پشت پرده عزل و نصب‌های عربستان

ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی طی دستوری شماری از مقامات این کشور را برکنار و افراد نزدیک و وفادار به خود را بر سر کار آورد که نشان از تلاش او برای حمایت و پشتیبانی از به قدرت رسیدن 'محمد بن سلمان' فرزند خود به عنوان جانشین پس از خود دارد.

به گزارش ایرنا، ملک سلمان پادشاه عربستان روز گذشته (یکشنبه) در حکمی، 'خالد بن سلمان' دیگر پسر خود را جایگزین 'عبدالله بن فیصل بن ترکی' سفیر عربستان در واشنگتن کرد.

بر اساس فرامین صادر شده از سوی پادشاه عربستان، 'عبد العزیر بن سعد بن عبد العزیز' امیر منطقه حائل و 'حسام بن سعود' نیز به عنوان امیر منطقه الباحه تعیین شده اند.

پادشاه عربستان همچنین 'سعود بن عبد المحسن بن عبد العزیز' را به عنوان مشاور ویژه خود تعیین کرد.

پادشاه عربستان در احکامی دیگر پاداش مالی کارکنان دولتی و نظامی عربستان را که پیشتر متوقف یا لغو شده بود، مجدداد برقرار کرد.

این در حالی است که وزارت دارایی عربستان سعودی به دلیل مشکلات مالی از تشکیل کمیته بحران مدیریت کاهش هزینه ها در این کشور و به حداقل رساندن هزینه های اجرای پروژه های دولتی خبر داده است.

در احکامی دیگر سرلشکر 'احمد بن حسن العسیری' سخنگوی ائتلاف متجاوز عربی - آمریکایی علیه یمن، معاون رئیس اطلاعات عربستان، 'فهد بن ترکی بن عبد العزیز' فرمانده نیروی زمینی عربستان، عبدالعزیز بن سلمان وزیر انرژی، عواد بن صالح وزیر فرهنگ و اطلاع رسانی، محمد بن عامر السواحه وزیر ارتباطات، احمد الحقبانی مدیر کل گمرک و فیصل بن فرحان بن عبدالله الفیصل مشاور پادشاه در وزارت خارجه عربستان تعیین شدند.

علاوه بر این، ملک سلمان خواستار بازنگری در ساختار هیأت عالی علمای عربستان به ریاست 'عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ' شد که بالاترین مرجع فقهی این کشور است.

ملک سلمان پیش از این نیز ابراهیم العساف را که 20 سال وزیر دارایی عربستان و همچنین علی النعیمی که به مدت 21 سال وزیر نفت سعودی بود برکنار کرد.

با توجه به اخبار و گزارش هایی که از دیوان پادشاه عربستان در خصوص بیماری ملک سلمان و نیز اختلاف در خاندان آل سعود بر سر جانشینی پس از ملک سلمان و رقابت 'محمد بن سلمان' جانشین ولیعهد با 'محمد بن نایف'ولیعهد این کشور متداول است، به نظر می رسد پادشاه عربستان در صد این است تا افرادی وفادار و نزدیک به خود را برای حمایت از محمد بن سلمان روی کار آورد.

پادشاه عربستان پیشتر نیز به عنوان سومین دستور عزل و نصب های خود 'مقرن بن عبدالعزیز' را از ولیعهدی عربستان برکنار و 'محمد بن نایف' را جایگزین وی کرد و محمد سلمان نیز به عناون جانشین ولیعهد در پلکان پادشاهی قرار گرفت.

'محمد بن سلمان' وزیر جنگ و جانشین ولیعهد و رئیس کمیته امور اقتصادی و توسعه ‌ای، در حال حاضر اداره پروژه های اصلی این کشور را برعهده دارد؛ وی پروژه های اقتصادی بخصوص طرح اقتصادی و توسعه ای و رفاهی این کشور موسوم به 2030 را پیش می برد و در طول دوسال گذشته فرماندهی نظامی ائتلاف ضد یمن را نیز بر عهده داشته است.

'محمد بن سلمان' همچنین با روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا علی رغم اینکه وی بیشتر به 'محمد بن نایف' متمایل بود، سبقت گرفت و رابطه خود را با او ترمیم کرد و با رئیس جمهور جدید آمریکا دیدار و قول سرمایه گذاری کلان200 میلیارد دلاری در پروژه های زیر ساختی این کشور داد.

براساس تحلیل ها، انتخاب 'خالد بن سلمان' فرزند نهم ملک سلمان به عنوان سفیر جدید سعودی در آمریکا نیز در جهت تقویت همین موضوع و برآورده ساختن خواسته های دونالد ترامپ در پروژه های منطقه ای بخصوص درباره سوریه و یمن بوده و به ترتیب مسائل داخلی و خارجی این کشور در دست فرزندان ملک سلمان قرار گیرد.

پادشاه عربستان پیشتر نیز 'محمد بن زاید و عادل الجبیر' افراد نزدیک به واشنگتن را در معامله ای برای تعیین محمد بن سلمان در منصب جانشین ولیعهدی عربستان و برکناری مقرن و در نهایت به حاشیه راندن خاندان عبدالله بر سر کار آورده است.

محمد بن سلمان که با به قدرت رسیدن پدرش، ناگهان از شانس بالایی برای تصدی منصب پادشاهی در عربستان برخوردار شد، در 22 ماه اخیر که به عنوان وزیر دفاع عربستان منصوب شده، همه فعالیت های خود را برای اثبات صلاحیتش برای پادشاهی، متمرکز کرده است.

همچنین به نظر می رسد که تلاش ملک سلمان برای بازنگری در ساختار هیأت عالی علمای عربستان نیز تلاش برای جلوگیری از سنگ اندازی این هیات در طرح های توسعه ای و رفاهی محمد بن سلمان جوان به عنوان نسل جدید این کشور در برابر 'محمد بن نایف' نسل سنتی و مذهبی است.

همچنین پادشاه عربستان برای تقویت موقعیت محمد بن سلمان پاداش های مالی بخش های نظامی و دولتی این کشور را بار دیگر برقرار کرد و این درست همزمان با تاکید محمد بن سلمان بر مسایل رفاهی و مالی در این کشور است.

بنابراین نوعی بحران حاکمیت در عربستان سعودی وجود دارد. حجم دستورات پادشاهی و انگیزه‌های آن در طول پادشاهی او نشانگر این بحران است. موج اخیر دستورات پادشاهی عربستان در راستای عملیات روشمند حمایت از جانشینی محمد بن سلمان منحصر نشد، بلکه زیرساخت‌ها و محورهای آن را نیز شامل شد و تمرکز قدرت را در فرزندان خود و طرفداران و نزدیکان آنها قرار داده و شاهزادگان دیگر چه در جریان سدیری ها (فهد، سلطان و احمد و ...) و چه فرزندان ملک عبدالله (متعب، ترکی، عبدالعزیز و ...) از قدرت کنار گذاشته شدند، این در حالی است که هزاران شاهزاده از خاندان حاکم خارج از معادله قدرت قرار دارند.

براساس برآوردها، مهار پیامدهای شکست در جنگ یمن از دیگر اهداف پادشاه عربستان در این انتصابات است. این موضوع نیازمند همگرایی در جبهه داخلی عربستان سعودی بود تا در صورت تصمیم توقف جنگ بدون تحقق دستاوردهای میدانی بتوان بر روی آن حساب کرد.