حدود دو ماه گذشته سه مسئول ارشد مرتبط به امور یارانه ها، آمار و اطلاعات گاها متفاوتی در رابطه با حذف، اعتراض و برگشت یارانه بگیران اعلام کرده اند؛ از ثبت شکایت 900 هزار تا 1.5 میلیون نفری تا اعتراض هایی که به صفر نزدیک شده است.
به گزارش خبرنگار ایسنا، هفته های اخیر روزهای پر اما و اگرتری از گذشته برای هدفمندی یارانه ها و به ویژه بند همیشه پرحاشیه آن یعنی حذف یارانه بگیران پردرآمد بوده است. ماجرا از روزی که دولت برخلاف سالهای گذشته تبصره هدفمندی را در لایحه بودجه قرار نداد و تنها به اعلام سقف 48 هزار میلیاردی آن اکتفا کرد، شروع شد و مشخص بود که در جریان بررسی لایحه در مجلس، هدفمندی یارانه ها جای بحث و اختلاف نظر بسیار بین دولت و نمایندگان خواهد داشت و این گونه نیز شد.
کمیسیون تلفیق مجلس در دو - سه روز آخر سال 1394 با مشخص کردن چند گروه، مصوب کرد تا 24 میلیون نفر از جمع یارانه بگیران حذف شوند. دولت در این‌باره واکنشی نداشت تا اینکه موضوع به صحن علنی آمد و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی به صراحت مخالفت دولت را در این باره اعلام کرد و گفت که چنین مصوبه ای به هیچ عنوان امکان اجرایی شدن ندارد.
مجلس معتقد است با گروه های تعیین شده که درآن اقشاری از جمله پزشکان، قضات، اعضای هیات علمی، نمایندگان مجلس و درآمدهای بالای 35 میلیون تومان سالانه و سه میلیون ماهانه وجود دارند، حدود 24 میلیون نفر از مجموع یارانه بگیران حذف می شوند.
این در حالی است که بعد از طرح این موضوع، دولتی ها در مخالفت با طرح مصوب اعلام کردند که آمارهای مستند آنها حتی برای تمامی گروه‌های تعیین شده از سوی مجلس، تعداد 24 میلیون نفری را تایید نمی کند و حداکثر به حدود هفت میلیون نفر می رسد.
جدای از اختلاف نظر در تعداد یارانه بگیران قابل حذف، نحوه غربالگری و احتمال خطای ناشی از آن و همچنین اعتراض مردم و بازتاب های آن از توافقی بین دولت و مجلس برخوردار نیست. نمایندگان تاکید دارند که پیشنهاد حذف یارانه 24 میلیون نفر را برای کاهش هزینه 3400 میلیاردی ماهانه دولت در پرداخت های نقدی مصوب کرده اند، چرا که با وجود اینکه در قوانین بودجه سالهای قبل نیز این موضوع مورد توجه بود، دولت تحرک خاصی در مورد آن نداشته است.
چند نفر معترضند و چند نفر حذف شدند؟
دولت معتقد است که در سال گذشته تعدادی بالغ بر سه میلیون نفر را حذف کرده و با وجود تمام احتیاطی که در این باره داشته معترضان قابل توجهی نیز وجود دارند. در همین باره تاکنون در حدود دو ماه اخیر اظهارات گاها متفاوتی در رابطه عملکرد در حذف یارانه بگیران مطرح شده که قیاس آنها چندان با یکدیگر انطباق ندارد.
پایان سال گذشته بود که ایزدی - رئیس سازمان هدفمندی یارانه ها - اولین گزارش عملکرد اجرای قانون را رسما اعلام کرد. اظهارات وی در مورد غربالگری یارانه بگیران حاکی از آن بود که تا پایان بهمن ماه سال قبل توسط وزارت " تعاون، کار و رفاه اجتماعی" یارانه سه میلیون و 300 هزار نفر که به عنوان افراد غیرنیازمند تشخیص داده شده بودند، از آمار یارانه بگیران حذف شده اند.
وی همچنین از آمار قابل تاملی از معترضان به حذف خبر داد و گفت که از این تعداد حدود 870 هزار نفر به حذف یارانه خود اعتراض کردند که بعد از بررسی های انجام شده در مورد شرایط معترضان، یارانه حدود 561 هزار نفر دوباره برقرار شده است.
اما اخیرا و بعد از مباحث مطرح شده برای حذف 24 میلیون نفر یارانه بگیر، نوبخت - رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی- که بارها خواسته بود تا نمایندگان به این طرح رای ندهند، اخیرا اعلام کرده که این مصوبه ناعادلانه بوده و به هیچ عنوان چنین مصوبه ای برای دولت قابلیت اجرایی ندارد. و ی از شورای نگهبان نیز خواسته تا آن را تایید نکند.
البته نوبخت با تاکید بر اینکه امکان خطا در حذف یارانه بگیران چندان هم کم نیست، اظهارات دیگری نیز داشته و گفته که مجلس سال گذشته ، دولت را مکلف به حذف یارانه افراد پردرآمد کرد و براین اساس یارانه 4.5 میلیون نفر حذف شد اما خانوارها با ارائه اسنادی اعلام کردند که به آنها ظلم شده و به همین جهت دوباره 1.5 میلیون نفر جزء افراد یارانه بگیر قرار گرفتند.
این آمار اعلامی از سوی وی چندان با آمار رسمی رئیس سازمان هدفمندی که گفته تا یک ماه آخر سال گذشته 3.3 میلیون نفر از دریافت یارانه حذف شده ، 900 هزار نفر معترض و 560 هزار نفر برگشت داده شده اند، مطابقت ندارد. در آمار نوبخت و ایزدی حدود یک میلیون نفر در معترضان و برگشت داده شده ها به لیست سازمان هدفندی برای برقراری مجدد یارانه اختلاف وجود دارد.
در این میان آمار جالب تر می شود زمانی که به فاصله کوتاه از اظهارات این دو مسئول، قائم مقام وزیر "کار ، تعاون و رفاه اجتماعی" - به عنوان سازمان بانی غربالگری یارانه بگیران- از روندی سخن گفته که اختلاف آماری آن با دو نظر قبلی تفاوت قابل تاملی دارد.
فیروز آبادی،در برهه زمانی که دولت تاکید دارد حذف یارانه بگیران می تواند با خطا و چالش هایی همراه بوده و در این رابطه اعتراض ها کم نیست و از این رو نمی توان به یکباره 24 میلیون را حذف کرد، از کاهش ثبت اعتراض‌ها نسبت به حذف یارانه‌ها خبر داده و عنوان کرده که بر اساس آخرین آمارها میزان اعتراض‌ها به شدت کاهش یافته و تعداد اعتراض‌کنندگان به نزدیک صفر رسیده است.
ماجرای پرحاشیه حذف یارانه بگیران در بودجه امسال در حالی منتظر تائید یا رد شورای نگهبان است که هر چند کارشناسان نیز اغلب با دولت در حذف 24 میلیونی هم نظر بوده و معتقدند که با وجود الزام به غربالگری، چنین مصوبه از قابلیت اجرا برخودار نیست اما گاها نبود اتفاق نظر در اعلام اطلاعات از سوی مسئولان ارشد که آمارهای آنها به فاصله یک روزه از 1.5 میلیون نفر به نزدیک صفر می رسد، می تواند موجبات کاهش اعتماد و در نهایت عدم سیاست گذاری مناسب درباره موضوعی مهمی همچون حذف یارانه بگیران را فراهم کند.
