای معامله بیت کوین لزوما قرار نیست که به یک صرافی مراجعه کنید اما از آنجایی که پیدا کردن فروشنده و خریدار برای افراد به راحتی امکان پذیر نیست، معامله ارز دیجیتال معمولا به واسطه کارگزاری ها انجام می‌شود. ضمن اینکه کارگزاری‌ها نگرانی های ناشی از عدم اعتماد بین خریدار و فروشنده ای که نسبت به یکدیگر شناختی ندارند، را کم می کنند.

البته این فعال بازار بر این باور است که سرمایه گذاری در این بازار برای افراد ریسک ناپذیر مناسب نیست. چرا که در بیت کوین بازار متمرکزی وجود ندارد و این طور نیست که معاملات از طریق یک مجاری رسمی و تحت نظر یک سری قوانین و قواعد خاص انجام شود. رادپور با اشاره به نوسانات بالای بازار بیت کوین گفت: کسانی که وارد این بازار می‌شوند باید آمادگی این را داشته باشند که ارز دیجیتال در ٢ روز ٧٠ تا ٨٠ درصد ارزش خود را از دست دهند.

درهمین رابطه بخوانید...

آنگونه که این فعال بازار وجود دارد در برخی از کشورها این امکان وجود دارد که صاحبان بیت کوین قادر به دریافت ارز از صرافی ها باشند. حتی در برخی از کشورها ATM های بیت کوین ها راه اندازی شده است به گونه‌ای که می توان از طریق این دستگاه ها بیت کوین را از حساب خود به حساب دیگری منتقل کنند.