مسواک برقی یا معمولی؛ کدام یک بهتر است؟

فرارو- شاید شما هم جزو افرادی باشید که با وجود مسواک زدن منظم نتیجه مطلوبی از آن نمی‌گیرید. احتمالاً راه‌های مختلفی همچون تغییر مسواک با برس‌های نرم و سخت، تغییر خمیر دندان و استفاده از وسایلی همچون نخ و دهان شویه را تجربه کردید، ولی باز نتیجه دلخواه را دریافت نکرده اید. شاید در آخرین تلاش‌های خود برای رهایی از این معضل با پیشنهاداتی همچون استفاده از مسواک برقی مواجه شده اید که ادعا می‌شود قدرت بیشتری در ازمیان بردن پلاکت‌ها نسبت به مسواک‌های معمولی دارد. اما آیا واقعاً مسواک‌های برقی بیشتر از مسواک‌های معمولی می‌توانند دندان‌های ما را تمیز و سفید کنند؟ آیا استفاده از مسواک‌های برقی بهتر از استفاده از مسواک‌های معمولی است؟ برای یافتن پاسخ این سوالات با ما همراه شوید تا اطلاعات کاملی درباره مسواک‌های برقی و معمولی در اختیار شما قرار دهیم.

در دهه ۱۹۴۰ میلادی، مسواک‌هایی در کشور سوئیس ابداع شد که هدف از ساخت آن‌ها کمک به افراد ناتوان و اوتیسم برای حفظ بهداشت دهان و دندان بود. در این ابداع، مسواک‌ها با استفاده از نیروی الکتریکی قادر به ایجاد چرخش و حرکت در سر فرچه‌ای خود می‌شدند و با این عمل دندان‌ها را تمیز می‌کردند. این مسواک‌های الکتریکی ظرف دو دهه به مقبولیت بالایی دست یافتند و حتی در ایالات متحده به تولید انبوه رسیدند. در این نوع مسواک‌ها قسمت باتری‌دار یا قسمتی که باید شارژ شود، بسیار بزرگ بود و به طور کامل بسته می‌شد تا از نفوذ آب به درون آن جلوگیری شود. در آن زمان مسواک‌های الکتریکی فقط برای استفاده افرادی بود که دارای محدودیت حرکتی و اوتیسم بودند یا ارتودنسی کرده بودند. با این حال با گذشت زمان مسواک‌های برقی برای افراد عادی هم طراحی شد و دیگر خبری از بخش بزرگ شارژ شونده هم نبود. بدین ترتیب مسواک‌های برقی امروزی ظاهر شدند که از نیروی الکتریسیته برای حرکت دادن نوسانی و ارتعاشی سر مسواک کار می‌کنند.

 

دسته بندی‌های مختلفی در خصوص مسواک‌های برقی وجود دارد، اما باید عنوان کرد که مهمترین فاکتور در زمینه دسته بندی، موضوع نحوه حرکت برس مسواک است. بر این اساس مسواک‌های برقی را می‌توان به انواع زیر دسته بندی کرد:

۱. مسواک‌های برقی چرخشی: سر این نوع مسواک‌ها در یک حرکت دایره‌ای با سرعت ۳۰۰۰ تا ۷ هزار و ۵۰۰ ضربه در دقیقه حرکت می‌کند.
۲. مسواک‌های برقی سونیک: این نوع مسواک‌ها از یک حرکت کناری با سرعتی در حدود ۱۰ برابر بیشتر از یک برس چرخشی استفاده می‌کنند، در حدود ۳۱۰۰۰ ضربه قلم مو در دقیقه.
۳. مسواک‌های برقی اولتراسونیک: این نوع مسواک‌ها با حرکت سریع به سمت اطراف، ارتعاشاتی ایجاد می‌کند که پلاک را از بین می‌برد.
۴. مسواک‌های برقی یونی: سر برس حرکت نمی‌کند، جریان الکتریکی کم در مو‌های برس مسواک باعث جذب پلاک می‌شود.

