رشد صنعت اپلیکیشن در ایران

حدود ۱۹ هزار تیم برنامه‌نویس اپلیکیشن در ایران وجود دارد.

به گزارش دنیای اقتصاد، گسترش صنایع فناوری ارتباطات و اشتغال‌زایی در محیط فناوری اطلاعات از مهم‌ترین راه‌های رونق اقتصاد ایران است.

رشد چشمگیر صنعت برنامه‌های موبایل در کشور، سهم قابل توجه آن در رونق حوزه IT و تاثیر محسوس آن بر اشتغال‌زایی نشان می‌‌دهد صنعت اپلیکیشن می‌‌تواند یکی از بازوهای اصلی حل بحران بیکاری در کشور باشد. آمار برآوردی نشان می‌‌دهد تعداد شاغلان مستقیم صنعت برنامه‌های موبایلی در کشور بیش از ۲۰هزار و ۷۰۰شغل است.

در صورتی که اگر تعداد شغل‌های القایی، مشاغلی که در نتیجه تقاضای بیشتر فعالان صنعت برنامه‌های موبایلی برای صنایع محلی ایجاد شده، در این آمار لحاظ شود، این رقم به عدد ۳۱هزار شغل می‌‌رسد. همچنین آمار مربوط به اشتغال غیرمستقیم، افرادی که رشته اصلی فعالیت آنها متفاوت از صنعت برنامه‌های موبایلی بوده و در حال همکاری با این صنعت هستند مانند شاغلان بخش‌های حمل و نقل، حمل بار، غذا و خوراکی‌ها، خدمات منزل و خودرو، خدمات پزشکی، فروشگاه‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی، حاکی از ایجاد ۴۹۰هزار شغل است.

این گزارش براساس یک نمونه آماری جمع‌آوری شده در کافه‌بازار محاسبه شده که از مجموع بیش از ۱۹هزار تیم توسعه‌دهنده (برنامه‌نویس) ایرانی، بیش از ۷هزار توسعه‌دهنده در دسته توسعه‌دهندگان فعال(دارای حداقل یک برنامه در این فروشگاه) و۱۴۰۰شرکت توسعه‌دهنده برنامه موبایلی است.

براساس این آمار تیم‌های توسعه‌دهنده ایرانی در سال گذشته توانسته‌اند در مجموع بیش از ۶۵میلیارد تومان درآمد کسب کنند که این رقم تنها درآمدهای دیجیتالی (درآمد حاصل از برنامه‌های فروشی و محصولات دیجیتال درون برنامه‌ای یا اشتراکی است، این درآمد شامل فروش کالا و خدمات نمی‌‌شود) از برنامه‌ها و بخشی از درآمد تبلیغات را شامل می‌‌شود.

متوسط فعالیت توسعه دهندگان فعال ایرانی ۲۷ماه است. ۶۳درصد شاغلان صنعت مدارک دانشگاهی دارند و توسعه دهندگانی که به درآمد و نصب فعال بیشتری رسیده‌اند از تعداد شاغلان با مدارک دانشگاهی بیشتری برخوردارند. سهم زنان از شاغلان این صنعت ۲۳درصد است. توسعه‌دهندگان بازی به‌طور متوسط تعداد شاغلان بیشتری دارند و با وجود اینکه حدود ۴ درصد از توسعه‌دهندگان ایرانی را تشکیل می‌‌دهد، حدود ۳۰درصد درآمدهای دیجیتالی به آنها تعلق دارد. استان تهران در رتبه اول تعداد شاغلان و تعداد تیم‌های توسعه‌دهنده قرار دارد و استان قم به نسبت جمعیت بیشترین تعداد توسعه دهندگان فعال را دارد.

