حماس دچار انشقاق شده است/ تناقض حماس در برخورد با نظام سوریه

فرارو- یک کارشناس مسائل خارومیانه گفت: «حماس در ابتدا سعی کرد در بحران سوریه بی طرف باشد. ولی به دلایلی در نتیجه فشارهای داخلی احتمالا در جهت حمایت از اخوان کار را  یکسره کرده است و به همین دلیل رهبران حماس از سوریه خارج و به قطر رفتند.»

منابع آگاه سوریه اعلام کردند امروز نیروهای امنیتی این کشور تمامی دفاتر وابسته به جنبش مقاومت اسلامی حماس در دمشق را بستند. پیش از این اعضای دفتر سیاسی جنبش حماس و کادر این جنبش سوریه را ترک کرده بودند.

از سوی دیگر چندی پیش امیر قطر طی دیداری از نوار غزه اقدام به کمک های مالی به فلسطینی ها کرد. این مسائل نشان می دهد که اولا میان جنبش حماس و نظام سوریه اختلاف وجود دارد و دوم اینکه برخی کشورها به دنبال ایجاد شکاف در جبهه مقاومت هستند.

دکتر حسین رویوران کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «حماس در بحث سوریه دچار یک نوع پارادوکس شده است. از یکسو حماس یک تشکل اخوانی است و اخوان بخشی از جبهه معارضه در سوریه است؛ لذا به طور طبیعی حماس با معارضه در سوریه همبستگی دارد.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر حماس و سوریه هر دو از اعضای جبهه مقاومت در منطقه هستند و به همین دلیل حماس با دولت سوریه نیز نوعی همبستگی دارد. لذا در بحران سوریه حماس بین انتخاب اخوانی های سوریه یا دولت سوریه دچار پارادوکس شده است.»

این کارشناس مسائل خاورمیانه اظهار کرد: «حماس در ابتدا سعی کرد در این بحران بی طرف باشد. ولی به دلایلی در نتیجه فشارهای داخلی احتمالا در جهت حمایت از اخوان کار را  یکسره کرده است و به همین دلیل رهبران حماس از سوریه خارج و به قطر رفتند.»

وی ضمن بیان اینکه قطر هم اکنون تلاش دارد با اخوانی های منطقه یک رابطه سیاسی تعریف کرده و یک نوع اتحاد و ائتلاف با آنها داشته باشد گفت: «اینکه این موضوع یک ماموریت ذاتی است و یا ماموریتی است که به دولت قطر واگذار شده بحثی دیگر است. چون من برای دولت قطر ماموریت ذاتی قائل نیستم و قطر کشوری واسطه است و در چارچوب مجموعه ای از پروژه های غربی نقش خود را ایفا می کند.»

رویوران گفت: «اکنون در حماس یک انشقاق ایجاد شده است و لذا باید میان حماسِ داخل و حماسِ خارج تفاوت قائل شد.»

وی ادامه داد: «حماسِ خارج همان دفتر سیاسی و افرادی مانند خالد مشعل هستند و منظور از حماسِ داخل، دولتی است که در نوار غزه حضور دارد.»

وی با بیان اینکه حماسِ خارج (خالد مشعل) ارتباط خود را با کشورهایی همچون قطر و ترکیه تعریف کرده که معمولا این کشورها در جبهه مقاومت تعریف نمی شوند گفت: «لذا حماسِ خارج دچار یک نوع تضاد در ارتباطات خود شده و شاید به همین دلیل خالد مشعل در انتخابات جاری در حماس دیگر کاندیدای دفتر سیاسی حماس هم نیست؛ به دلیل موج اعتراضاتی که ایشان حماس را وارد آن کرده است.»

وی ادامه داد: «اما حماسِ داخل همچنان خود را هم پیمان مقاومت دانسته و اولویت خود را مسئله مقاومت می داند؛ چنانکه آقای الزهار و هنیه این مسئله را به خوبی اعلام کردند.»

این کارشناس مسائل خاورمیانه درباره سفر امیر قطر به نوار غزه گفت: «سفر امیر قطر به غزه با نوع ارتباط قطر با ترکیه متفاوت است. حماسِ داخل اتحاد و ائتلاف با قطر ندارد؛ اما قطر سعی می کند از بحث فلسطین برای کسب پرستیژ استفاده کند و به دلیل نیازهایی که در غزه وجود دارد حماسِ داخل نیز این مسئله را پذیرفته است.»

وی تصریح کرد: «بنابراین در بحث اتحادها و ائتلاف ها میان حماسِ داخل و حماسِ خارج تفاوت وجود دارد و سفر امیر قطر به غزه به معنای اتحاد و ائتلاف با حماسِ داخل و جبهه مقاومت نیست؛ چون اساسا قطر در جبهه مقاومت نمی باشد و بزرگترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه در این کشور بوده و قطر با اردوگاه غرب اتحاد و ائتلاف دارد.»

