نگاه آمریکایی به بازار ایران

به گزارش رویترز، این دو شرکت برای نخستین بار پس از انقلاب ۱۳۵۷ و در پی تسخیر سفارت آمریکا در تهران، خواستار معامله با ‎‎‎‎ ایران شده‌اند. این درخواست در چارچوب توافق ژنو و تعلیق بخشی از تحریم‌های جمهوری اسلامی تا ۲۰ ژوئيه سال‌جاری میلادی (۲۹ تیر ۱۳۹۲)، مطرح شده است. به گزارش روز جمعه دوم اسفندماه این خبرگزاری، يک سخنگوی «جنرال الکتريک» گفته است: «اين شرکت از سال ۲۰۰۴ درخواست کرده بود به‌دليل مساله ايمنی مسافران، قطعات و وسايل يدکی مورد نياز هواپيماهای مسافربری ايران را تامين کند. اين سخنگوی «جنرال الکتريک» تاييد کرده است که اين شرکت با توجه به توافق 6 ماهه بر سر برنامه هسته‌ای ایران، درخواست خود را برای اخذ مجوز به تازگی دوباره مطرح کرده است.»

خبرگزاری رویترز همچنین تاکید کرده است که شرکت‌های آمریکایی در تلاش هستند در این فرصت شش ماهه، مجوز ارسال محموله‌های قطعات یدکی هواپیماهای مسافربری به ایران را کسب کنند. این در شرایطی است که شرکت‌های رقیب اروپایی هنوز در این زمینه تردید دارند. دلیل این تردید، علاوه‌بر مشکلات پیش‌روی معاملات بانکی با ایران، هشدار ایالات‌متحده در مورد گسترش روابط تجاری با ایران است.

با این حال اریک کندی، سخنگوی جنرال الکتریک به رویترز گفته‌ است که هدف این شرکت از درخواست مجوز فروش قطعات به ایران، کسب سود مالی نیست و این درخواست کاملا با هدف حفظ امنیت پرواز مطرح شده است. یک منبع نزدیک به بوئینگ نیز به همین خبرگزاری گفته است که این شرکت نیز خواستار مجوز فروش قطعات به ایران شده است.

شرکت بوئینگ، اما در واکنش به درخواست رویترز برای تایید یا تکذیب این خبر، از این خبرگزاری خواسته است با وزارت خارجه آمریکا تماس بگیرد، اما مقامات وزارت خارجه و وزارت خزانه‌داری ایالات‌متحده آمریکا نیز حاضر به تایید یا تکذیب این خبر نبوده‌اند. به گزارش «ایرنا»، یکی از کارشناسان مسائل ایمنی پرواز تاکید کرده‌است که تصمیم دولت آمریکا درباره ممانعت از فروش قطعات هواپیمای مسافربری به ایران برخلاف قانون یاتا و همچنین خدمات بعد از فروش شرکت‎های هواپیماسازی این کشور است؛ زیرا شرکت‎های هواپیماسازی بر اساس قراردادهای خود موظف هستند که قطعات مورد نیاز شرکت‎های خریدار هواپیماهای مسافربری را تامین کنند.

در همین راستا یک مقام ارشد ایرانی در گفت‌وگو با رویترز در ماه نوامبر اعلام کرده بود که اگر تحریم‌ها به طور کامل برداشته شود ایران به 250 تا 400 هواپیما نیاز دارد. یک مقام ارشد در شرکت هوافضای اروپا درباره احتمال ازسرگیری روابط تجاری با ایران گفت: «در حال حاضر تحریم‌های محدودی لغو شده است و ما به این مساله اهتمام می‌ورزیم. به طور مثال اگر خطوط هوایی ایران‌ایر دچار مشکلی در یک قطعه به خصوص از هواپیما بشود، ما به این شرکت هواپیمایی کمک می‌کنیم؛ اما به طور فعال خواهان صادرات به ایران نیستیم.»

او ادامه داد: «ما اکنون منتظر هستیم ببینیم که آیا این توافق شش ماه ادامه می‌یابد یا خیر. در حال حاضر به نظر می‌رسد که توافق شش ماهه بیشتر از یک گام تجاری، یک گام سیاسی است.» همچنین سخنگوی شرکت ایرباس در این باره گفت: «ما تقاضاهای کمی درباره تجارت با ایران دریافت کردیم، اما به هر حال هنوز مجوزی در این باره صادر نشده است. ایران و 1+5 در 24 نوامبر (سوم آذر) توانستند به توافقی موقت دست یابند که براساس آن توافق، برخی از تحریم‌های اعمالی علیه ایران از جمله در صنایع خودروسازی و فروش قطعات هواپیمایی لغو شد.

پیش‌تر خبرگزاری رویترز به نقل از «یک مقام ایرانی» گفته بود که با توافق ژنو، تهران اجازه خواهد یافت تا «برخی قطعات هواپیماها» را بخرد و نیز تعمیراتی انجام دهد. مدیرعامل شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما) پانزدهم بهمن‌ماه سال‌جاری اعلام کرده بود که قطعات هواپیماهای ایرانی در انتظار صدور مجوز خزانه‌داری آمریکا است.

به گزارش «ایرنا» فرهاد پرورش گفته بود: «شرکت‌های هواپیمایی ایران درخواست خرید قطعات مورد نیاز را به شرکت‌های سازنده خارجی داده‌اند و پس از صدور مجوز خزانه‌داری آمریکا، این قطعات طی چند هفته آینده تحویل داده می‌شود.» مدیرعامل ایران ایر پیش‌بینی کرده بود که شرکت‌های هوایی ایران بتوانند تا دو ماه قطعات مورد نیاز خود را تحویل بگیرند. ناوگان هوایی ایران، به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران، طی سال‌ها فرسوده و در برخی موارد به‌دلیل کمبود قطعات و نبود امکان خرید هواپیماهای نو، مسافران را با خطراتی روبه‌رو کرده است.

معاون وزیر راه ایران در آذر ماه گذشته به «ایرنا» گفته بود، ۱۰۰ فروند هواپیمای ایران در حال حاضر زمین‌گیر شده است.