پیوند اعضا از دنیای پزشکی حذف می‌شود

یک محقق ایرانی دانشگاه ام آی تی در مصاحبه ای ضمن تشریح آخرین دستاوردهای خود در زمینه مهندسی بافت، آینده بشریت را در این زمینه پیش بینی کرد و گفت: پیشرفت ها تا جایی ادامه می یابند که روزی پیوند اعضا کاملا از علم پزشکی حذف می شود.

 به گزارش مهر، پرفسور علی خادم حسینی - استاد ایرانی دانشگاه ام.آی.تی امریکا است که به تازگی برای دریافت جایزه ملی "بلاواتنیک" آمریکا به همراه 2 محقق ایرانی دیگر کاندید شده است.

خادم حسینی در سال 1355 در تهران متولد شد. وی در سن 12 سالگی ایران را به همراه والدینش به مقصد کانادا ترک کرد. علی خادم حسینی پس از گذراندن دوره دبیرستان در انستیتو جرویس کالیگیت وارد دانشگاه تورنتو شد و لیسانس و فوق لیسانس خود را در همین دانشگاه و در رشته مهندسی شیمی گذراند. پرفسور حسینی در سال 2005 میلادی موفق به اخذ مدرک دکترا در  رشته مهندسی زیستی شد.

وی برای نخستین بار در جهان موفق به ساخت اندام بیولوژیکی انسان مانند قلب به کمک مهندسی بافت شده است تا  امیدهایی را برای نجات جان میلیون ها بیمار نیازمند در سراسر دنیا محقق کرده باشد. این اکتشاف بزرگ یکی از طرح هایی است که می تواند دنیای دانش و پزشکی را متحول کند. به این بهانه مصاحبه ای را با وی انجام دادیم.

 پرفسور علی خادم حسینی در گفتگویی به تشریح اهمیت مهندسی بافت، سلول های بنیادی و زیست مواد پرداخت.

از آخرین دستاوردهایتان در زمینه مهندسی بافت، مهندسی سلول های بنیادی، زیست مواد و همینطور سیستم های میکرو الکترومکانیکی بفرمایید.
اکنون در حال بررسی پروژه ها و طرح هایی در حوزه مهندسی بافت و زیست مواد هستیم تا با توسعه فناوری که اشتراکی از علم مواد و زیست شناسی است ، بتوانیم بسیاری از مشکلات پزشکی که در حال حاضر به بن بست رسیده اند را حل کنیم. نمونه هایی از این موارد می تواند شامل ساخت بافت های مصنوعی قلبی ( ساخته شده از سلول های بنیادی و بافت) باشد تا علاوه بر اینکه انسان ها را از پیوندهای سخت و دشوار نجات دهد، راهگشای جراحان برای بهبود سریعتر بیماران و نیز  عدم خونریزی های شدید باشد.

آینده مهندسی بافت را چگونه می بینید؟ آیا می توان انتظار داشت طی چند سال آینده انسان هایی با اعضای بدن چاپی وجود داشته باشند؟ با این روند آیا می توان روزی را پیش بینی کرد که پیوند اعضا منسوخ شود؟
 - آینده مهندسی بافت کاملا روشن است. به طوری که می توان گفت پیشرفت ها تا جایی ادامه می یابند که روزی پیوند اعضا کاملا از علم پزشکی حذف می شوند. اما در رابطه با سوال های دیگر باید بگویم که این حوزه علمی بسیار گسترده بوده و ترکیبی از چندین رشته مختلف است که مهندسی بافت تنها یکی از حوزه های دخیل در  آن است. پیشرفت در این علم  و حل مشکلات بیماران، گفتگو و همکاری مشترک  دانشمندان در رشته های مختلف را می طلبد.

آیا دستیابی کامل به این فناوری می تواند خطراتی را برای بشریت به دنبال داشته باشد؟
خیر، من فکر نمی کنم که پیشرفت در حوزه مهندسی بافت برای انسان ها خطرناک باشد.

چشم انداز آینده دنیا در زمینه درمان با سلول های بنیادی را چگونه ترسیم می کنید؟
حوزه درمان با سلول بنیادی ارتباط بسیار خوبی را با حوزه مهندسی بافت برقرار کرده و امیدوارم با ادغام هرچه بیشتر این دو حوزه در یکدیگر بتوانیم به ساخت بافت های کاربردی دست پیدا کنیم.

یکی از انتقادات یا نگرانی ها درباره سلول های بنیادی بحث سرطانزا بودن آنها است. آیا این احتمال تاییدیه علمی دارد؟ شما چه نظری در این رابطه دارید؟
بستگی به منبع اولیه دارد. اگر آنها از ارگانیسم های اولیه ای مانند جنین حاصل شوند، نگرانی های بسیار جدی در این رابطه وجود دارد اما در آزمایشگاهم معمولا  از سلول های بنیادی حاصل از بافت های بالغ استفاده می شود. شاید حتی از همان بیماری که به درمانش امید داریم.

چرا تحقیقات سلول های بنیادی هنوز در مرحله حیوانی به سر می برد  و آن طور که باید بر پروژه های انسانی مانور داده نمی شود؟
درمان با سلول های بنیادی در انسان و حیوان چالش های منحصر به فردی را به دنبال دارد که باید به دقت مورد بررسی و تحقیق قرار گیرند تا بتوانیم دانسته های خود را در هر دوی آنها (انسان  و حیوان) افزایش دهیم. اما  باید بگویم که در این مرحله، دانش مناسب و کافی از سلول های بنیادی انسان ها نداریم به همین دلیل محققان و دانشمندان ترجیح می دهند تا تحقیقات خود را به طور گسترده بر مدل های حیوانی مورد آزمایش قرار دهند تا با کمک این شناخت بتوانیم افق های بهتری را در مدل های انسانی ترسیم کنیم.

 آیا تمایلی دارید تا با مراکز تحقیقاتی داخل کشور همکاری علمی داشته باشید؟
البته، چرا که نه! من بسیار مایلم که با محققان ایرانی همکاری داشته باشم و این موضوع را به طور جدی تاکنون پیگیری کرده ام و هر ساله با بسیاری از دانشجویانی که برای تحصیل به اینجا سفر می کنند در لابراتوارم به بحث و گفتگو  نشسته ایم یا در بسیاری از تحقیقات و پروژه ها از  کمک آنها بهره مند شده ام.

درباره همکاری با محققان ایرانی در داخل کشور چه نظری دارید؟
من سفرهای متعددی به ایران داشته ام و با محققان ایرانی صحبت کرده ام آنها فوق العاده هستند و درک و دانش بالایی از فناوری های روز دنیا دارند. من حتی با بسیاری از محققان و موسسات تحقیقاتی همکاری دارم و نیازی به مهیا کردن شرایط خاصی نمی بینیم.

آقای خادم حسینی شما وضعیت علمی و فناوری در ایران را چگونه می بینید؟
در ایران، دانشمندان و محققان متخصص و منحصر به فردی در حوزه فناوری های جدید مثل سلول های بنیادی در حال فعالیت هستند به همین دلیل انتشار اخبار جذابی از عملکرد محققان ایرانی داخل کشور در سطح جهان چشم نوازی می‌کند.