سیم‌کارت‌های ایرانی جاسوس‌اند؟

فرارو- برخی اپراتورها می‌توانند نرم‌افزارهایی را پس از روشن‌کردن سیم‌کارت در گوشی‌های هوشمند فعال کنند. این برنامه‌ها، بحث هایی مبنی بر ورود اپراتورهای تلفن همراه به بحث شنودهای قانونی و غیرقانونی را ایجاد کرده‌اند.

به گزارش فرارو، پیش از این، چندماه پیش بود که خبری با تیترِ "جاسوسی آمریکا و انگلیس از سیم‌کارت‌های ایرانسل" توسط سایت‌ها و خبرگزاری‌های ایرانی منتشر شد. این خبر واکنش تعداد زیادی از کاربران این اپراتور تلفن همراه و نمایندگان مجلس را برانگیخت. در پی انتشار این خبر مسئله امنیت سیم‌کارت‌ها مطرح شد و این‌که آیا چه کسی مسئول تامینِ این امنیت است؟ بنابر گفته کارشناسان حوزه فناوری و اطلاعات، متولی تامین امنیت شبکه‌های ارتباطی، سیستم‌های امنیتی کشورها هستند و اپراتورهای تلفن‌همراه، تنها ملزم به ایجاد سطح امنیت‌اند.

حال، پس از عبور از آن داستان، بار دیگر خبری می‌شنویم که بنابر آن، توسط سیم‌کارت‌ها اپلیکیشنی در تلفن همراه شروع به فعالیت می‌کند که امکان دست‌کاری و کنترل پیام‌ها و اطلاعات شخصی افراد را خواهد داشت. برخی در توصیف این برنامه می‌گویند، با روشن‌شدن سیم‌کارت در یک گوشی، برنامه‌ای بدون اجازه مشترک روی گوشی نصب می‌شود که قادر است کلیه فعالیت‌های گوشی را شنود و اطلاعات شخصی و محرمانه آن‌ را به دست بیاورد.

در گزارشی از روزنامه قانون علیرضا دقیقی –وکیل پایه یک دادگستری- درباره کارکرد این اپلیکیشن توضیح داده و می‌گوید "این برنامه اجازه دارد که پیام‌های داخل سیم‌کارت شما را که محرمانه است، بخواند و از همه خطرناک‌تر اینکه برنامه اجازه دارد در هر زمان با دوربین شما عکس و فیلم بگیرد یا به مسیر ضبط‌ صوت گوشی شما دسترسی داشته باشد. همچنین این برنامه می‌تواند مکان شما را با نقاط دسترسی وای‌فای و برج‌های همراه مشخص کند و جالب‌تر آن‌که از طریق جی‌پی‌اس ماهواره‌ای گوشی‌ها به مکان تقریبی شما دسترسی داشته باشد. حتی اين برنامه اجازه دسترسی به به‌روزرسانی‌های اجتماعی از طرف شما و دوستان شما را می‌دهد و می‌تواند اطلاعات محرمانه را بخواند."

یک متخصص حوزه فناوری و ارتباطات نیز در این زمینه و در پاسخ به این سئوال که "آیا چنین امکانی برای تلفن‌همراه‌های ایرانی وجود دارد؟" به فرارو می‌گوید امکان فنی چنین برنامه یا اپلیکیشنی بر روی گوشی‌های هوشمند وجود دارد. بسیاری از این برنامه‌ها به برخی واژه‌های خاص حساسیت نشان می‌دهند و هنگامی که متوجه حضور آن واژه‌ها در تلفن همراه گردند، فعالیت خود را آغاز می‌کنند. در دوره خاصی نیز در ایران چنین سیم‌کارت‌هایی وجود داشت.

سئوال اینجاست که آیا اپراتورهای تلفن همراه در ایران تا کنون چنین سیم‌کارت‌هایی را به مشترکین خود فروخته‌ و یا در گوشی آن‌ها فعال کرده‌اند یا خیر؟ در پی این ادعا با یکی از مسئولین در اپراتور همراه اول صحبت کردیم، وی در گفتگو با فرارو گفت: ما خود نیز در حال بررسی این موضوع هستیم و می‌خواهیم ببینیم که چنین جریانی آیا واقعا وجود دارد یا خیر؟ خرید ما از جایی است که اکثر اپراتورهای بزرگ دنیا نیز از آن‌جا خرید می‌کنند. بنابراین احتمال این که چنین اپلیکیشنی در گوشی‌ها پس از روشن شدن سیم‌کارت آغاز به فعالیت کند، از نظر ما ضعیف است. به‌هرحال، نتیجه بررسی‌های ما اعلام می‌شود، همچنین در روزهای آتی وزارت‌خانه ارتباطات نیز در این زمینه اظهار نظر خواهد کرد.

گذشته از صحت و سقم این خبر و وجود چنین سیم‌کارت‌هایی بحث امنیت مشترکین تلفن همراه مطرح می‌گردد. آیا قانونی در این رابطه وجود دارد؟ آرش دولت‌شاهی –وکیل پایه یک دادگستری- در رابطه با بحث حقوقی در چنین رویدادهایی و در گفتگو با فرارو گفت: چه در قانون اساسی و چه در قوانین جرائم رایانه‌ای شنود جزء موارد غیر قانونی و جرم محسوب می‌گردد. مجازات این کار حبس و جزای نقدی است.

وی همچنین گفت: اطلاعات گوشی‌های هوشمند بیش از همه مورد استفاده سازمان‌های قضائی و امنیتی واقع می‌شود، استفاده‌ای که لزوما باید اجازه و مجوز شنود را داشته باشند. تا به حال پرونده‌ای وجود نداشته که اپراتورهای تلفن همراه از مشترکین خود شنود کرده باشند. برای مثال تا به‌حال هیچ اپراتوری با هدف اخاذی دست به چنین اقدامی نزده است. بنابراین اطلاعات محرمانه و شخصی مشترکین تلفن همراه بیش از هرچیز برای استفاده‌های امنیتی و قضایی به دست می‌آید؛ برای مثال این موضوع برای همه روشن است که این مراجع در مواقع لزوم و با اجازه می‌توانند از اس‌ام‌اس‌های شخصی برای پیگیری یک موضوع یا اتفاق استفاده کنند.

دولت‌شاهی در رابطه با روال قانونی در پی شنود اظهار کرد: بنابراین در قانون دست‌یابی به اطلاعات شخصی افراد بدون مجوز جرم محسوب می‌شود و قابل پیگیری است. آنچه در این میان اهمیت دارد، این است که آیا این قانون علاوه بر شکایت‌های خصوصی در این زمینه، در پی شکایت‌های عمومی نیز اجزا می‌گردد یا خیر؟ متاسفانه با وجود چنین قوانینی در حوزه جرائم رایانه‌ای، اجرای قانون در این رابطه چندان قوی عمل نمی شود.