جذب هیأت علمی در دستور کار دانشگاه آزاد

روسای واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی استان‌ها، جذب و اصلاح هرم هیأت علمی به منظور ارتقای سطح خدمات آموزشی و پژوهشی، تأمین منابع غیر‌شهریه‌ای و روی آوردن به اقتصاد دانش بنیان را از جمله راهبردهای حل چالش‌های دانشگاه آزاد اسلامی دانستند.

دکتر شاهرخ رنجبر بهادری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان سمنان در خصوص وضعیت آماری دانشجویان در سال های اخیر گفت: با توجه به اینکه اصلی‌ترین مخاطبان دانشگاه را دانشجویان تشکیل می‌دهند،‌ می‌توان مهمترین چالش و مشکل پیش روی مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها را کاهش تعداد دانشجو عنوان کرد.

وی تاکید کرد: استان سمنان یکی از کم‌جمعیت‌ترین استان‌های کشور است که جمعیتی حدود 680هزار نفر را در خود جای داده است. با این حال این استان پهناور به واسطه مساحت، اما کم‌جمعیت، دارای بیشترین آمار سرانه دانشجو و به تبع آن مراکز آموزش عالی است به طوری که سمنان با جمعیت دانشجویی حدود 60هزار نفر، تقریباً 62 موسسه و مرکز را در خود جای داده است. این موضوع هرچند برای استانی نظیر سمنان، به لحاظ فرهنگی و سطح سواد به عنوان یک مزیت و فرصت است اما برای مراکز آموزش عالی مخصوصاً دانشگاه آزاد اسلامی که از بودجه دولتی و بودجه نفت بی‌بهره است، به عنوان یک چالش مهم و اساسی مطرح است. پایین بودن جمعیت استان از یک سو و زیاد بودن تعداد مراکز آموزش عالی در سطح استان از سوی دیگر، به عنوان مهمترین معضل پیش روی دانشگاه آزاد اسلامی در استان مطرح می‌شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان سمنان خاطرنشان کرد: چالش دیگر دانشگاه آزاد اسلامی در استان را طی دو سال اخیر می‌توان در نیاز و خواست عمومی جامعه در روند افزایش مطالبات جامعه به گسترش تحصیلات تکمیلی یافت. عبور دانشجویان از مقطع کارشناسی و افزایش متقاضیان ورود به تحصیلات تکمیلی و مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی، گسترش حوزه تحصیلات تکمیلی را در استان به عنوان یک نیاز و خواست عمومی افزایش داد. از سوی دیگر با نگاهی به فصل دوم برنامه پنجم توسعه کشور، با تأکید بر ایجاد ظرفیت لازم برای افزایش پذیرفته‌شدگان دوره‌های تحصیلات تکمیلی آموزش عالی، حرکت دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به امکانات بی‌نظیر آموزشی و پژوهشی موجود در این مجموعه دانشگاهی را برای گسترش تحصیلات تکمیلی در کشور به دنبال داشت.

وی افزود:علی‌رغم اینکه این حرکت مطابق با خواست و برنامه توسعه کشور و هماهنگ با وزارتین علوم و بهداشت و علوم پزشکی بود، هجمه‌های ناجوانمردانه‌ای ‌را از سوی مخالفان به دنبال داشت که مواجهه با این هجمه‌ها را‌ می‌توان به عنوان دومین چالش اساسی سالهای اخیر دانشگاه ازاد اسلامی؛ در استان سمنان و حتی در کشور دانست.

دکتر بهادری در ادامه افزود: برای حل چالش‌های مطرح‌شده بهترین راه، توسعه کیفی دانشگاه در عرصه خدمات آموزشی و پژوهشی ارائه‌شده در دانشگاه است. اقدامی که با توجه به توسعه تحصیلات تکمیلی و ارتقای سطح دانشجویان دانشگاه از مقطع کارشناسی به کارشناسی ارشد و دکتری امری بدیهی و غیر قابل اجتناب خواهد بود. برای توسعه تحصیلات تکمیلی، رعایت و اجرای کلیه قوانین و مقررات موجود در وزارتین مطبوعه بارها و بارها مورد تأکید ریاست دانشگاه بوده تا از این طریق هجمه‌ها خنثی و بی‌اثر شود. از طرف دیگر با توجه به روند رو به رشد متقاضیان ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی پاسخگوی کاهش دانشجو در مقاطع کاردانی و کارشناسی بوده و جایگزین مناسبی محسوب می‌شود.

