عذرخواهی بخاطر هنر!

آیدین آغداشلو گفت: در دوران جوانی من، برای انجام کار هنری باید عذرخواهی می‌شد. شرایط به‌گونه‌ای بود که حتی در جلسه‌ی خواستگاری، اگر پدر دختر می‌پرسید شغل داماد چیست و پاسخ می‌شنید که نقاش است، او را نمی‌پذیرفت و یک شغل دولتی را از او انتظار داشت، ولی حالا شخصا خوشحالم که کسی از هنرمند بودن و از این‌که زندگی‌اش را از راه نقاشی‌ کردن بگذراند، احساس خجالت نمی‌کند.

به گزارش ایسنا، آیدین آغداشلو که به‌عنوان رییس شورای داوری پنجمین دوسالانه نقاشی دامون‌فر در نشست خبری این رویداد هنری در گالری پردیس ملت سخن می‌گفت، اظهار کرد: خوشحالم که امروز هنرمند از خط کشی‌های چپ و راست دهه‌ی 40 فاصله گرفته و آثارش را متوجه انسانی کرده که در کشاکش دنیای معاصر، خود را جست‌وجو می‌کند. هنرمند امروز از سیاست‌زدگی فاصله گرفته و ضرورتی نمی‌بیند که امر بزرگی مانند هنر را با امر گذرایی مثل سیاست تاخت بزند. اگر هنرمند بتواند زبان گویای جهان خود باشد موفق خواهد بود.

او درباره‌ی وضعیت اصالت آثار هنری در سال‌های اخیر، گفت: من بعد از 74 سال زندگی می‌توانم تقلب را از اصالت تشخیص دهم. هنرمند اگر درست کار کند و صادق باشد، قادر خواهد بود به زبان مردم دست پیدا کند. شارلاتان‌بازی و تقلب، یک مسیر را دنبال می‌کنند و آن موفقیت بلافاصله به هر قیمتی است، به امید این‌که کسی نمی‌فهمد؛ ولی واقعیت این است که برخی می‌فهمند، اما با این حال بسیاری به آن موفقیت بلافاصله دست پیدا کرده‌اند. من از شما می‌پرسم، در کدام بخش فرهنگ و اقتصاد این کشور، موضوع رسیدن به موفقیت، پول، قدرت، ثروت، شهرت و اعتبارهای گذرا مطرح نیست؟ این موضوع در حوزه‌ی اخلاق قرار می‌گیرد و اگر هنرمند درست کار کند و داوری منتقدان شایسته را قبول داشته باشد، موفق خواهد بود.

آغاداشلو در ادامه به برگزاری دوسالانه‌ی دامون‌فر اشاره کرد و افزود: من در اولین دوره‌ی برگزاری دوسالانه دامون‌فر همراه آن بودم. مدتی ناچار شدم از آن فاصله بگیرم، اما شاهد بودم که چه جوانان و هنرمندان طراز اولی با شور و اشتیاق و امید و همت در این رویداد شرکت کردند. من نظیر این حضور را در هیچ جای دنیا ندیده بودم. این حضور به‌خاطر خودنمایی یا گرفتن جایزه نیست، بلکه هر کسی متاع و معنایی دارد که آن را با دیگران قسمت می‌کند. این قسمت کردن هم خیرش به هنرمند می‌رسد و هم به فرهنگ کلی جامعه.

رییس شورای داوری پنجمین دوسالانه‌ی نقاشی دامون‌فر توضیح داد: مسأله‌ی همکاری موسسات غیردولتی با برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و کمک به این برنامه‌ریزی‌ها، بسیار مهم است. البته این موسسات و حرکت‌های هنری که انجام می‌دهند به هیچ‌وجه در مقابل کم‌کاری‌های دولت نیست. این یک صدای همراه است و قرار نیست باری از روی دوش دولت‌ها بردارد یا جایگزین برنامه‌های آن‌ها شود. در بزرگداشت‌ها و مراسم مختلف گاهی موسسات نکاتی را درمی‌یابند که به فکر دولت‌ها نمی‌رسد و این، در برگزاری جشنواره‌ها سودمند خواهد بود.

آغداشلو ادامه داد: من همیشه گفته‌ام که برگزاری هر جشنواره با هر کیفیتی، چه دولتی و چه غیردولتی مطلوب است و این سلیقه‌ی برگزارکنندگان است که تا چه اندازه، مخاطب را به سمت جشنواره جذب کنند. اگر بخواهم نگاه متمرکز خود را روی کاستی‌ها بگذارم، یک کاستی بزرگ در فرهنگ معاصر ایران، به حاشیه رانده شدن هنر است.