وی خاطرنشان کرد: «در ده سال گذشته سیاست قطر کسب پرستیژ بوده و به همین دلیل سعی کرده در هر بحرانی نقش ایفا کرده و پول خرج کند. مثلا پس از جنگ سی و سه روزه لبنان و اسرائیل، بازسازی شهر بنت الجبیل را به عهده گرفت و این به این معنا نیست که قطر از حزب الله حمایت می کند یا با حزب الله اتحاد و ائتلاف دارد؛ بلکه سعی دارد از طریق کمک به حزب الله کسب پرستیژ کند، همانطور که اکنون سعی دارد از طریق غزه به جایگاهی دست یابد.»

رویوران در پاسخ به این سوال که آیا با این تفاسیر ما شاهد نوعی انشقاق در مجموعه حماس هستیم؟، گفت: «بله یک انشقاق ناتمام در حماس رخ داده که منجر به جدایی نیروهای حماس از یکدیگر خواهد شد.»

وی ادامه داد: «حماسِ خارج عمدتا در سوریه و اردن استقرار دارد و اکنون ممکن است حتی بخشی از نیروهای حماس در درگیری های داخل سوریه وارد شده باشند.»

وی افزود: «اکنون در اردوگاه یرموک در دمشق درگیری هایی میان نیروهای طرفدار احمد جبریل و اسلام گرایان طرفدار حماس روی داده است و این موضوع نشان می دهد که حماسِ خارج کم کم وضعیت خود را یکسره می کند؛ در حالی که درباره حماسِ داخل باید گفت در سفری که الزهار به ایران داشت اعلام کرد که اولویت آنها مسئله مقاومت است و مسائل منطقه ای در اولویت آنها نمی باشد.»

وی تاکید کرد: «لذا این انشقاق میان مجموعه حماس وجود دارد و این انشقاق خود را در انتخابات داخلی حماس نیز نشان خواهد داد که تا حدودی به حذف نیروهای حماسِ خارج می انجامد.»

رویوران در پاسخ به این سوال که با توجه به هدف ایران در تحولات سوریه که حمایت از جبهه مقاومت بود، اکنون با این رویکرد حماس آیا نوعی نقض غرض درباره حمایت از جبهه مقاومت اتفاق نیفتاده است؟، گفت: «خیر. ایران از حماسِ مقاومتی حمایت می کند و ریزش های حماس منجر به تغییر موضع ایران در برابر آن نخواهد شد.»

وی تصریح کرد: «یعنی از زمانی که حماسِ خارج این موضع را اتخاذ کرد، ایران ارتباط خود را با آن محدود نمود؛ در حالی که اولویت حماسِ داخل همچنان مقاومت است و ارتباط ایران با آن همچنان به قوت خود باقی است.»

رویوران در پاسخ به این سوال که آیا با این تفاسیر حمایت ایران از سوریه منجر به تضعیف جبهه مقاومت نشده است؟، گفت: «خیر. این ریزش هایی است که به هر حال در حماس روی داده است. اما در کلیت جبهه مقامت تضعیف نخواهد شد.»

رویوران در پاسخ به این سوال که آیا کشور قطر که در پی گسترش رابطه با حماس برآمده، قصد ندارد به نوعی ایران را از حماس دور کند؟، گفت: «خیر. اولا قطر یک قدرت منطقه ای نیست. دوم اینکه اولویت حماسِ داخل مقاومت است و کشوری که در بعد مقاومت از حماس حمایت می کند ایران است و قطر ممکن است به حماس کمک مالی و بازسازی کند، اما در زمینه مقاومت اصلا وارد نمی شود؛ زیرا در آن صورت موضع سیاسی این کشور دچار تعارض و تضاد خواهد شد.م

وی ادامه داد: «اساسا اکنون در موضع گیری های قطر مقداری تعارض و تضاد وجود دارد و دیر یا زود این تعارضات بارور می شود و قطر را در یکی از این دو مسیر قرار خواهد داد.»

وی افزود: «این در حالی است که موضع ایران در حمایت از مقاومت کاملا ریشه دار و مستحکم است و به همین دلیل قطر نمی تواند به عنوان مزاحمی برای ایران نقش ایفا کند و تنها می تواند به صورت خیلی موقت ظهور و بروز پیدا کند و به زودی به دلیل تضاد نقش هایی که دارد از این صحنه حذف شود.»

رویوران در پاسخ به این سوال که آینده حماسِ خارج را پس از انشقاق از حماسِ داخل چطور ارزیابی کرده و آیا این گروه به جنبش فتح و محمود عباس نزدیک خواهند شد؟، گفت: «من تصور می کنم افرادی که از مقاومت در داخل جدا می شوند به طور طبیعی نقش آنها رو به افول خواهد بود.»

وی ادامه داد: «همچنین این امکان وجود دارد کسانی که از مقاومت فاصله می گیرند بتوانند با محمود عباس در برخی از پروژه های سیاسی تعریف شوند.م

وی افزود: «حتی بر اساس توافقی که میان محمود عباس و خالد مشعل اتفاق افتاد قرار شد که باری دیگر محمود عباس به عنوان رئیس تشکیلات و خالد مشعل به عنوان رئیس مجلس ملی انتخاب شوند و این موضوع نشان می دهد که این ظرفیت وجود دارد که ابومازن نیروهای ریزش پیدا کرده حماس را به گونه ای در ساختارهای خود جذب کند.»