به گفته وی، یکی از عوامل اصلی توسعه در دانشگاه آزاد اسلامی وجود هیأت علمی تمام‌وقت، توانمند و کیفی است و قطعاً توسعه و ارتقای کیفی دانشگاه بدون جذب هیأت علمی تمام‌وقت و کیفی میسر نخواهد بود و باید تمام تلاش خود را برای جبران کمبود‌ها به کار بندیم. بنابراین به منظور ارتقای سطح خدمات آموزشی و پژوهشی در استان، مرکز توجه را بر جذب و اصلاح هرم هیأت علمی متعدد و متخصص قرار دادیم تا در کنار فراهم بودن بستر سخت‌افزاری لازم نظیر تجهیزات و امکانات آموزشی، کمک‌آموزشی، پژوهشی و تحقیقاتی، جوابگوی نیاز جامعه در این حوزه باشیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان سمنان خاطرنشان کرد: به منظور تأمین بخشی از منابع درآمدی دانشگاه، توجه به اجرای طرح‌های دانش‌بنیان و مراکز تحقیقاتی در دستور کار واحد‌های دانشگاهی قرار گرفت که بر این اساس در استان سمنان نیز قدم‌های موثر و خوبی برداشته شده است. دریافت مجوز تأسیس دو مرکز تحقیقاتی برای واحد سمنان و تصویب 8 طرح دانش بنیان برای واحد‌های دانشگاهی سمنان، شاهرود، دامغان و گرمسار در کنار اقدامات اولیه راه‌اندازی طرح ساها و شهرک‌های فن‌آوری آزاد، از جمله این اقدامات در استان محسوب می‌شود.

دکتر بهادری تاکید کرد: مرکز تحقیقات راهبردی انرژی و توسعه پایدار و مرکز تحقیقات ژئو تکنیک لرزه‌ای دو مرکز تحقیقاتی است که در حال حاضر در واحد سمنان در مرحله تجهیز و راه‌اندازی است. 8 طرح دانش‌بنیان و اقتصادی در هیأت امنای استان به تصویب رسیده که شامل طرح تولید سولفات سدیم در شاهرود، تولید نمک تصفیه خوراکی یُددار در گرمسار، طرح فرآوری و بسته‌بندی خشکبار در دامغان، طرح راه‌اندازی سامانه دانش‌افزار الکترونیکی با رویکرد فراهم‌سازی بستری یکپارچه برای ارتباط علمی اساتید و دانشجویان، فرآیند انتقال دانش در قالب‌های چند‌رسانه‌ای و امکان برگزاری دوره‌های آموزشی غیر‌حضوری و همچنین طرح یکسان‌سازی ملزومات عملی کارگاه‌های رشته‌های فنی و مهندسی سمنان است. در ضمن 15 طرح پیشنهادی نیز در مرحله تصویب درون‌واحدی و کمیته استانی است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان سمنان یکی از عوامل اصلی توسعه در دانشگاه آزاد اسلامی را وجود هیأت علمی تمام‌وقت، توانمند و کیفی دانست و گفت: برای توسعه تحصیلات تکمیلی در استان مهمترین مانع و مشکل، کمبود هیأت علمی مرتبط و متعهد بود که بر این اساس جذب هیأت علمی تمام‌وقت در دستور کار قرار گرفت و در همین رابطه اقدامات موثری از جمله ترغیب و تشویق اعضای هیأت علمی موجود، برای ارتقای مرتبه علمی انجام شد که بدون شک این موضوع می‌تواند در کیفی‌سازی دانشگاه نقش موثری داشته باشد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: تلاش برای افزایش تعداد رشته‌های تحصیلی در مقاطع تحصیلات تکمیلی مطابق با آمایش سرزمین و نیاز جامعه، از دیگر اقدامات انجام‌گرفته در این خصوص است به طوری که در حال حاضر واحد سمنان دارای 79 رشته تحصیلی در مقاطع تحصیلات تکمیلی است و ضریب رشد تحصیلات تکمیلی در این واحد دانشگاهی نسبت به دو سال گذشته چشمگیر است.

دکتر بهادری تاکید کرد: اخذ مجوز استخدام ۵۲ نفر عضو هیأت علمی در استان که ۴۶ نفر آن در کد‌ رشته‌های غیرپزشکی و ۶ نفر در حوزه و معارف اسلامی است، از جمله اقدامات مهمی است که در این راستا به انجام رسیده که باید تا انتهای خرداد ۹۵ به نتیجه برسد.

جذب هیأت علمی توانمند در دستور کار واحد هرمزگان
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان گفت: یکی از چالش‌های اصلی این واحد دانشگاهی زیان‌دهی واحدهای استان بود که خوشبختانه با اجرای طرح تجمیع 1 و 2، مدیریت هزینه‌ها و ایجاد درآمدزایی برای واحدهای استان، تعداد واحدهای زیان‌ده کاهش پیدا کرد.

