تبعات افزایش وام مسکن

وام‌های ۸۰ میلیونی، ۶۰ میلیونی و... در راه است. به گفته مسئولان مربوطه اگر بانک مسکن دستورالعمل اعطای وام ۸۰ میلیونی را این هفته به بانک مرکزی بدهد، تا آخر هفته آینده تأیید دستورالعمل ابلاغ خواهد شد.

سوال اینجاست که این وام‌ها به چه صورت اعطا می‌شود و چگونه بازپس گرفته خواهد شد. معاون اعتبارات بانک مرکزی با تشریح جزئیات وام جدید خرید و ساخت مسکن گفته است که میزان اقساط ماهیانه وام ۸۰ میلیون تومانی مسکن یک میلیون و ۱۵۰ هزارتومان، وام ۶۰ میلیونی ۸۶۲ هزارتومان و وام ۴۰ میلیونی نیز ۵۷۵ هزارتومان می‌باشد.

اصغر میرمحمد صادقی در مورد شرایط سپرده گذاری در حساب صندوق پس انداز یکم نیز توضیح داده که دوره سپرده گذاری حداقل یک‌سال است و به ازای هر شش ماه یک برابر سپرده گذاری تسهیلات پرداخت می‌شود. به عبارت دیگر اگر فردی ۱۰ میلیون تومان سپرده گذاری کند در مدت یک‌سال می‌تواند ۲۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کند که با احتساب ۱۰ میلیون سپرده خود فرد، ۳۰ میلیون تومان می‌شود.

گفتنی است به این سپرده سود تعلق نمی‌گیرد و دیگر سپرده گذارانی که در صندوق سپرده گذاری ممتاز بانک مسکن حساب دارند به هیچ وجه نمی‌توانند از مزایای آن صندوق در حساب صندوق پس انداز یکم استفاده کنند.

بر اساس آنچه که این مقام مسئول در بانک مرکزی اعلام کرده است، حداقل افرادی که می‌توانند از تسهیلات حساب صندوق پس انداز یکم استفاده کنند ۸۴ هزار نفر است که باید توزیع این تعداد در کل کشور انجام شود. کسانی هم که نتوانند در حساب صندوق پس‌انداز یکم ثبت نام کنند این امکان را دارند که بدون سپرده گذاری از تسهیلات وام مسکن بانک‌های تجاری استفاده کنند.

از سال ۹۰ ارائه این‌گونه از تسهیلات بجز بانک مسکن در بقیه بانک‌ها ممنوع شده بود اما مصوبه تازه شورای پول و اعتبار در خصوص اعطای وام خرید و ساخت مسکن از جانب بانک‌های تجاری دولتی و خصوصی بجز بانک‌های تخصصی به متقاضیان است.

بر اساس این مصوبه، بانک‌های تجاری دولتی و خصوصی بجز بانک‌های تخصصی می‌توانند به متقاضیان در تهران ۶۰ میلیون تومان، در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر ۵۰ میلیون تومان و برای سایر مناطق شهری ۴۰ میلیون تومان وام خرید و ساخت مسکن پرداخت کنند.

بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، نرخ سود این‌گونه تسهیلات برای خرید مسکن ۲۱ درصد و برای مشارکت در ساخت مسکن حداکثر ۲۴ درصد است که در فروش اقساطی به ۲۱ درصد می‌رسد. البته مدت بازپرداخت تسهیلات خرید و ساخت مسکن این بانک‌ها به تفاهم میان متقاضی و بانک بستگی دارد.

اگرچه افزایش تسهیلات در حالت طبیعی به افزایش تقاضا و نهایتا رونق بازار می‌انجام اما در مورد اثر بخش بودن وام‌های تازه برای خروج از رکود اما و اگر‌هایی وجود دارد. برخی‌ها از کار‌شناسان اقتصادی معتقد هستند که وام ۸۰ میلیونی تا حدودی در خانه دار شدن اقشار کم درآمد موثر است و خانه‌های کوچک و ارزان‌تر را با افزایش تقضا‌ها همراه می‌کند اما گروهی از فعالان مسکن با استناد به توان اندک مردم برای بازپرداخت این وام‌ها نسبت به خروج از رکود ناامید و نگران افزایش دلالی در بازار هستند.

مهدی تقوی کار‌شناس مسایل اقتصادی از گروه اول است که در گفت‌و‌گو با فرارو اظهار کرد: هشتاد میلیون تومان درصد کمی از هزینه خرید مسکن است اما نمی‌توان آن را بی‌اثر دانست.

وی افزود: یکی از دوستان بنده چند وقت قبل یک واحد ۴۰ متری را در مجیدیه حدود ۱۲۰ میلیون تومان خرید. یعنی هشتاد میلیون حدود ۵۰ درصد از مبلغ یک خانه کوچک است اما در مورد آپارتمان‌هایی با متراژ بیشتر و در مناطق مرکزی و شمال شهر باید گفت که هشتاد میلیون وام اثری ندارد.

تقوی ادامه داد: به هر حال اقشار کم درآمد می‌توانند با این وام برای خرید یک واحد آپارتمان کوچک و در مناطق ارزان شهر اقدام کنند و این به معنی افزایش تقاضا برای این بخش از بازار است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بازارمسکن نیز مانند طبقات اجتماعی به بخش کم درآمد‌ها (خانه‌های کوچک و ارزان)، متوسط (ساختمان‌های متوسط) و پولدار‌ها (برج‌ها و ویلاهای بزرگ) تقسیم می‌شود، گفت: افزایش وام در بخش اول تحرکاتی ایجاد می‌کند که نمی‌توان منکر آن شد.

وی افزود: این وام ۸۰ میلیونی که اقساط بیشتر از یک میلیونی خواهد داشت به چه کار می‌آید وقتی یک کارمند درآمدی همین حدود دارد. تا زمانی که فاصله میان درآمد و هزینه برای مردم زیاد است با همین وضعیت مواجه هستیم.

پورشیرازی ادامه داد: تنها راهکار برای خروج از رکود بازار مسکن این است که کاری کنیم هزینه تمام شده ساخت و ساز کم شود و قیمت پایین آید.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش میزان وام با افزایش نرخ مسکن همراه می‌شود، گفت: طبیعی است که واسطه‌ها با سازندگانی که چندین واحد برای فروش دارند نسبت به خریدار رابطه بهتری داشته باشند و در جهت تامین منافع خود تلاش کنند لذا باید انتظار داشت از این فرصت هم غافل نشود.