 

مسواک‌های برقی به ویژه نمونه‌های قابل شارژ آن ویژگی‌های قابل توجهی دارند که می‌تواند آن‌ها را از نمونه معمولی مسواک‌ها متمایز کند. این ویژگی‌ها عبارتند از:

ــ عملکرد‌های مختلف مثلا برای حساسیت دندانی، سفید کردن دندان‌ها و یا ماساژ دادن لثه‌ها
ــ حسگر‌های هشدار دهنده برای زمانی که خیلی محکم و با فشار مسواک می‌زنید
ــ داشتن تایمر برای فهمیدن اینکه مسواک زدن هر قسمت از دهان شما چقدر طول می‌کشد
ــ یادآوری کننده دیجیتال برای تعویض سر مسواک
ــ ایجاد حرکت چرخشی- ارتعاشی و یا تکنولوژی صوتی
ــ داشتن سر مسواک متعدد که شما می‌توانید هر نوعی را که می‌خواهید انتخاب کنید.

 

---

۱. بالا رفتن سرعت مسواک زدن: سرعتی که یک مسواک برقی در تمیز کردن دندان‌ها دارد هیچگاه با مسواک‌های معمولی قابل مقایسه نیست. برس این مسواک‌ها سریعا جرم‌ها و پلاک‌ها را از میان دندان‌ها جدا نموده و سطح آن را کاملا تمیز می‌کند.

۲. مسواک زدن آسان: مسواک زدن با مسواک‌های برقی بسیار آسان و راحت است و فرد نیازی ندارد سعی زیادی کند تا دندان‌ها و محیط دهان را تمیز کند. تنها باید مسواک را با زاویه درست بر روی سطوح دندانی قرار داد تا نظافت دندان‌ها انجام شود. افرادی که در ناحیه دستان دچار معضلاتی از جمله وجود درد و ورم مفاصل هستند، و افراد کم توان می‌توانند با استفاده از یک مسواک برقی به راحتی نظافت و پاکیزگی دندان‌های خود را حفظ کنند.

 

۳. نظافت عمقی دندان ها: طبق تحقیقاتی که بر روی نحوه عملکرد مسواک‌های برقی انجام شده است محققان دریافته اند که حرکات ارتعاشی چرخشی مسواک‌های برقی سبب نظافت عمقی دندان‌ها و فضای مابین آن‌ها شده است. در این مسواک‌ها پرز‌های مسواک تمامی نواحی دندان‌ها و شکاف بین آن‌ها را تحت پوشش خود قرار خواهد داد و این یکی از بهترین مزایای مسواک برقی بشمار می‌رود.

۴. حذف لکه‌های دندان: با توجه به اینکه امروزه خوراکی‌های متنوعی مورد استفاده افراد جامعه قرار می‌گیرد و قهوه، نوشابه، چای و سایر نوشیدنی‌های کافئین دار سبب ایجاد لکه‌های دندانی می‌شود استفاده از مسواک برقی نقش مهمی در تمیز کردن دندان‌ها و رفع این لکه‌ها دارد. در واقع سرعت و قدرت مسواک‌های برقی می‌تواند خیلی ساده تمامی لکه‌ها و رنگ‌های چسبیده به دندان را از بین ببرد؛ و از زردی دندان‌ها جلوگیری می‌کند.

۵. خوشبویی دهان: همانطور که می‌دانید بوی بد دهان به علت وجود باکتری‌ها و پلاک‌های درون محیط دهان است و استفاده از یک مسواک مناسب سبب نظافت و رفع این پلاک‌ها خواهد شد. یکی از مزایای مسواک برقی اینست که حتی می‌تواند انتهایی‌ترین نقطه درون دهان را کاملا تمیز کند بطوریکه هیچ اثری از وجود باکتری و پلاک مشاهده نخواهد شد. در نتیجه اگر تمایل دارید تا همیشه دهانی خوشبو داشته باشید می‌توانید با تهیه یک مسواکی برقی به هدف خود دست یابید.