او گفت: در دوره‌ای، فرهنگ جزو ضرورت‌های قطعی زندگی معاصر نبود و مسائل هنری و فرهنگی به‌دلیل ناآشنایی عموم مردم، امری تفننی و فرعی تلقی می‌شدند. به همین دلیل، بسیاری از هنرمندان این مملکت دوکاره بودند. یک شغل دولتی داشتند و در کنار آن به علاقه و هنر خود هم می‌پرداختند.

این هنرمند اظهار کرد: برگزاری این جشنواره‌ها کار خیر و مبارکی است و می‌تواند ضرورت و عمده ‌بودن فرهنگ و هنر را جا بیندازد. به هر حال، هر جشنواره‌ای کاستی‌ها و اشکال‌هایی دارد که با فهمیدن آن‌ها می‌توان بهتر و بهتر شد. من همیشه در تجلیل از «امید» سخن گفته‌ام. نبود امید، قلب من را می‌شکند. من هر کمکی از دستم برآید برای برگزاری جشنواره انجام می‌دهم و در این راه به خط و خط کشی و سیاه و سفید اعتقادی ندارم. حتی همین چند وقت پیش، پوستر جشنواره‌ای را که در حوزه‌ی هنری برگزار می‌شد، طراحی کردم تا سهم خودم را ادا کرده باشم.

او درباره‌ی وضعیت داوری آثار جشنواره نیز گفت: داوری، کار خطیری است، چون با انتخاب چند کار، دوستانی پیدا می‌کنید، اما 2500 نفر از تو ناراضی می‌شوند. البته ممکن است همیشه در داوری درست‌ترین نتایج به‌دست نیاید، اما با این حال باید این جمله را هم پذیرفت که حضور، مهم‌تر از برنده شدن است.

وی اضافه کرد: آثاری که من از جوانان زیر 25 سال دیدم واقعا هوش‌ربا بود. خیلی از آن‌ها از جوانی‌های من بهتر نقاشی می‌کشند. به‌نظر می‌رسد نسل من، جاده‌صاف‌کن نسل جدید بوده و امکان رشد را برای آن فراهم کرده است. همان‌طور که نسل من مدیون نسل قبلی خود است. البته سخت‌ترین وضعیت را برای هنرمندان پیش‌رو در هنر مدرن متصور هستم. آن‌ها جاده‌ای برای‌شان صاف نشده بود و بسیاری از پیشگامان مدرنیسم در ایران در سختی زندگی کردند و نتوانستند آثارشان را به فروش برسانند. یکی از افتخارات نسل من این است که زمینه‌ساز رشد و تعالی نقاشان جوان‌تر شد. سهم دانشگاه‌ها و اساتید را هم نمی‌توان در این زمینه نادیده گرفت.

در بخش دیگری از این نشست، سیف‌الله پویاراد - مدیر دوسالانه - درباره‌ی برگزاری پنجمین دوره این رویداد هنری، گفت: دوسالانه‌ی نقاشی دامون‌فر از تیرماه 1385 کار خود را آغاز کرد. خوشحالم که در پنجمین دوره‌ی این دوسالانه هستیم. در زندگی شرکت دامون‌فر که کمتر از 40 سال از عمر آن می‌گذرد، برگزاری این دوسالانه در مدت 10 سال، اتفاق کمی نیست. یکی از نکات مهم این رویداد هنری حضور اساتید محترمی مانند آیدین آغداشلو در آن است که سنگ بنای آن را گذاشتند و مستقیم و غیرمستقیم همراه ما بودند. ویژگی دیگر این دوسالانه، سن شرکت‌کنندگان هنرمند است که همه‌ی آن‌ها کمتر از 25 سال سن دارند.

او درباره‌ی آثار رسیده به دوسالانه نیز اظهار کرد: پس از انتشار فراخوان این دوره، از 1230 نفر 2900 اثر گرفتیم که به‌دلیل کیفیت خوب آثار، گزینش خیلی سخت بود. بیشترین آثار رسیده از تهران، البرز، فارس، گیلان، قم، آذربایجان شرقی و خراسان رضوی بودند.

وی بیان کرد: بعد از 10 سال از برگزاری این دوسالانه، واقف هستیم که ادامه این روند به کمک اساتید بزرگی مانند فرح اصولی، آیدین آغداشلو، محمد احصایی و حسین خسروجردی ممکن شد. خوشبختانه امسال از دفتر هنرهای تجسمی و مدیر آن، مجید ملانوروزی هم روی خوش دیدیم. امیدوارم با حمایت وزارت ارشاد و دولت، در آینده‌ی نزدیک شاهد حضور شرکت‌های خصوصی بیشتری در جشنواره‌ها باشیم.

پنجمین دوسالانه‌ی نقاشی دامون‌فربا همکاری موسسه‌ی تصویر شهر ۱۸ مهرماه تا دوم آبان‌ماه 13۹۳ در گالری پردیس ملت برپا خواهد بود.