پشت‌پرده ممنوعیت ورود به کویرِ پرحاشیه!

پس از صدور دستور رییس کل دادگستری اصفهان برای برخورد قاطع با تورهای مختلط در کویر مرنجاب، روز گذشته (یکشنبه 22 آذر) شهرستان آران و بیدگل وارد شور شد و سرانجام به این تصمیم رسید که ورود تورهای گردشگری به کویر مرنجاب فعلا به حالت عادی و متعارف خود بازگردد و اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان نیز تا یک ماه آینده طرح ساماندهی مرنجاب را تهیه کند و به اجرا بگذارد.

رییس کل دادگستری استان اصفهان پیش از ایام سوگواری در هفته اخیر، دستور برخورد قاطع با متخلفان و تورهای مختلط در منطقه مرنجاب را صادر کرد. این دستور بدون آن که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در جریان قرار داده شود، مستقیم به دادستان آران و بیدگل داده شد.

دادسرای عمومی و انقلاب آران و بیدگل نیز طبق این این دستور، نامه‌ای را مبنی بر توقف ورود تورهای مختلط به کویر مرنجاب و شهر زیرزمینی نوش‌آباد به فرماندهی انتظامی آران و بیدگل ارسال کرد. در این نامه مقرر شد از 23 آذرماه از ورود تمام تورهای مختلط جلوگیری شود.

بهانه‌ی این دستور طبق آنچه دادستان دادسرای عمومی و انقلاب آران و بیدگل گفته، حوادث پیش آمده در چند سال اخیر در مرنجاب بویژه حوادث روز هشتم محرم بوده که به کشف حجاب در این منطقه منجر شده و اعتراضات گسترده‌ای را در سطح شهرستان در پی داشته است.

دادستان نگرانی درباره وضعیت کویر مرنجاب را فراتر برده و گفته که در صورت ساماندهی نشدن منطقه گردشگری مرنجاب، برای بسته شدن این منطقه منتظر مصوبه و قانونی نخواهیم بود و به وظیفه شرعی خود عمل خواهیم کرد.

چهار سال پیش نیز دادستان آران و بیدگل پس از انتشار فیلم‌هایی از رفتار غیرمتعارف برخی مسافران، ورود گردشگران به کویر مرنجاب را محدود کرد. آن زمان نیروی انتظامی با استقرار در مسیر دسترسی به کویر مرنجاب مانع ورود تورهای جوان و مختلط به این کویر می‌شد. دامنه این برخوردها آنقدر گسترده شد تا بسیاری از آژانس‌های گردشگری، برنامه سفر به مرنجاب را تعطیل کردند.

دستور دادستان اصفهان فعلا متوقف شد
فریدون الهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان ریشه این اتفاقات دامنه‌دار را در دولت قبل واکاوی می‌کند و معتقد است: باید روی تعامل جامعه محلی و گردشگران بیشتر و بهتر کار کرد.

او مرنجاب را از جمله مناطقی می‌داند که بدون برنامه‌ریزی یا حتی با وجود آن گردشگران را جذب می‌کند و ادامه می‌دهد: همین ظرفیت باعث شد مرنجاب در دولت قبل مصوبه منطقه نمونه گردشگری را دریافت کند، منطقه‌ای که می‌طلبید برایش زیرساخت ایجاد شود؛ اما به سرنوشت دیگری دچار شد.

الهیاری براساس شنیده هایش، گوشه‌ای از پشت پرده مرنجاب را نمایان می‌کند و به خبرنگار گردشگری ایسنا توضیح می‌دهد: در گذشته با توجه به حجم گردشگران حاضر در منطقه، فرمانداری وقت آران و بیدگل با همراهی مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری این شهرستان تصمیم گرفتند اداره و بهره‌برداری مرنجاب و کاروانسرای آن را به شرکت تعاونی دهیاری‌های شهرستان آران و بیدگل بسپارند، اما تنها اتفاقی که آن زمان رخ داد گرفتن مبلغ قابل توجهی به عنوان ورودیه در جاده منتهی به کویر مرنجاب بود.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان ادامه می‌دهد: قاعدتا به ازاء گرفتن آن مبالغ قابل توجه باید خدماتی به مسافران و گردشگران داده می‌شد، اما در بازدیدی که سال گذشته از مرنجاب داشتم متوجه شدم، وضعیت خدمات‌رسانی در این منطقه با وجود حجم زیاد گردشگران مطلوب و مناسب نیست.

وی حساسیت مرنجاب را بالا می‌داند، برای همین می‌گوید: پس از آن که به اداره میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان آمدم، سفری فوری به این منطقه انجام دادم تا شرایط را ارزیابی کنم. در شهرستان آران و بیدگل بلافاصله کارگروهی را با حضور فرماندار جدید تشکیل دادیم که ساماندهی این منطقه در دستور کار قرار گفت. به دلیل وجود برخی حساسیت‌ها در شهرستان آران و بیدگل قرار شد بهره‌بردار محلی باشد، اما چون از عهده کار در زمان مشخص برنیامد برای واگذاری تصمیم دیگری گرفته شود.