دکتر مهدی باقری با بیان این مطلب افزود: در دو سال گذشته گام‌های خوبی در زمینه اقتصاد دانش بنیان برداشته است. 12 طرح دانش بنیان در واحدهای بندرعباس و پارسیان در حال اجراست که برخی از این طرح‌ها از جمله سه محصول ساخت بتن با استفاده از فناوری نانو که توانسته مقاومت بتن را تا دو برابر افزایش دهد، محصول کرم‌های گیاهی جانوری دریایی و ساخت صابون دریایی، به سود دهی و تولید انبوه رسیده است.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان تاکید کرد : این واحد در دو سال اخیر رشد خوبی در زمینه توسعه تحصیلات تکمیلی داشته و تعداد رشته محل‌های مصوب مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری افزایش یافته است. به دنبال این موضوع جذب هیأت علمی نیز در دستور کار قرار گرفته است. در همین راستا اخیراً 55 عضو هیأت علمی جذب واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان شده و در فراخوان جدید نیز 103 عضو هیأت علمی دیگر به اعضای هیأت علمی دانشگاه اضافه می‌شود. دانشگاه آزاد اسلامی استان در زمینه تحصیلات تکمیلی از شرایط مطلوبی برخوردار است به طوری که تعداد دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان 43 هزار نفر است که 35درصد آنان در مقاطع تحصیلات تکمیلی مشغول تحصیل هستند.

تصویب واحد گلبهار به عنوان پردیس بین‌المللی؛ گامی دیگر در راستای توسعه تحصیلات تکمیلی
رئیس دانشگاه آزد اسلامی استان خراسان رضوی نیز در سخنانی تاکید کرد: یکی از مهمترین چالش‌های دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی زیان‌دهی برخی واحدها بود که با تدابیر دکتر میرزاده از جمله صرفه‌جویی در هزینه‌ها، برون‌سپاری و سرمایه‌گذاری برای درآمدهای غیر شهریه‌ای، واحدها از زیان‌دهی نجات یافتند. در حال حاضر تنها دو واحد زیان‌ده در استان وجود دارد که این دو واحد هم در سال آینده به سود‌دهی خواهند رسید.

به گفته دکتر شیخ الاسلامی یکی دیگر از چالش‌های واحد خراسان رضوی رشد ضعیف توسعه تحصیلات تکمیلی بود به طوری که تنها 25درصد دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی در مقطع تحصیلات تکمیلی مشغول تحصیل بودند اما در دوره اخیر و با سیاست‌های مدبرانه دکتر میرزاده، خوشبختانه رشته محل‌های جدیدی در مقاطع تحصیلات تکمیلی در واحدهای دانشگاهی استان راه‌اندازی شد و با حرکت موفق دانشگاه آزاد اسلامی استان در توسعه تحصیلات تکمیلی در حال حاضر40درصد دانشجویان این دانشگاه در مقاطع تحصیلات تکمیلی مشغول تحصیل هستند.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی خاطرنشان کرد: این واحد در زمینه اقتصاد دانش بنیان اقدامات مثبتی انجام داده است. طرح‌های دانش بنیان زیادی در دانشگاه آزاد اسلامی استان در حال اجرایی شدن است از جمله طرح بالش ضدآسم و کامپیوتر جیبی که به مرحله تولید و تجاری‌سازی رسیده است. در همین خصوص 15 شرکت دانش بنیان در دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی مشغول فعالیت هستند و تقریباً 6 طرح آنها به مرحله تولید رسیده است.

به گفته وی، دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی در دو سال گذشته اقدامات زیادی در زمینه توسعه تحصیلات تکمیلی انجام داده و با تصویب رشته محل‌های مقاطع تحصیلات تکمیلی توانسته عقب‌ماندگی‌های استان در زمینه تحصیلات تکمیلی را برطرف کند. اقدام دیگر در این راستا تصویب واحد گلبهار به عنوان پردیس بین‌المللی بود تا بتواند در رشته محل‌های مصوب، از کشورهای ایران، عراق، افغانستان و تاجیکستان دانشجو جذب کند.

وی افزود: این واحد دانشگاهی برای توسعه تحصیلات تکمیلی زیر‌ساخت‌های لازم از جمله جذب اعضای هیأت علمی توانمند را در دستور کار خود قرار داده است. در این زمینه مقرر شده 170 عضو هیأت علمی جذب واحدهای استان شوند که تاکنون جذب 50 نفر از آنها محقق شده است.