 

---

۶. مناسب برای دندان‌های ارتودنسی شده: یکی از مراحل مهم در درمان ارتودنسی مراقبت صحیح از براکت‌ها و رعایت بهداشت دهان و دندان است. به همین دلیل متخصص ارتودنسی توصیه می‌کند برای رعایت کامل بهداشت دهان و دندان از مسواک برقی استفاده کنید. حضور سیم‌ها بر روی دندان‌های افرادی که ارتودنسی کرده اند سبب می‌شود تا نتوانند پس از آن به طور صحیح و کامل پلاک و جرم‌های بین دندان‌ها را تمیز کنند، در نتیجه باقی مانده‌های غذایی در ناحیه پشتی براکت‌ها باقی می‌ماند. یک مسواک برقی ضربات زیادی را در هر دقیقه برای تمیز نمودن جرم‌ها و آلودگی‌ها به دندان وارد می‌کند تا هیچ اثری از آن‌ها باقی نماند؛ لذا استفاده از این مسواک‌ها برای این دسته افراد ضروری است چرا که هم دارای حسگر فشار می‌باشند و هم برس‌هایی نرم و مخصوص برای تمیز نمودن دندان‌های ارتودنسی شده دارند.

۷. بهبود تمرکز: یک منبع مطالعاتی معتبر نشان می‌دهد که افراد هنگام مسواک زدن دندان‌های خود با استفاده از مسواک برقی، تمرکز بیشتری دارند. این کار باعث شده است که تجربه کلی افراد در مسواک زدن بهبود یابد و به طور بالقوه می‌تواند به خوبی دندان‌های شما را تمیز کند.

۸. مناسب برای کودکان: کودکان مهارت کافی برای مسواک زدن ندارند و پلاک‌های دندانی آنان ناقص برداشته می‌شود و از طرفی، چون مسواک‌های برقی نیاز به مهارت‌های دستی را با حرکت‌های خودکار خود کاهش می‌دهد، برای کودکان مفید است. همچنین اکثر بچه‌ها علاقه‌ای به مسواک زدن دندان‌های خود ندارند و به همین دلیل مسواک‌های برقی با جذابیت خود می‌توانند در ایجاد اشتیاق در کودکان برای مسواک زدن مفید واقع شوند.

 

۱. قیمت گران: مسواک‌های برقی یک سروگردن از مسواک‌های معمولی گران‌ترند. سَری‌های یدک این مسواک‌ها معمولا در بسته‌های چندتایی به‌فروش می‌رسند و قیمت قابل‌ملاحظه‌ای هم دارند. پس به هزینه‌های مابعد خرید مسواک برقی هم فکر کنید، چون تقریبا هر سه ماه باید سَری مسواک‌تان را نو کنید.

۲. دسترسی سخت: احتمال زیادی وجود دارد که برای پیداکردن سَری یدک مسواک‌های برقی به دردسر بیفتید. پس اگر نیاز فوری به سَری جدید پیدا کنید، بعید نیست که اسیر خیابان‌های شلوغ شهر شوید. تنها راه‌حلش هم این است که پیشاپیش برای نیاز مثلا یک سال‌تان سَری یدک به تعداد کافی بخرید.

۳. نیازمند شارژ: اگر از مسواک برقی استفاده می‌کنید، همیشه باید شارژ نگهش دارید تا مبادا موقع استفاده شارژ کافی نداشته باشد.

 

 

۴. آسیب‌پذیری بالا: مسواک‌های برقی در مقایسه با مسواک‌های معمولی در مقابل ضربه آسیب‌پذیرترند.

۱. کسانی که محکم مسواک می‌زنند: اگر عادت دارید به شدت مسواک بزنید، یعنی همان کاری که به لثه‌ها و دندان‌ها آسیب می‌رساند و موجب تحلیل لثه‌ها می ­گردد. مسواک برقی برای شما ملایم بودن با لثه‌ها و دندان‌ها را راحت‌تر می‌کند و آن‌ها را تمیز هم می‌کند.

۲. سالمندان با محدودیت در توانایی عضلات: پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها می‌توانند با خرید یک مسواک برقی از مزایای آن بهره ببرند. در دوران سالمندی به دلیل کاهش توانایی عضلات و مفاصل و یا بیماری‌های خاصی مثل پارکینسون، کنترل کار‌های دقیق مثل مسواک زدن برای پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها دشوار است. مسواک برقی میی تواند به سالمندان کمک کند تا بدون تلاش طاقت فرسا و صرف وقت زیاد بهداشت دندان هایشان را رعایت کنند.