او معتقد است؛ اگر هر یک از دستگاه‌های دخیل در مرنجاب تا کنون به وظیفه خود عمل می‌کردند، با این همه ناهنجاری مواجه نبودیم.

«الهیاری» در ادامه به برگزاری جلسه‌های متعدد در استان اصفهان برای به مشارکت طلبیدن سایر دستگاه‌ها به منظور ساماندهی مرنجاب اشاره می‌کند و می‌گوید: هریک از آن دستگاه‌ها توجیه خود را برای انجام ندادن وظیفه‌شان داشتند، برای همین امکانات فراهم نشد. بعد از آن هم با حضور معاون گردشگری کل کشور، جلسه دیگری در اصفهان برگزار شد که بهبود راه منتهی به کاروانسرا و کویر مرنجاب، ایجاد امکانات امدادی و بهداشتی و ساماندهی گردشگران در دستور قرار گرفت. در آخرین جلسه هم برنامه‌ریزی خوبی شد، ما هم پیگیر مصوبات بودیم که متاسفانه در محرم با گزارش‌هایی و سپس دستور دادستان مواجه شدیم.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان با اشاره به حوادث رخ داده در هشتم محرم که بهانه صدور دستور دادستان آران و بیدگل شده، اضافه می‌کند: محرم امسال فیلم‌ها و عکس‌هایی از کویر مرنجاب منتشر شد که عده‌ای را خشمگین کرد و قرار بود مقابل خانه امام جمعه آران و بیدگل تجمع کنند، با فرماندار آن شهرستان صحبت شد که شرایط را مدیریت کند، پس از این صحبت‌ها فکر می‌کردیم مشکل حل شده، اما با حکم دادگستری اصفهان مواجه شدیم که مستقیم به شهرستان ابلاغ شده بود.

وی اضافه می‌کند: صدور این حکم با روزهای تعطیل مصادف شد، اما ما پس از آن تلاش کردیم در جلسه‌ای با حضور مقامات آران و بیدگل به بررسی وضعیت بپردازیم.

«الهیاری» شرایط همیشگی مرنجاب را غیرطبیعی و غیر عرفی نمی‌داند و اضافه می‌کند: ما در روزهای عادی که اتفاقا نیروی انتظامی در منطقه نیز حضور نداشت، بازدیدهایی از مرنجاب داشتیم که در آن زمان شرایط کاملا بدون حاشیه و مشکل بوده است.

او در ادامه بیان می‌کند: منظور ما این نیست که در مرنجاب همه چیز طبق ضوابط انجام می‌شود، اما وقتی با پهنه وسیعی از منطقه و تجمع پراکنده مسافران روبه‌رو هستیم، حتما باید انتظار اتفاقاتی را داشته باشیم. این را هم نمی‌گوییم که تخلفی نشده، اما معتقدیم اگر عده‌ای در گوشه‌ای برای گرفتن عکس‌های شخصی کشف حجاب کرده‌اند و متخلف شناخته شده‌اند، آن عده هم که عکس‌ها و فیلم‌های دیگران را پخش کرده‌اند، مرتکب خلاف بیشتری شده و باید با آنها برخورد شود.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان در تشریح جلسه‌ای که روز یکشنبه در شهرستان آران و بیدگل با حضور فرماندار و امام جمعه این منطقه برگزار شد، می‌گوید: مساله تقریبا حل شد. طبق تصمیم، قرار شد طی مکاتبه با دادستانی آران و بیدگل، تا یک ماه آینده روند ورود تورهای گردشگری به کویر مرنجاب به حالت عادی و متعارف خود بازگردد و اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان در این مدت نیز با همراهی سایر دستگاه ها، طرح سامان دهی کویر مرنجاب را از هر نظر، خدماتی و اجتماعی آماده کند و وظایف هر یک از بخش های مرتبط نیز مشخص شود تا به وضعیت ناهماهنگ و نابسامان موجود در مرنجاب خاتمه داده شود.

او تاکید کرد: در این مدت برای ورود تور از طرف آژانس‌هایی که مجوز اجرای تور گردشگری دارند، اعمال محدودیت نخواهد شد، اما ورود تورهای غیرمجاز و بدون مجوز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، محدود و کنترل می شود.

وی درباره توجیه نیروهایی که حکم دادستانی را گرفته‌اند و احتمال اجرای آن، می‌گوید: ما با دادستانی امروز مکاتبه می‌کنیم، اعمال محدودیت برای تورهای مجاز و گروه‌های خانوادگی نخواهیم داشت.

الهیاری با تاکید بر این که به سامان دهی مرنجاب از هر نظر قائل است، می گوید: اگر همه دستگاه‌ها هماهنگ باهم به وظایف خود عمل کنند، مرنجاب ساماندهی می‌شود و به حاشیه کشیده نمی‌شود.