«نشستن یوز بر پیراهن‌ تیم‌ ملی» از زبان ابتکار

بهمن ماه سال ۹۲ و در جریان مسابقات جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل، همزمان با رونمایی از پیراهن تیم ملی ایران برای حضور در جام جهانی، عکس «یوزپلنگ ایرانی» در گوشه این پیراهن نقش بست؛ اتفاقی که بازخوردهای مثبت جهانی و زیست محیطی بسیاری در پی داشت و منجر به همکاری بین سازمان محیط زیست، وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال برای حفظ این گونه در معرض انقراض شد. با فرا رسیدن جام جهانی ۲۰۱۸، اما و اگرهایی از سوی فدراسیون فوتبال درخصوص حذف این تصویر از پیراهن تیم شنیده می‌شود به طوری که انتشار مجدد عکس یوز را با تردیدهایی روبرو کرده است.

به گزارش ایسنا، بعد از گذشت حضور چهار ساله تصویر یوزپلنگ ایرانی روی پیراهن تیم ملی، حالا فدراسیون فوتبال ادعا دارد شرکت آدیداس ـ به عنوان اسپانسر تیم ملی فوتبال ایران ـ به دلیل آنکه عکس یوز، طرح خنک‌کنندگی لباس‌ها را دچار مشکل می‌کند با چاپ آن مخالف است؛ تصمیمی که اعتراضات فعالان محیط زیستی را به دنبال داشته است.

براساس آخرین خبرها در بازی دوستانه امشب تیم ملی ایران و ازبکستان، پیراهن تیم ملی ایران رونمایی و تیم با همین پیراهن‌ به بازیهای جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه می‌رود، بدین ترتیب تکلیف بودن یا نبودن تصویر یوزپلنگ ایرانی به روی پیراهن‌ها امروز مشخص می‌شود.

معصومه ابتکار، رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست و معاون فعلی رییس جمهور در امور زنان و خانواده با اشاره به اینکه پیشنهاد طراحی عکس یوزپلنگ ایرانی روی لباس تیم ملی پیشنهاد یکی از سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه محیط زیست بود، گفت: سال ٩٢ و اوایل کار دولت یازدهم پیشنهادات جالبی به من رسید.

یکی از سازمان‌های مردم نهاد و گروهی از هنرمندان، پیشنهاد دادند که اهمیت یوز آسیایی در ایران بدلیل انقراض آن، به همه اقشار جامعه اطلاع‌رسانی شود. به گفته آنها این آگاهی می‌بایست تا عمق‌ترین لایه‌های جامعه نفوذ می‌کرد و حتی روستاییان هم در کنار شهر نشینان باید هرچه سریع‌تر نسبت به وضعیت یوز ایرانی اطلاع پیدا می‌کردند.

ابتکار در ادامه اظهار کرد: باید روش‌هایی را به کار می‌بردیم تا این اطلاعات هرچه سریع‌تر حتی به دست یک جوان روستایی می‌رسید که این یوز موجود باارزشی است؛ شکارچیانی هم که دنبال شکار هستند باید می دانستند که یوز گونه باارزشی است.

وی افزود: یکی از راه‌های نسبتا کم هزینه و با قدرت نفوذ بالایی که پیشنهاد داده شد، قرار گرفتن تصویر یوز روی پیراهن تیم ملی بود. متوجه شدیم که پیام این اقدام خیلی وسیع تر از ایران است و حتی پیامی جهانی دارد، به طوری که این نکته را به جهانیان یادآور می‌شود که مردم ایران، مردم فرهیخته‌ای هستند که نسبت به محیط زیست، طبیعت و گونه‌های در معرض انقراض‌شان حساس‌اند و حتی ورزشکارانشان با غرور و افتخار از این گونه حمایت می کنند.

ابتکار با بیان اینکه بعد از این پیشنهاد صحبت اولیه‌ای با فدراسیون فوتبال انجام شد افزود: در ابتدا اعضای فدراسیون امیدوار نبودند و می‌گفتند که این طرح انجام شدنی نیست و امکان ندارد چنین اتفاقی بیفتد. عده‌ای هم در داخل کشور مخالف بودند و هم گفته می‌شد که فیفا موافقت نمی‌کند. در آن زمان چون هنوز وزیر ورزش تعیین نشده بود، آقای شریعتمداری سرپرست این حوزه بودند؛ تا اینکه خبردار شدیم آقای «سپ بلاتر» که در آن زمان رئیس فیفا بود در حال سفر به ایران هستند. این سفر خیلی عجله‌ای شد و روز قبل از حضورشان متوجه شدیم که به ایران می آیند.

