شرایط جدید بازار عراق برای تجار ایرانی

کشور عراق نه تنها در منطقه بلکه در دنیا به عنوان یکی از مهمترین شرکای تجاری و اقتصادی ایران مطرح است اما به نظر می‌رسد در شرایط فعلی و چالش‌های موجود برای حفظ و حضور گسترده‌تر در بازار بزرگ عراق نیاز به نگاه جدیدی در رویکردهای اقتصادی میان فعالان اقتصادی وجود دارد.

به گزار ایسنا، ایران و عراق همواره در سال‌های اخیر روابط نزدیک و استراتژیک اقتصادی و سیاسی با یکدیگر داشته‌اند؛ به طوری که عراق نه تنها یکی مهمترین شرکای اقتصادی ایران در منطقه بلکه در میان تمامی کشورها به حساب می‌آید.

از سوی دیگر عراق یکی از مهمترین مقاصد صادراتی ایران در زمینه‌های مختلف از جمله لبنیات، ‌محصولات پروتئینی وغذایی و به ویژه خدمات فنی مهندسی است و همین موضوع بازار عراق را برای فعالان اقتصادی و شرکت‌های داخلی بخش خصوصی و دولتی در جایگاه ویژه قرار داده است؛ به طوری که امروز بر اساس آخرین آمارها عراق بعد از چین و امارات به عنوان سومین شریک تجاری ایران مطرح است.

بر اساس آنچه احدی - رئیس ستاد اقتصادی ایران و عراق - اعلام کرده است یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار سقف قراردادهای ایران در جنوب عراق (دولت مرکزی) است و  ۶۰۰ میلیون دلار  مجموع  قراردادهای ایران در اقلیم کردستان است. همچنین سالانه ۵۰۰ میلیون دلار محصولات لبنی ایران به عراق صادر می‌شود.

هرچند که به اعتقاد برخی از کارشناسان و فعالان بازار عراق، در زمینه لبنیات عرضه محصولات شرکت‌هایی که شناخته شده و معتبر نیستند باعث شده که وضعیت نابسامانی در صادرات لبنیات ایران به عراق ایجاد شود.

اما به طور کلی این روابط نزدیک اقتصادی در ماه‌های گذشته چندان هموار نبوده و با چالش‌هایی در بخش‌های مختلف همراه بوده است. مشکلات امنیتی و شرایط خاصی که در سال‌های گذشته عراق با آن روبرو بوده و اثرات خود را در تعاملات اقتصادی عراق با سایر کشورها از جمله ایران نشان داده و محدودیت‌هایی را برای مبادلات و صادرات محصولات ایجاد کرده است.

اما به غیر نا امنی‌های موجود در عراق، شاید موضوع حائز اهمیت دیگر حرکت عراق به سمت خودکفایی برخی محصولات و کالاهاست که در جهت تقویت تولید داخلی اتفاق افتاده است. به عنوان نمونه می‌توان به صادرات سیمان ایران به عراق اشاره کرد که در سال‌های گذشته یکی از مهمترین و اصلی‌ترین اقلام صادراتی ایران به عراق بوده اما اخیر صادرات این محصول به عراق به دلیل تقویت تولید داخلی عراق در بخش سیمان و حضور برخی دیگر کشورها در بازار سیمان عراق با چالش‌ها و محدودیت‌هایی همراه شده است.

تغییر سیاست و رویکردی که نشان می‌دهد عراق نمی‌خواهد صرفا واردکننده کالا از ایران باشد بلکه قصد دارد در کنار بهبود وضعیت تولید داخلی‌اش به جای روابط اقتصادی صرفا یک سویه با ایران، کار و سرمایه‌گذاری مشترک در پروژه‌های مختلف را جایگزین کند.

امروز هم بازار عراق با وجود چالش‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادیش باز هم بازار مناسب و مهیایی برای فعالان اقتصادی ایران است، چراکه اکنون بسیاری از واحدهای تجاری بزرگ ترجیح داده‌اند بازار عراق را به دلیل ناامنی‌اش رها کنند و مستقیما در این بازار حضور نداشته‌ باشند و به نظر می‌رسد رقیب چندانی برای صادرکنندگان و شرکت‌های ایرانی برای حضور در این بازار وجود ندارد.  

اما با این وجود برای استفاده از ظرفیت‌های بالا و در دسترس بازار عراق، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر و تعاملات بیشتر و منسجم‌تری داریم که در همین راستا برگزاری سیمنار تجاری ایران و عراق در اوایل سال آینده که قرار است با حضور مسئولان دولتی و فعالان اقتصادی بخش خصوصی دو طرف به منظور تعیین اهداف پیش روی اقتصادی و تجاری و تعیین چشم اندازدر بخش‌هایی که بیشترین ظرفیت را برای همکاری‌های دو کشور از جمله حوزه‌های‌ خدمات فنی مهندسی، ‌ کشاورزی، گردشگری، صنعت و معدن و انرژی دارند به تقویت روابط دو جانبه کمک کند.