ایران بعد از نقض برجام از سوی آمریکا چه باید کند؟

فرارو- جاوید قربان اوغلی تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره احتمال اعلام عدم پایبندی ایران به برجام از سوی ترامپ می گوید: گمانه‌زنی‌ها از این حکایت دارد که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در 20 مهرماه که موعد اعلام نظر درباره توافق هسته ای ایران است عدم پایبندی کشورمان به برجام را اعلام می کند. با چنین اتفاقی رسما کنگره ایالات متحده وارد تصمیم گیری خواهد شد. آقای ظریف وزیر خارجه ایران هم در نیویورک این موضوع را پیش بینی کرده بود. با توجه به ویژگی های شخصیتی ترامپ و اظهارات مبهم او در سه چهار روز اخیر نیز گمانه‌زنی درباره این اتفاق رو به افزایش است.

قربان اوغلی گفتگو با فرارو می گوید: با محول کردن تصمیم‌گیری درباره برجام به کنگره، با توجه به اینکه اکثریت کنگره جمهوری‌‌خواهان هستند احتمال تحریم‌های جدید علیه ایران وجود دارد که البته این تحریم‌ها به معنای نقض برجام خواهد بود. این بدان معناست که برجام از طرف آمریکا کنار گذاشته خواهد شد.

مديركل پيشين وزارت امور خارجه با بیان اینکه برجام یک قرارداد دوجانبه نیست بلکه یک توافق بین المللی چند جانبه است ادامه می دهد: به جز آمریکا، چهار کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان این توافقنامه را امضا کرده اند. مضاف بر این، برجام مورد تایید سازمان ملل قرار گرفته است. بنابراین باید دید بقیه 5 کشور طرف مقابل ایران در باره این نقض آشکار برجام چه تصمیمی می گیرند.

او معتقد است: آمریکا و دستگاه‌های آمریکا بیشتر بر مساله موشک ها تکیه می کنند اما هیچ کدام از اینها نمی‌توانند مستمسکی برای آمریکا در نقض برجام باشد. اگر آمریکا را کنار بگذاریم، تقریبا تمامی 5 کشور مذاکره کننده تا به امروز با نقض برجام از سوی آمریکا مخالفت کرده اند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است در داخل ایران دو واکنش به این اقدام وجود دارد. گروهی معتقدند که واکنش تند نشان می دهند می گویند ما از روز اول می‌دانستیم آمریکا بدعهد است و حالا می توانیم در کمتر از چند هفته به شرایط قبل از برجام برسیم. نگاه میانه رو ها نیز حاکی از آن است که ما باید به عنوان یکی از کشورهای امضاکننده این تعهد آمریکا را تحت فشار قرار دهیم.

قربان اوغلی معتقد به گزینه سومی است که به باور او هم معقول تر و هم تضمین‌کننده بیشتر منافع ملی به نظر می‌رسد. او می گوید: اکنون شرایطی پیش آمده که برخلاف شرایط قبل از برجام، ایران در موضع قدرت قرار گرفته است و تقریبا همه دنیا موافق برجام است و از نقض آن انتقاد می کند.

مديركل پيشين وزارت امور خارجه می گوید: الان این آمریکایی ها هستند که تنها مانده اند. برخلاف شرایط قبل از برجام که همه جهان علیه ایران متحد شده بود اکنون همه دنیا علیه آمریکا متحد شده است. ایران نه تنها نباید هیچ قدمی که موجب نقض برجام می شود بردارد بلکه تهدید هم نباید کند.

به گفته او ذکر این عبارت که ایران می‌تواند به شرایط قبل از برجام بازگردد درست نیست چرا که این مواضع می تواند به آمریکایی‌ها مشروعیت و قدرت مانور بیشتری دهد. بلکه ایران باید بر این تاکید داشته باشد که پای تعهدی که امضا کرده بایستید تا اینکه دیگر کشورهای امضا کننده برجام درباره نقض آشکار برجام از سوی آمریکا تصمیم گیری کنند. در این صورت همه تبعات بر گردن کاخ سفید و کنگره آمریکا خواهد افتاد. این موضع گیری افکار عمومی دنیا را تحت تاثیر قرار خواهد داد که ایران به تعهدات خود پایبند است.

او با بیان اینکه موضع گیری این روزهای آمریکا کاملا به نفع ایران است می گوید: همانطوری ایران قبل از برجام تحت فشارهای دیپلماتیک بین المللی بود، کشورهای دیگر می توانند به آمریکا فشار بیاورند. بنابراین اکنون بهترین زمان برای دیپلماسی فعال ایران است.

قربان اوغلی در پایان خطاب به مخالفین داخلی برجام می گوید: اگر آمریکا از برجام خارج شود مخالفین داخلی به جای ابراز خوشحالی و کف زدن باید ابراز شرمساری کنند. چرا که ترامپ با صدای بلند اعلام کرد که برجام مایه شرمساری آمریکاست و منافع این کشور را تهدید کرده است. در واقع ما در یک زورآزمایی دیپلماتیک آمریکا را شکست داده ایم.