یادداشت دریافتی- محمد ماکویی؛ صرفه اقتصادی کار «خلاف» به هیچ وجه قابل مقایسه با کار «سالم» نیست و همین امر است که باعث میشود هر ساله در اقصی نقاط جهان بسیاری از مردم به کار خلاف کشیده شوند و یا به تعبیری بهتر خود را به این کار بکشانند! تا بلکه بتوانند ره صد ساله را یک شبه طی نمایند!
به همین دلیل و وقتی به عنوان مثال قاچاق اسلحه-با خرید و فروش قانونی اسلحه که از مبادی شناخته شده و رسمی صورت میگیرد فرق دارد-و زن؟! (درست خواندید؟!) از پرسودترین معاملات تجاری؟! محسوب میشود، میتوان تصور نمود که چرا هر ساله بسیاری از مردم ترجیح میدهند با ورود به این بازارها، لقمه نانی برای خود و اهل و عیال به چنگ آورند!
در کشور ما هم با وجودی که تلاش چشمگیری برای مبارزه با خلاف صورت میگیرد، مبادرت به انجام این کار اولویت اول خیلیها هست و آنها اگر احیانا در درست انجام دادن این کار درماندند و متوجه شدند که انصافا این کاره نیستند، بر آن میشوند که درست و حسابی و سالم زندگی کنند!
با این حال، موضوعی دیگر باعث شده که در کشور ما خلاف بیشتر و سنگینتر و مبارزه با آن جدیتر و مشکلتر شود و آن این است که محل کارهایی که ثبت قانونی میشوند و رتبه و اعتبار و مجوزی قانونی دشت میکنند، در عمل و بزودی متوجه میشوند که کار گرفتنشان و گرفتن کارشان بیش از آنکه از طریق رعایت ضوابط و ملاحظات و مقررات قانونی امکان پذیر باشد، توسط ارتباط با دستهای پشت پرده و فعالیتهای زیرزمینی و معاملات زیر میزی ممکن است!
با این حساب است که جویای کاری که پس از کلی جستجو برای یافتن کار سالم سر از محل کاری به ظاهر سالم در میآورد به سرعت پی میبرد که یا باید دستورات و فرامینی که چندان هم منطبق بر قانون صادر نمیشوند را بر دیده منت نهد و یا مجددا به خیل جویایان کار بپیوندد!
این انجام کارهای غیر قانونی از مبادی قانونی است که باعث میشود خیلیها بیخیال کلاه شرعی شوند که با اخذ مجوز سر خود و دیگران میگذارند و بنابراین بدون اخذ مجوز، همان کارهایی را بکنند که قرار بوده با گرفتن مجوز، مجاز به انجامشان شناخته شوند!
زمانی به طنز درباره کسی که دیر به ترمینال رسیده بود میگفتند و میگفتند که او با مشاهده اتوبوسی که بدون آنکه منتظر وی بماند حرکت کرده بود فریاد بر میآورد که: در حالی که بلیطش دست من است کجا رفته؟!
خوشبختانه اتوبوسهای این دوره و زمانه صاحب معرفتی بیشتر شدهاند و تا زمانی که همه کسانی که با دادن پول یا گرو گذاشتن اعتبار، دارای مجوز سوار شدن بر اتوبوس و جلوس بر صندلیهای آن شدهاند را در خود جای ندهند شروع به حرکت نمیکنند!
انصافا در این زمینه هم کاری به این ندارند که دارنده بلیط به موقع خود را به ترمینال نرسانده و یا بلیطش کار فتوشاپ است و یا اصولا هدفش از سفر غیر از مابقی سرنشینان است و مثلا دارد از دست قانون قسر در میرود؟!