آیا اقلّیّت، محرومیّت است؟

سعید رضادوست؛ (کوتاه‌نوشتی، پیرامونِ فرازی از خطبه‌ی نماز جمعه‌ی اصفهان)

"بیش از ۷۵ درصد از مردم اصفهان، دغدغه‌ی دین دارند و نیازی به کنسرت ندارند و ما نباید همه را فدای چند درصد باقی‌مانده کنیم".

۱. فارغ از اینکه می‌توان و باید پرسید که میزانِ (۷۵ درصد) پیش‌گفته بر اساسِ کدام جامعه‌ی آماری و مطالعه‌ی میدانی به دست آمده و مثلاً چرا "۹۶ درصدِ" معهود در ایّام انتخابات، دغدغه‌مند در این حوزه تلقّی نشده‌اند، باید به نکته‌ای دقیق در این زمینه توجّه کرد.

۲. یکی از مهم‌ترین معیارهایِ دموکراسی، "حکومتِ اکثریّت همراه با رعایتِ حقوق اقلّیّت" است. این گزاره‌ی بنیادین به آن معناست که اکثریّتِ منتخب با هیچ توجیه و تحلیلی نمی‌توانند مانع از فعّالیّتِ مخالفان و منتقدانِ خویش شوند. اقلّیّت؛ بایستی همواره امید داشته باشد که بتواند روزی دیگر بدل به اکثریّت شده و در شکل‌دهیِ شیوه‌ی حکمرانی، نقشی کنش‌مندانه ایفا کند.

۳. حوزه‌یِ عمومی؛ "ملک مُشاع" همه‌ی شهروندان بوده و به تمامِ آن‌ها فارغ از ایده‌ها و تعلّق خاطرشان به جناح‌های سیاسی، اختصاص دارد. شهروندان مجازند از تمامیِ حقوقِ خویش که مغایر با قانون نباشد، بهره‌مند شوند. چه اقلّیّتِ دورمانده از کرسی‌های قدرت باشند و چه اکثریّتِ حاکم. امکانِ بهره‌مندی از حقوق را نمی‌توان با معیارِ اکثریّت و اقلّیّت، تبیین کرد. شهروندان به گونه‌ای یکسان، زیر سایه‌یِ فراگیرِ قانون، قرار گرفته‌اند. قانون نیز گزاره‌ای است عام‌الشّمول و همگان‌پذیر.

۴. امکانِ برگزاریِ کنسرت با رعایتِ موازینِ قانونی، حقّی است برای شهروندان. چه ۲۵ درصد باشند و چه ۷۵ درصد. نمی‌توان شهروندان را حتّی با مفروض دانستنِ صحّتِ آمار ارائه شده در بالا، به دلیلِ اقلّیّت بودن‌شان، از حق‌شان محروم ساخت.