60درصد هیأت علمی مازندران، متعلق به دانشگاه آزاد است
دکتر کیومرث نیاز آذری؛ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران یکی از چالش‌های مهم این واحد دانشگاهی را پایین بودن سطح هرم هیأت علمی در واحد‌های استان دانست و گفت: این رقم در دو سال اخیر با جذب هیأت علمی به رشد قابل توجهی رسیده است.

دکتر نیاز آذری ادامه داد: چالش‌ بعدی دانشگاه عدم اختصاص رشته محل‌های مقاطع تحصیلات تکمیلی علی‌رغم وجود امکانات لازم در واحدهای استان بود. در استان مازندران 135 مرکز آموزش عالی وجود دارد که سهم دانشگاه آزاد اسلامی از این تعداد، 14 عدد است. در گذشته رویه یکسانی در اختصاص رشته محل‌های مقاطع تحصیلات تکمیلی به مراکز آموزش عالی استان وجود نداشت که این موضوع به یک چالش جدی برای دانشگاه آزاد اسلامی استان تبدیل شده بود اما با سیاست‌های رئیس دانشگاه آزاد اسلامی برای توسعه تحصیلات تکمیلی، این معضل برطرف شد.

وی تاکید کرد: نکته قابل توجه این است که تعداد کل اعضای هیأت علمی استان مازندارن 3هزار و 150 نفر است که 2هزار و 150 نفر آنها متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی است یعنی 60درصد اعضای هیأت علمی استان متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی است. این نسبت به خوبی نشان می‌دهد که دانشگاه آزاد اسلامی استان پتانسیل لازم برای توسعه رشته محل‌های مقاطع تحصیلات تکمیلی را دارد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران خاطرنشان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی از بدو تأسیس همواره به دنبال توسعه کیفیت در دانشگاه بوده و گام‌های مهمی در جهت کیفیت کارگاه‌ها، رفاه حال کارکنان و توسعه فضاهای کارگاهی و آموزشی برداشته است. چالش بعدی، مشکل در پرداخت حقوق و مزایای کارکنان دانشگاه و هزینه‌های بالا در واحدهای دانشگاهی بود. در دوره مدیریتی جدید، باور کسب درآمدهای غیر شهریه‌ای در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی به وجود آمد و روزنه‌ای در دانشگاه باز شد که امروز در حال درخشیدن است. به این ترتیب در حال حاضر آموزش و پژوهش فعال و تبدیل ایده به پدیده در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد که این موضوع باعث حل مشکلات مالی دانشگاه شد.

وی تاکید کرد: در دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران 4 مرکز رشد وجود دارد که هسته‌های فناوری در آن مشغول فعالیت بوده و محصولات آنها در حال تجاری‌سازی‌ است. از جمله این طرح‌ها؛ طرح گیاهان دارویی در آمل و پکیج دیواری در ساری است که تجاری‌سازی شده و به سود‌دهی رسیده‌اند.

یکی از اقدامات مهم دکتر میرزاده احقاق حق دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه توسعه تحصیلات تکمیلی بود. در این زمینه دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران نیز با جدیت پیش رفته و رشته محل‌های تحصیلات تکمیلی را طبق توان علمی استان توسعه داده است.

تأمین منابع غیر‌شهریه‌ای و روی آوردن به اقتصاد دانش بنیان؛ برای حل چالش‌ها
دکتر شهریار عباسی؛ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان ایلام نیز مهمترین چالش این واحد دانشگاهی را توسعه بی‌رویه مراکز آموزش عالی در دولت گذشته دانست که باعث کاهش شدید دانشجو در استان و به تبع آن زیان‌دهی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی شده بود.

وی افزود: در استان ایلام زیر‌ساخت‌های لازم برای ایجاد شرکت‌های دانش بنیان از قبل وجود نداشت که در حال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی استان در حال فراهم کردن زیرساخت‌ها، سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری برای اقتصاد دانش بنیان است. در این زمینه 8 هسته علمی فناور در زمینه‌های مختلف آماده ثبت شده و یک شرکت در زمینه بسته‌بندی و تولید گیاهان دارویی و خوراکی ثبت شده که در آینده به سوددهی خواهد رسید.

دکتر عباسی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از رویکردهای جدید مدیریت دکتر میرزاده، توسعه تحصیلات تکمیلی در دانشگاه آزاد اسلامی است که امروز به عنوان یک مطالبه اجتماعی مطرح شده است. در استان ایلام هم این سیاست با جدیت پیگیری شده و رشته محل‌های مصوب در مقاطع تحصیلات تکمیلی افزایش یافته است. یکی از موفقیت‌های دانشگاه آزاد اسلامی استان ایلام در این زمینه، برگزاری آزمون دکتری برای نخستین بار در واحد ایلام است.