بنگاه عروسی تلگرامی

مسئله اصلا پیچیده نیست. می‌خواهند ازدواج کنند، برای همین اعتماد می‌کنند و دست به هر راهی می‌زنند تا نیمه گمشده‌شان را پیدا کنند. حالا هم یک گروه تلگرامی که این روزها سروصدای بسیاری به پا کرده، درست و غلط باعث و بانی این کار است. نام گروه خواستاگرام است. با درج نام و عکس و اطلاعات متقاضیان ازدواج و دریافت مبلغ ٢٠ تا ٤٠ هزار تومان، شرایط ازدواج آنها را فراهم می‌کنند. در شرایطی که همه نهادهای مسئول و ذی‌ربط آه از نهادشان بلند است که نرخ ازدواج پایین آمده؛ اما شرایطش را فراهم نمی‌کنند، چقدر می‌توان به رشد چنین گروه‌هایی خرده گرفت؟حضور چنین گروه‌هایی در تمامی جهان مرسوم است. گروه‌هایی که زنان و مردان جوان در آن با هم آشنا می‌شوند و در‌صورتی‌که معیارهایشان برای زندگی مشترک با هم هم‌خوانی داشته باشد، ازدواج می‌کنند.

 نسرین یک ایرانی مقیم انگلستان است که از طریق یک گروه اینترنتی به نام دوستان ایرانی با همسرش سینا آشنا شده است و ازدواج کرده. او می‌گوید: «از ابتدای امر قصدم ازدواج بود و می‌خواستم با مرد ایرانی هم ازدواج کنم. دوستانم هم گروه را درست پنج سال پیش معرفی کردند و بعد عضو شدم. حدود ٢٠ پوند حق عضویت پرداخت کردم و بعد هم با همسرم آشنا شدم و ازدواج کردیم؛ اما مسئله‌ای که در این گروه‌ها وجود دارد، این است که هیچ دروغی از دو طرف نخواهید شنید و اگر کوچک‌ترین دروغی هر‌کدام بگویند، پیگرد قانونی دارد و حتی ممکن است هر‌کدام از آنها به زندان بیفتند؛ یعنی همه چیز سفت و سخت کنترل می‌شود، برای همین خیالم راحت بود».

نسرین حالا دو فرزند دارد و از زندگی‌اش هم راضی است.کمی گروه تلگرامی خواستاگرام را بالا و پایین می‌کنم. در شرایطش این موارد را درج کرده‌اند: «الف: با پرداخت ٢٠ هزار تومان، محیطی با عنوان «اتاق خواستاگرام» ساخته می‌شود، به‌این‌طریق امکان مذاکره شما با شخص مد‌نظر فراهم می‌شود. در روش الف ما نظر طرف مقابل را جویا نخواهیم شد و شبکه ازدواج هیچ مسئولیتی مبنی بر پذیرفتن یا نپذیرفتن، همچنین مذاکره‌کردن یا مذاکره‌نکردن طرف مقابل نخواهد داشت. در این روش در صورت مذاکره‌نکردن هزینه مسترد نخواهد شد. ب: با پرداخت ٣٠ هزار تومان قبل از ساخت اتاق خواستاگرام، ضمن ارسال مشخصات و عکس شما، نظر طرف مقابل پرسیده می‌شود و در صورت مثبت‌بودن نظر طرف مقابل، اتاق خواستاگرام تشکیل می‌گردد.

در روش «ب» اگر طرف مقابل نپذیرفت، می‌توانید فرد دیگری را انتخاب نمایید! پ: در‌صورتی‌که تمایل ندارید مشخصات خودتان را روی سیستم خواستاگرام قرار دهید؛ ولی تصمیم دارید با فرد انتخابی خود وارد اتاق خواستاگرام شوید، باید ٤٠ هزار تومان پرداخت کنید. در‌این‌صورت بدون استعلام، اتاق خواستاگرام شما فعال خواهد شد و مؤسسه مسئولیتی مبنی بر پذیرفتن یا نپذیرفتن طرف مقابل نخواهد داشت و هزینه نیز مسترد نخواهد شد. توجه کنید که بابت هر بار استعلام ١٠ هزار تومان از شارژ شما کاسته می‌شود!شما می‌توانید شارژ بیشتری را برای چندین انتخاب به‌صورت هم‌زمان پرداخت و به نوبت وارد «اتاق خواستاگرام» شوید تا شارژ شما صفر شود. اولین دیدار شما حتما باید در مؤسسه یا با هماهنگی مؤسسه انجام شود».