۳. معلولان جسمی یا ذهنی: کودکان دارای مشکلات جسمی و یا ذهنی نیز از گروه افرادی هستند که هدیه‌کردن یک مسواک برقی به آن‌ها می‌تواند برایشان بسیار مفید باشد. این کودکان معمولا خودشان توانایی مسواک زدن کامل و درست را ندارند و این کار به‌وسیله والدین و یا مربی هایشان انجام می‌شود و به این ترتیب فردی که از این کودکان نگهداری می‌کند می‌تواند راحت‌تر و با صرف وقت کمتر و موثرتر دندان‌های این معلولان را مسواک کند.

۴. نوجوانان و افراد تحت درمان اورتدنسی: جوانان و نوجوانانی که دندان هایشان را ارتودنسی کرده و روی دندان هایشان براکت‌ها (سیم‌های اورتودنسی) وجود دارد که محل گیرکردن باقی مانده مواد غذایی است و اگر دندان‌ها در مجاورت این وسایل به درستی مسواک زده نشوند، ارتودنسی خود می‌تواند موجب پوسیدگی دندان‌های این افراد شود. اگر نوجوان شما به ویژه ارتودنسی کرده است و توجه چندانی بر حفظ بهداشت دهان و دندان هایش ندارد، می‌توانید برایش یک مسواک برقی خریداری کنید. این مسواک‌ها در زمان کوتاهی دور براکت‌ها را تمیز کرده و از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کنند، ولی پیش از خرید آن با دندانپزشک درباره خرید نوع مناسب و روش درست استفاده از آن مشورت کنید.

 

سال‌ها قبل، باستان‌شناسان در بابل و مصر، ابزار‌های مختلفی کشف کردند که قدمتی چند هزار ساله داشتند، ابزار‌هایی از قبیل چوب‌های خلال دندان، الیاف گیاهان، شاخه یا ریشه‌های باریک درختان، پر پرندگان، استخوان‌های کوچک حیوانات و خار‌های جوجه تیغی که همگی برای تمیز کردن دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مالیدن آهک، جوش‌شیرین و نمک به دندان با دستمال‌های نازک کتانی میان یونانی‌های باستان رایج بود. بعد‌ها آنچه به عنوان مسواک مورد استفاده قرار می‌گرفت در واقع چوب‌های سابنده‌ای بودند که باید سر آن‌ها جویده می‌شد تا الیاف آن کمی نرم شود و بعد از آن، کشیدن این قسمت سابنده روی دندان‌ها باعث پاکی آن‌ها می‌شد.

 

اما چینی‌ها اولین کسانی بودند که قدم بزرگی در اختراع مسواک‌های اولیه که شباهت بسیاری به مسواک‌های امروزی داشت برداشتند. آن‌ها برای اولین بار در سال ۱۴۹۸ استفاده از چوب مسواک را کنار گذاشته و مسواک‌های پرزدار را اختراع کردند. این مسواک‌ها واقعا زبر و خشن بود و مو‌های آن از پشت گردن و یال گراز گرفته می‌شد که روی دسته‌ای از استخوان یا چوب می‌چسباندند. رفته‌رفته موی یال اسب که زبری کمتری داشت جایگزین موی گراز شد، اما اروپایی‌ها هنوز با همان روش قدیمی با نمک و آهک جرم‌ها را از دندان‌های شان پاک می‌کردند و این روش تا سال ۱۷۸۰ ادامه داشت، تا اینکه اولین تولید انبوه مسواک الیاف‌دار در این سال در انگلیس و به دست یک زندانی به نام «ویلیام آدیس» صورت گرفت. تا سال ۱۸۳۸ مسواک‌ها به همین منوال با موی حیوانات و دسته‌های چوبی یا استخوانی ساخته می‌شدند تا اینکهدر این سال کارخانه آمریکایی «دوپان» موفق شد الیاف مصنوعی و نایلونی تولید کند و از آنجا که الیاف طبیعی و موی حیوانات باکتری در خود جمع می‌کرد و خوب خشک نمی‌شد، خیلی زود جای خود را به الیاف مصنوعی نایلونی داد. اختراع نایلون روند تکاملی مسواک را تغییر داد، چرا که تولیدکنندگان می‌توانستند مسواک‌هایی با درجه سختی متفاوت و بنا به سلیقه مشتریان خود تولید و روانه بازار کنند.

