از قدیم، واژه «شرخر» مترادف با فریادهایی بوده که یک محله را روی سر میگذاشته: «پول میدی یا پولت میکنم.»
به گزارش قانون، از قدیم، واژه «شرخر» مترادف با فریادهایی بوده که یک محله را روی سر میگذاشته: «پول میدی یا پولت میکنم.»
شرخرها افرادی بودند که به خاطر قدرت بدنی زیاد و نهراسيدن از درگیری و آبروریزی یا کتک کاری و زخمی شدن، میتوانستند شخص بدهکار را مجبور کنند که بدهی خود را بازگرداند.
این بود که مردم عادی برای گرفتن طلب خود شرخر استخدام میکردند. این شغل کاذب هنوزنيز وجود دارد و این افراد، چکهای برگشتی را با مبلغی پایینتر میخرند و آن را وصول میکنند.
اما نکته اینجاست که این روزها شرخری وارد فاز جدیدی شده و شرکتهایی هستند که شرخر استخدام میکنند، آنهم با آگهیهای رسمی در روزنامههای صبح کشور! یعنی بیکاری به جایی رسیده که حالا افراد برای شرخر شدن نيز به مصاحبه کاری میروند! از طرفی آمار طلبهای وصول نشده بالا ست.
مردم نه تنها از صاحبان چکها، که از صاحبان کار سابق خود نیز نمیتوانند طلبشان را وصول کنند. به همین دلیل ممکن است ببینید که مهندس تحصیل کرده مملکت شرخر استخدام کرده است. نخندید! یکی دو مطلب درباره شرخرها را در فضای مجازی جستوجو کنید و نظرات مردم را بخوانید: « لطفا اگر آدم مطمئنی میشناسید معرفی کنید، خیلی گرفتارم... سلام اگرکسی راسراغ داریدکه بتواند چک برگشتی را زنده کند خواهشمندم معرفی کنید... سلام. من شدیدا به یک نفر احتیاج دارم». بازار تقاضا داغ است و عرضه کنندگان، آگهی استخدام میدهند.
پیچیدگيهای قضایی، رونق شرخری
«50 نفر جوان درشت هیکل و قوی اندام ترجیحا ورزشکار جهت انجام امور تبلیغات وکارهای اداری نیازمندیم». نظارتی روی آگهیها وجود ندارد و کسی قبل از چاپ نمیپرسد که کار اداری چه ربطی به درشت هیکلی دارد؟ اینگونه است که وصول چکهای برگشتی و طلبهای مانده به شغل تبدیل میشود و ممکن است حتی عده ای برای ورود به آن، اندام خود را قوی کنند.
پیچیدگیهای قضایی در کشور یکی از دلایل رونق این پدیده است. مراجعه به دادگاهها و گره خوردن در بروکراسی اداری تنها برای یک شکایت ساده، مردم را خسته میکند و عده ای حتی خلاف میل و از سر ناچاری، پیشبرد کار را به زور بدنی این افراد میسپارند.
در قانون نیز جرمی به نام شرخری وجود ندارد و مجازاتی برای آن در نظر گرفته نشده. به همین دلیل وقتی در خیابان راه میروید ممکن است روی زمین تبلیغ خریدار چک با شماره تلفن را ببینید و آب هم از آب تکان نخورد.
درحالی که عده زیادی از این افراد بدترین کارها از جمله اذیت، آبروریزی و تهدید و ضرب و شتم را در مورد فرد بدهکار انجام میدهند.
بانک ها، حامی شرخرها
شرخر هایی که با آگهی استخدام کار میکنند ادعاي قانونی بودن دارند. شرکت هایی که تقریبا 10 سال است فعالیت خود را آغاز کردهاند. این شرکتها که برخی خود را دانش بنیان میدانند، سایت و تبلیغات دارند و مدعی هستند پرداختن به موضوع ساماندهی و وصول مطالبات معوق، مفیدترین و مهمترین اقدام در تحقق منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی، در راستای حمایت از تولید ملی نیز خواهد بود!
آنها دم از قانونی بودن و داشتن مجوز از بانک مرکزی میزنند و جالب اینجاست که حتی برخی بانکهای معروف جهت وصول معوقات خود، قراردادهایی با شرکتهای شرخر منعقد میکنند. در سالهای اخیر بسیاری از کارشناسان هشدار داده اند که بانکها چنین قراردادهایی میبندند تا آن شرکت ها، مطالبات را بدون در نظر گرفتن سن، شغل و شخصیت و میزان بدهی طبق ادبیات خودشان زنده کنند و کمیسیون خوبی نصیبشان شود.
افرادی که با این شرکتها در ارتباط بوده اند میگویند،تعریف آنها این است که عدهای جوان تحصیلکرده، به صورت مودبانه مردم را در مورد بدهیهایشان ارشاد میکنند. درحالیکه کار آنها همان شرخری است.
آنها افراد و خانواده هایشان را تهدید میکنند و میترسانند بعد آن را تکذیب میکنند. بدهکاران نیز از ترس تهدیدها از زیر سنگ هم که شده پول را تهیه میکنند. گاه حتی به قیمت ویرانی زندگیشان. آنچه مسلم است، بانک ها نه تنها علاقه ای به غیرقانونی اعلام کردن کار این شرکتها ندارند بلکه حمایت میکنند و با وجود اینکه برای مطالبات خود وثیقه دارند اما آنها را به جان مردم می اندازند.