در میان عکس‌ها و شرایطی که دختران و پسران برای ازدواج در گروه تلگرامی درج کرده‌‌اند، آگهی سمیناری برای روز جمعه به نام صندلی سفید هم به چشم می‌خورد و همین‌طور نشانی سایتی که متعلق به همین کانال تلگرامی است؛ بنگاهی که ازدواج دختران و پسران را جوش می‌دهد. با سرزدن به سایتی که اولین بانک اطلاعاتی مجردین کشور نام دارد، می‌شود تعداد اعضا و متقاضیان ازدواج را از طریق این سیستم هم پیدا کرد. ٣٩ نفر زیردیپلم، ٤٣٧ نفر دیپلم، ٣١٣ نفر فوق‌دیپلم، هزارو ٤٠٩ نفر کارشناسی، ٧٢٤ نفر کارشناسی ارشد، ١١٤ نفر دکترا و ٢٣ نفر پزشک عمومی، ١٣ نفر پزشک متخصص و پنج‌هزارو ٩٧٩ نفر هم بدون اطلاعات عضو هستند. جالب اینجاست که این افراد نسبت به سابقه ازدواج هم تفکیک شده‌‌اند. بدون‌ سابقه ازدواج دوهزارو ٢٤٨ نفر، متارکه‌کرده در دوران عقد ١١٦ نفر، متارکه‌کرده بدون فرزند ٣٠١ نفر، متارکه‌کرده با فرزند ٣٣٧ نفر و دارای سابقه فوت همسر ٥٣ نفر هستند.

مینا یکی از دخترانی است که عضو گروه دختران خواستاگرام است و تنها با ١٩ سال سن دلش می‌خواهد زودتر ازدواج کند. برای همین عضو گروه خواستاگرام شده. او می‌گوید: تا به حال دو بار در دفتر برایم قرار خواستگاری گذاشته‌اند. آدم‌هایی را که دیده‌ام خیلی دوست نداشتم؛ اما مسئولان بانک مجردها می‌گویند پسرهای خوبی هستند. یکی از آنها خیلی شلخته به نظر می‌رسید و یکی دیگر هم بی‌خیال بود». مینا در پاسخ به اینکه چرا این‌قدر زود دست به دامن این نوع ازدواج شده، می‌گوید: «به خاطر اینکه هم از وضعیت خانه‌مان خسته شده‌ام، هم می‌دانم به خاطر شرایطم کسی به خواستگاری‌ام نمی‌آید. ما خانواده خیلی پولداری نیستیم و پدرم هم معتاد است و من می‌خواهم خودم به خواسته خودم ازدواج کنم و از شر خانه هم خلاص شوم و برای همین هر کاری می‌کنم تا زودتر ازدواج کنم...»

آرمان داوری، مدیریت این بانک اطلاعاتی در گفت‌وگو با «شرق» درباره این بانک اطلاعاتی افزود: «این بانک اطلاعاتی یک سازمان مردم‌نهاد است و مجوز خود را از وزارت کشور گرفته است». وی که ادعا می‌کند دکترای مدیریت بهداشت دارد و می‌گوید بیش از ١٧ سال است که سمینار ازدواج برگزار می‌کند، در پاسخ به این سؤال که آیا مجوز انتشار عکس‌های افراد را در فضای عمومی دارد یا خیر، می‌گوید: «ما یک اساسنامه داریم، نه جزئیات‌نامه و در آن قید شده کمک به تحکیم و تشکیل بنیان خانواده، کمک به ازدواج جوانان از طریق شبکه جهانی اینترنت و اخیرا هم کمک به ازدواج جوانان در فضای مجازی و ما طبق اساسنامه عمل کردیم».