۱. دسترسی آسان و سریع: مسواک معمولی در همه داروخانه‌ها و حتی خواربارفروشی‌ها هم پیدا می‌شود. مسواک‌های معمولی برای استفاده نیازی به شارژ کردن ندارند و به‌عبارتی در هر جایی و هر زمانی قابل استفاده‌اند.

۲. قیمت ارزان: البته که این روز‌ها تورم به دم‌دستی‌ترین وسیله بهداشتی مردم هم رحم نکرده است! اما به‌هرحال مسواک معمولی همیشه به‌نسبت مسواک برقی قیمت خیلی پایین‌تری دارد و با هزینه کمتری قابل‌جایگزینی است (میانگین هر سه ماه باید مسواک‌تان را عوض کنید).

۳. تنوع بالا: مسواک‌های معمولی از لحاظ شکل ظاهر و قیمت تنوع بالایی دارند. سَر مسواک‌های معمولی در سه اندازه کوچک، متوسط و بزرگ و برس‌شان در سه درجه سختی نرم، متوسط و زبر تولید می‌شود. ازلحاظ اندازه و طراحی دسته هم که تنوع بسیار است. خلاصه اینکه پیداکردن مسواک معمولی مناسب برای هر نیاز و بودجه‌ای کار سختی نیست.

 

 

۴. سبک و کم جاگیر: مسواک‌های معمولی به‌اندازه مسواک‌های برقی جا نمی‌گیرند و سبک‌ترند. پس در مسافرت‌ها نیازی نیست که نگران جا دادن‌شان در کیف دستی یا آسیب دیدن‌شان باشید.

۱. فاقد تایمر: مسواک‌های معمولی مانند مسواک‌ها برقی تایمر ندارند، پس با مسواک‌های معمولی بعید نیست که کمتر یا بیشتر از حد لازم مسواک بزنید.

۲. نیازمند مهارت مسواک‌زدن: مسواک‌زدن با مسواک‌های معمولی مهارت بیشتری می‌طلبد (در انتها از روش صحیح مسواک‌زدن هم برایتان گفته‌ایم). وقتی با مسواک معمولی مسواک می‌زنید، احتمال بیشتری وجود دارد که مسواک را سخت‌تر از حد لازم فشار دهید. گفتنی است که مسواک‌زدن با فشار زیاد می‌تواند به دندان‌ها و لثه‌ها آسیب بزند.

۳. دشواری استفاده برای مبتلایان به محدودیت‌های حرکتی: مبتلایان به سندرم تونل کارپ و آرتروز به‌دلیل مشکلات حرکتی ممکن است در استفاده از مسواک‌های معمولی با دشواری روبه‌رو شوند. مبتلایان به اختلالات رشدی هم احتمالا با مسواک‌های برقی راحت‌تر خواهند بود.

 

بسیاری از دندان‌پزشکان بر این باورند که بهداشت دهان و دندان بیشتر از نوع مسواک به خود مسواک‌زننده بستگی دارد. در واقع اگر طرز صحیح مسواک‌زدن را بلد باشید، فرقی ندارد که از مسواک معمولی استفاده می‌کنید یا برقی، چون مسواک معمولی هم درصورت استفاده صحیح می‌تواند به‌اندازه مسواک‌های برقی در رفع پلاک‌ها و جرم‌های دندانی مؤثر باشد. به تایید «انجمن دندان‌پزشکان آمریکا»، انواع مسواک‌های سخت و نرم معمولی، دقیقا می‌توانند به اندازه مسواک‌های برقی کارآمد باشند. اکثر مطالعات نشان می‌دهد که مسواک برقی از هر نوعی، باکتری‌های بیشتری را نسبت به مسواک دستی حذف می‌کند، اما این تفاوت‌ها بسیار جزیی است. نه اینکه قابل توجه نباشند، اما تفاوت سیاه و سفیدی بین توانایی حفظ سلامت مناسب دهان و دندان با استفاده از مسواک دستی و برقی وجود ندارد. منتها اگر مبتلا به آرتروز یا سایر مشکلاتی هستید که کارگرفتن از دست‌ها را با محدودیت مواجه می‌کنند، مسواک برقی گزینه مناسب‌تری است. ضمنا چه با مسواک معمولی و چه با مسواک برقی حداقل باید دو دقیقه برای مسواک‌زدن‌تان وقت بگذارید.