اشتغال غیرمستقیم

بازارهای دیجیتالی و شبکه‌های اجتماعی، بخش‌های حمل‌ونقل، غذا و خوراکی، خدمات منزل و خودرو، پزشکی، مشاوره و خرید آنلاین بلیت از جمله مواردی هستند که صنعت برنامه‌های موبایلی توانسته با ورود به آنها وضعیت ارتباطی بین طرف‌های عرضه و تقاضا را بهبود بخشد و از این طریق باعث تسهیل مبادلات کالا و خدمات شود. تاثیرگذاری این بخش از صنعت اپلیکیشن منجر به ایجاد اشتغال غیرمستقیم در بازار کار شده است.

در این گزارش برآوردهایی از تعداد شاغلان طرف عرضه این بازارها در صنعت دیجیتال صورت گرفته که نشان می‌دهد در مجموع بیش از ۴۹۰هزار شغل غیرمستقیم در بخش‌های مختلف شناسایی شده است. بخش حمل و نقل با بیش از ۴۰۰هزار راننده در رده اول قرار دارد و پس از آن شبکه‌های اجتماعی با ۴۴هزار شغل قرار دارد که به نوعی بستر ارتباطی فروشندگان کالاها و خدمات با مشتریانشان است.

شاغلان این بخش و همچنین شاغلان فروشگاه‌های اینترنتی می‌توانند افراد یا بنگاه‌های اقتصادی باشند که شامل بنگاه‌های معاملات ملکی، فروشندگان خودرو، فروشندگان لوازم منزل و اداری و فروشگاه‌های صنایع دستی و... می‌شوند.

گروه دیگری از شغل‌های غیرمستقیم که در این صنعت ایجاد می‎شود شامل مواردی مانند تبلیغات و بازاریابی دیجیتال، زیرساخت و میزبانی وب(هاستینگ)، گرافیک و تولید محتوا، آموزش‌ مهارت‌های ضروری توسعه برنامه‌های موبایلی و سایر صنایعی است که با صنعت برنامه‌های موبایلی مرتبطند. بخشی از ارتباط صنعت با دیگر صنایع، به کمک فعالیت‌هایی که در تیم‌های توسعه دهنده برون‌سپاری شده‌اند قابل بررسی است.

براساس این گزارش ۲۶درصد توسعه‌دهنده‌های فعال حداقل یک نوع از فعالیت‌های خود را به افراد یا سازمان‌های دیگر برون‌سپاری کرده‌اند که در میان تیم‌های توسعه دهنده برنامه، برون‌سپاری طراحی گرافیکی بیشترین سهم و در توسعه‎دهندگان بازی، زیرساخت و میزبانی وب و تبلیغات بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین تیم‌های توسعه‌دهنده برتر، درصد کمتری از فعالیت‌های خود را برون‌سپاری می‌کنند و بیشترین برون‌سپاری در بخش زیرساخت و میزبانی وب است.

سهم استان‌ها از اشتغال

در حال حاضر ۳۸درصد از تعداد کل تیم‌های توسعه، یعنی رقمی‌ بالغ بر ۷ هزار و ۱۷۲تیم، توسعه‌دهنده فعال برنامه هستند و ۲۶۸تیم توسعه‌دهنده فعال بازی در این فروشگاه اپلیکیشن فعالیت دارند که برنامه‌های آنها بیش از ۷ میلیون و ۳۰۰هزار نفر خریدار یکتا داشته است. برنامه‌های تیم‌های فعال به‌طور متوسط حدود ۶۰هزار نصب فعال دارد که این رقم تقریبا سه برابر میانگین نصب فعال برنامه‌های کل توسعه‌دهندگان ایرانی است.