وی با اعلام اینکه ما به ازدواج حدود ٦٠٠ زوج کمک کرده‌ایم افزود: «البته کار ما بیشتر آموزش ازدواج است و بیشتر این ازدواج‌ها هم موفق بوده است و تنها دو مورد طلاق داشته‌ایم و دلیل آن هم این بوده است که طبق راهنمایی ما عمل نکرده‌اند». داوری با این ادعا که اولین‌نفر در کشور است که سمینار ازدواج را برگزار کرده، می‌گوید: «حدود چهار، پنج سال است که به صورت تخصصی افراد را برای ازدواج به هم معرفی می‌کنم. ما در حال مدیریت‌کردن روابط بین دختران و پسران هستیم و این مسئله هم اقتضای رشته من است. من دوره تدریس مهارت‌های زندگی را در دانشگاه تهران گذرانده‌ام و برای همین و علاقه‌مندی‌های شخصی‌ام روی این مسئله کار می‌کنم».

داوری در پاسخ به این سؤال که با وجود اینکه وزارت ورزش و جوانان روی این مسئله که با سایت‌ها و گروه‌هایی که به صورت مجازی روی ازدواج کار می‌کنند برخورد می‌کنند، تابه‌حال با شما برخوردی نکرده‌اند، گفت: «من در جلسات وزارت ورزش و جوانان شرکت کرده‌ام و مشکلی با من نداشته‌‌اند و تابه‌حال هم مخالفتی نکرده‌اند. وی همچنین درباره صحت‌وسقم اطلاعاتی که توسط متقاضیان ازدواج داده می‌شود، گفت: «این اطلاعات توسط ما بررسی شده و دو قرار اول نیز در دفتر ما گذاشته می‌شود».

سیدحسن موسوی‌چلک، مددکار اجتماعی، نیز درباره معایب و محاسن ازدواج اینترنتی به «شرق» می‌گوید: «این افراد در اینترنت و فضای مجازی دنبال آرمان و آرزوهای خودشان هستند و طبیعی است که در این فضا یک فرد می‌تواند تجربه آشنایی با افراد مختلف را بارهاوبارها و حتی هم‌زمان داشته باشد و در ارزیابی هماهنگی ملاک‌های طرف مقابل با خود برای ازدواج دچار نوعی سردرگمی شود که انتخاب را سخت‌تر می‌کند. علاوه‌براین در برخی از موارد این ارتباطات که ماه‌ها بدون هیچ آشنایی واقعی به طول می‌انجامد می‌تواند فرد را درگیر واقعیت‌های ساختگی کند. در نهایت اینکه در ظاهر ممکن است استفاده از این فضاها برای همسریابی آسان‌ترین راه تشکیل زندگی مشترک باشد اما واقعیت این است که اگر این نوع ارتباط با بلوغ عاطفی طرفین همراه نباشد می‌تواند آسیب‌های جدی‌ای را از نظر عاطفی و روانی برای جوانان داشته باشد».

اما در تماس روزنامه «شرق» با وزارت ورزش و جوانان فعالیت این مرکز مورد تأیید قرار نگرفت. با وجود اينكه در سال ۹۲ مديركل دفتر ازدواج و تعالي خانواده وزارت ورزش و جوانان از فرصت شش‌ماهه ثبت‌نام سايت‌هاي همسريابي غيرمجاز در سامانه آزمايشي الكترونيك صدور مجوز مراكز مشاوره ازدواج و خانواده خبر داده بود، اما اين خط‌ونشان‌ها در فعاليت‌هاي قارچ‌گونه اين مراكز هيچ‌گونه محدوديتي ايجاد نكرده است، بلكه پاي فعاليت اين مراكز به شبكه‌هاي موبايلي مانند تلگرام نيز باز شده است. در كشور كم نيستند مراكز و سايت‌هاي همسريابي كه بدون هيچ مجوزي به فعاليت‌هاي همسرگزيني مي‌پردازند. در اصل فعاليت اين مراكز با پيشرفت تكنولوژي همگام بوده و همچنان بر شدت و حدت فعاليت‌هاي آنها افزوده شده است.