وی در ادامه گفت: در کمال ناامیدی با آقای شریعتمداری تماس گرفتم و گفتم که میخواهم صحبتی با " بلاتر" داشته باشم و قصد داریم او را به پارک پردیسان و موزه تنوع زیستی دعوت کنیم؛ تا هم موزه ما را ببیند و هم اینکه از او بخواهیم فیفا در حمایت از طبیعت، محیط زیست و یوز پلنگ ایرانی به ما کمک کند. آقای شریعمتداری گفتند که بعید می‌دانند این کار ممکن شود چون برنامه بلاتر در ایران خیلی فشرده است. با این وجود ساعت ۱۰ شب به ما زنگ زدند و گفتند که بلاتر ساعت ۷ صبح در پارک پردیسان است. ساعت ۱۰ شب به همه زنگ زدم و به آنها گفتم که آماده شوند که فردا میزبان هستیم. همکاران خیلی زحمت کشیدند و بالاخره برای صبح آماده شدیم.

ابتکار ضمن تشریح بازدید روند بازدید رئیس فیفا از موزه تنوع زیستی پارک پردیسان گفت: بلاتر همانطور که در حال بازدید از موزه بود ناگهان جلوی یک تابلو میخکوب شد؛تابلویی از «دیاروما» و حیات وحش اروپادر کنار کوهی برفی روی دیوار موزه آویزان بود. او جلوی این تابلو ایستاد و گفت: «این کوه در سوئیس قرار دارد؛ چرا این عکس را انتخاب کردید؟» سپس با هیجان ادامه داد: «این کوه بالای روستای زادگاه من است.» بلاتر از این اتفاق خیلی خوشش آمد. چد دقیقه‌ای به تصویر نگاه کرد و با آن عکس گرفت و درباره آن توضیحاتی داد.

وی با اشاره به علاقه رئیس فیفا به موزه تنوع زیستی پارک پردیسان ادامه داد: بعد از بازدید به او درباره یوز ایرانی و انقراض آن توضیح دادیم و خاطر نشان کردیم که در کنار ورزش یک مسئولیت جمعی داریم و آن هم حفظ طبیعت و محیط زیست است؛ چرا که برخی عناصر طبیعت در حال از بین رفتن است. آقای بلاتر هم ابتدا امکان اجرایی شدن طرح ما را خیلی بعید می دانست و گفت که در دنیا این کار انجام نشده است. در جواب به او گفتم: «به هر حال ما می خواهیم این کار انجام شود. دلیلش هم این است که یوز فقط برای ما نیست و برای همه آسیاست ولی تنها در ایران مانده است. این یوز متعلق به تمام بشریت است و اگر منقرض شود بچه های دنیا یوزی ندارند که ببینند و گهری از دست می رود.» این صحبت‌ها روی او تاثیر زیادی گذاشت.

ابتکار افزود: عکس بزرگی از یوزپلنگ ایرانی را نیز به او هدیه دادیم. سپس در قالب نامه‌ای، تقاضای رسمی سازمان محیط زیست را به فیفا فرستادیم. دوستان می‌گفتند که حرفی زده شده و امکان ندارد فیفا با چنین چیزی موافقت کند. آنها معتقد بودند این چیزها برای فیفا مساله نیست. پیشنهادی هم به آقای بلاتر دادم که فیفا در کنار فعالیت‌هایش دفتری را برای حفاظت از محیط زیست جهانی باز کند، چراکه ورزش و محیط زیست با هم خیلی گره خوردهاند و اگر محیط زیست از بین برود فضایی برای ورزش کردن وجود ندارد.

وی با بیان اینکه بعد از گذشت یکی دو ماه خبر آمد که فیفا با این قضیه موافقت کرده است، اظهار کرد: ابتدا کمی شک داشتیم تا این که نامه‌ای آمد که بلاتر در آن اعلام کرده بود این نکته را در شورای فیفا مطرح کرده و خودش هم باور نمی کرده فیفا با این طرح موافقت کند اما با استدلال و بحثی که انجام داده، فیفا پیشنهاد را قبول کرده است.

ابتکار صدور مجوز برای طراحی عکس یوز پلنگ ایرانی به روی لباس تیم ملی ایران را دستاودر بزرگی برای ورزش و محیط زیست ایران دانست و گفت: سپس به سراغ هنرمندان رفتیم تا روی طرح‌ها کار کنند. این اقدام دستاورد بزرگی برای فوتبال و محیط زیست کشورمان بود و امیدوارم این دستاورد از بین نرود. فیفا این مجوز را صادر کرده و بعید می‌دانم آن را لغو کند، اگرچه عده‌ای این موضوع را امنیتی کردند اما ین موضوع دستاورد بزرگی برای کشورمان بود.

ابتکار با اشاره به بازخوردهای بین المللی این دستاورد نیز توضیح داد: بعدها که در عرصه‌های بین المللی در این مورد صحبت می‌کردم احساس جهانی مثبتی در این فضا ایجاد شده بود. بعدها این لباس را به سازمان ملل بردم. لباس تیم ملی داخل قابی در دفتر رئیس محیط زیست سازمان ملل نصب شده است. این اقدم ایران انعکاس جالبی در سطح بین المللی داشت و نشان می‌داد که مردم ایران چه قدر نسبت به محیط زیستشان هوشیار هستند. مردم ایران پرچم‌دار جریانی برای آگاهی بقیه هم شدند تا کشورهای دیگر هم این کار را انجام دهند.