این در حالی بوده که برنامه‎های توسعه‌دهندگان برتر (توسعه‌دهنده‌ای که برنامه آن به لحاظ شاخص‌های کیفی و کمی‌ تایید شده) به‌طور میانگین بیش از ۹۷۰هزار نصب فعال دارند. همچنین متوسط تعداد برنامه‌های توسعه‌دهندگان فعال بیشتر از دو برابر متوسط تعداد برنامه‌ها برای کل تیم‌های توسعه‌دهنده ایرانی است. تیم‌های توسعه‌دهنده برتر به نسبت تیم‌های فعال متوسط تعداد برنامه کمتری دارند. متوسط تجربه فعالیت تیم‌های فعال حدود پنج ماه بیشتر از میانگین کل توسعه‌دهندگان است و تیم‌های برتر به‌طور متوسط سه ماه تجربه فعالیت بیشتری نسبت به تیم‎های فعال دارند.

آمار نشان می‌‌دهد بیش از ۳۳درصد شاغلان صنعت برنامه موبایلی کشور در استان تهران هستند که برآورد می‌شود تعداد آن ۱۰هزار و ۲۱۱شغل باشد. استان‌های خراسان رضوی با سهم ۸ درصد، فارس ۶درصد و خوزستان ۱/ ۵درصد بیشترین سهم را از شاغلان صنعت اپلیکیشن دارند. همچنین بیشترین تعداد تیم توسعه‌دهنده فعال در کشور مربوط به استان تهران بوده که حدود دو هزار و ۱۲۵تیم معادل ۳۰درصد تیم‌های توسعه‌دهنده فعال کشور است.

پس از تهران بیشترین سهم از تیم‌های توسعه فعال کشور مربوط به استان‌های خراسان رضوی با ۶۴۵تیم، اصفهان ۴۹۵ و فارس ۴۲۷تیم است.‌ استان قم بیشترین تعداد تیم‌های فعال نسبت به جمعیت را دارد. استان‌های تهران، سمنان و گلستان به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند. نکته جالب این است که شهر قم از نظر سرعت اینترنت در میان شهرهای کشور رده دوم را به خود اختصاص داده و این موضوع نشان می‌دهد وجود زیرساخت‌های مناسب می‌‌تواند بر رشد اشتغال این صنعت تأثیر گذار باشد.

علاوه بر این آمار حاکی از آن است که استان تهران ۵۰درصد از کل درآمد صنعت را به خود اختصاص داده و پس از آن استان‌های خراسان رضوی با سهم ۱/ ۱۵درصد، اصفهان ۹/ ۸درصد و البرز ۱/ ۳درصد قرار دارند. همچنین بررسی درباره اشتغال زنان و میزان تحصیلات در این صنعت نشان می‌دهد استان‌های گیلان و همدان با داشتن ۵۰درصد شاغلان زن، بالاترین درصد این شاغلان را دارند و استان‌های آذربایجان شرقی و همدان به ترتیب رتبه اول و دوم شاغلان با مدرک کمتر از کارشناسی را دارند و بیشترین درصد شاغلان با مدرک بالاتر از کارشناسی به استان‌های بوشهر و گیلان اختصاص دارد.

صنعت بازی موبایلی

براساس آنچه این گزارش نشان می‌دهد یکی از بخش‌های موفق و تاثیرگذار صنعت اپلیکیشن بر اقتصاد این صنعت بازی‌های موبایلی است؛ به‌طوری که این دسته از برنامه‌های موبایلی با وجود اینکه میانگین نصب فعال کمتری دارند، توانسته‌اند ۳۰درصد درآمدهای دیجیتالی سال گذشته توسعه‌دهندگان فعال ایرانی را به خود اختصاص دهند. همچنین میانگین تعداد شاغلان در بخش توسعه‌دهندگان بالاتر از کل توسعه‌دهندگان ایرانی و میانگین نصب فعال برنامه‌ها در توسعه‌دهندگان بازی حدود ۴۱هزار و ۳۸۶ بوده که این رقم در کل توسعه‌دهندگان ۵۹هزار و ۵۶۶است. ۳۲درصد شاغلان در تیم‌های توسعه‌دهنده بازی مدرک کمتر از کارشناسی دارند که این رقم در جمع کل توسعه‌دهندگان برنامه‌ها ۳۷درصد است.