فرارو ـ واحد ترجمه؛ رواندا يكي از حدود سی كشور آفريقايي است كه سالها زبان فرانسه را بهعنوان زبان رسمي خود اعلام كردهبود. اما سیر تحولات چند سال اخیر در این کشور باعث شده، زبان انگلیسی رونقی بیش از زبان فرانسوی نزد مردم رواندا پیدا کند.
كريستين ساينس مانيتور گزارش داد كه تاكنون رواندای فرانسويزبان روابطش با پاريس را بهعنوان پيوندي با دنياي متمدن قلمداد ميكرد. برجستهترين سران مملكتي و دانشمندان آنها از دانشگاههاي معتبر فرانسه فارغالتحصيل شدهاند و آنهايي كه به آفريقا بازگشتهاند پس از كسب تجربيات كاري محدود در فرانسه اغلب در دولت به كار گرفته شدهاند.
اما امروزه در انستيتو علوم و تكنولوژي كيگالي (KIST) تغييرات اجتماعي چشمگيري در جريان است. اين انستيتو كه در سال 1997 و بهعنوان نسخه آفريقايي انستيتو تكنولوژي ماساچوست (MIT) طراحي شده بود در حال پرورش نسل جديد از دانشمندان مهندسان و تكنيسینهاست كه ميخواهند به رواندا كمك كنند تا به سنگاپور آفريقا تبديل شود.
تغييرات از سال 1994 و زماني شروع شد پس از يك نسلكشي صدروزه كه طي آن اكثريت فرانسويزبان هوتوها حدود 800 هزار توتسي انگليسيزبان را شكست دادند، نهضت شورشيان توتسي در اوگاندا شكل گرفته و به رواندا هم رسيد و هوتوهاي نسلكش فرانسويزبان را به تبعيد كشاند. و در همين جا بود كه رواندا يك كشور انگليسيزبان شد.
به دنبال تصميم نوامبر 2006 رواندا مبني بر قطع روابط با فرانسه گذار اين كشور به كشوري انگليسيزبان باعث ايجاد امواج سياسي و اقتصادي متعددي در منطقه شد.
"گرگ ميلز" مدير بنياد "برن تراست" در ژوهانسبورگ ميگويد: روابط فرانسه و رواندا در زمان رياست جمهوري ژاك شيراك كاملا قطع شد. ولی به نظر میرسد روی کار آمدن ساركوزي فرصت خوبي براي ايجاد تغييرات در رواندا باشد.»
مشكلات كنوني فرانسه در رواندا نتيجه سياستهاي اين كشور و حمايت از رژيمهاي آفريقايي در ازاي معاملات تجاري و نظامي با فرانسه بود. در زمان شيراك دولتها نسبت به كودتاها بيتفاوت شدند و همچنين در برابر مردم احساس مسئولیت نكردند.
يكي از ديپلماتهاي حاضر در آفريقا ميگويد شيراك حامي آفريقا بود اما در مسائل آن دخالت نميكرد اما وجود ساركوزي احتمال استفاده فرانسه از نفوذش در آفريقا را افزيش ميدهد.
از دهه 1990 و به ويژه پس از نسلكشي سال 1994 رواندا بسياري از آفريقاييهاي فرانسويزبان شاهد كدورت بيشتر روابط خود با پاريس بودند.
در رواندا همهچيز در حال تغيير بود. «جامعه فرهنگي فرانسويزبان رواندا» كه زماني قلب تپنده همهچيز در كيگالي بود همزمان با مدرسه بينالمللي فرانسه، سفارت فرانسه، و بسياري از دفاتر شركتهاي چندمليتي فرانسوي بسته شدند.
روانداييها براي آموزش زبان هماكنون در حال روي آوردن به آكادميهاي زبان انگليسي هستند و براي كسب مدرك دانشگاهي هم به دانشكدههاي انگليسيزباني مانند KISTميروند.
"ژان باپتيست روزين" مدير مركز زبانهاي KIST ميگويد كه دولت رواندا به طور رسمي دوزبانه است هم فرانسه و انگليسي. اما هماكنون رئيسجمهور و همه معاونان و اطرافيانش انگليسي صحبت ميكنند؛ بنابراين مردم هم بيشتر به اين كار تشويق ميشوند.
اما به گفته بعضي كارشناسان مهمترين انگيزه رواندا براي روي آوردن به انگليسي اقتصادي است تا سياسي. اين عده افزايش شريک سرمايه گذاران خارجي كه اكثرا از كشورهاي انگليسيزبان هستند را همزمان با پيوستن رواندا به بلوك تجاري شرق آفريقا يكي از دلايل مهم ميدانند كه باعث شده رواندا از ارتباط با كشورهاي انگليسيزبان بيش از كشورهاي فرانسهزباني مانند برونئي و كنگو سود ببرد.
نشانههاي اين روند را ميتوان در خيابانها و بیلبوردهاي تبليغاتي اين كشور ديد كه ابتدا به خط انگليسي و سپس به خط فرانسوي نوشته ميشود.