چگونه باید صرفه‌جویی کرد؟!

یادداشت دریافتی- محمد ماکویی؛ برای رسیدن به هر هدفی نیازمند به برنامه ریزی هستیم! و برنامه ریخته شده نه تنها باید قابلیت اجرایی داشته باشد، باید قابل ارزیابی نیز باشد یعنی هر آن باید قابلیت این را داشته باشد که مشخص نماید تا چه حد به هدف مورد نظر نزدیک یا از آن دور شده ایم!

با این توصیف بد نیست با بی خیال شدن تعاریف معمول و متعارفی که از "صرفه جویی" می شود، برای یک بار هم شده مقوله "صرفه جویی" را از نگاهی دیگر نظاره کرده و آن را به چشم "گذر از شرایط موجود به اوضاع و احوال مطلوب" ببینیم!

با این نگاه اینکه وقتی می خواهیم هم نمی توانیم چندان که باید و شاید "صرفه جویی" را در زندگی خود رعایت کنیم به این بر می گردد که یا از شرایط موجود آگاه نیستیم و یا از اوضاع و احوال مطلوب مطلع نیستیم! البته احتمال اینکه نه از اولی مطلع باشیم و نه دومی را بدانیم نیز کم نیست!عاملی که با ایجاد قوز بالای قوز ،صرفه جویی نکردنمان را کاملا منطقی و توجیه پذیر می نماید!

متاسفانه باید بپذیریم که نه در خانه و خانواده و نه در مدرسه و دبیرستان و دانشگاه آموزش بررسی وضع موجود را ندیده ایم! برای همین هم هست که از میان ما کمتر کسی است که از میزان آب، برق و گاز مصرفی ماهیانه خود و سایر اعضای خانواده اش اطلاع داشته باشد و بتواند آمار دهد که میانگین سرانه آب و برق و گاز مصرفی روزانه هریک از اعضای خانواده او چقدر است!

بررسی وضع موجود با بدست آوردن آمار مصرف اعضای خانوار به پایان نمی رسد زیرا تمامی اعضای خانواده میزان مصرف آب و برق و گاز یکسانی ندارند و بنابراین برای مراعات صرفه جویی روی بعضی از آنها می توان بیش از بقیه حساب باز کرد!

معلوم است که نه تعداد دفعات و مدت زمان دوش گرفتن اعضای خانواده یکی است و نه میزان آب شرب مصرفی آنها هم اندازه است! علاوه بر اینها ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی معمولا توسط خانم خانه راه اندازی می شود و شستشوی اتومبیل اگر توسط کارواش صورت نگیرد، دست آقای خانه را می بوسد!

در مورد برق مصرفی هم باید دانست که آیا پسر خانواده دست از سر رایانه بر نمی دارد و سر پدر خانواده مدام توی تلویزیون است یا این دختر خانواده است که به علت عاشق نور و روشنایی بودن همه چراغ ها را در طول روز روشن نگه می دارد و این مادر خانواده است که مایکروویو را یا به قصد گرم کردن مواد غذایی به کار می گیرد و یا آن را به منظور پخت و پز به کار می اندازد!؟

ضمن اینکه دانستن اینکه مثلا ته تغاری همیشه گرمش است و مدام در حال بازی با کنترل کولر است می تواند به ما کمک کند که در صورتی که خیال صرفه جویی توامان آب و برق را داشته باشیم، می توانیم روی چه کسی بیش از بقیه حساب کنیم!

در زمینه گاز هم باید دانست که هم باید روی مادر که وظیفه پخت و پز را بر عهده دارد می توان خیلی حساب کرد و هم روی فرزند دلبندی که به علت سرمایی بودن، درجه شوفاژ را تا حد امکان بالا برده و موجبات پختگی سایر اعضای خانواده را فراهم می آورد! فرزندی که احتمالا به فکرش نرسیده که ازدیاد درجه حرارت شوفاژ در گرم نگاه داشتن او و محیط خانه خیلی هم موثر تر از پوشیدن بالاپوش و لباسی گرمتر که وی را بی نیاز از رادیاتور می نماید، نیست!

با همه این حرف ها کسانی که با اقدامات این‌چنینی به خوبی قادر به ارزیابی وضع موجود می شوند و می توانند بفهمند که برای صرفه جویی روی چه کسی یا چه کسانی بیشتر می توانند حساب باز کنند، وقتی قادرند که اقداماتی در خور تامل در "صرفه جویی" به عمل بیاورند که از وضع مطلوب و به عبارتی بهتر استانداردهای مصرف سر در بیاورند!

استانداردهای مصرف همان مصارف بهینه ای هستند که می باید توسط مسئولین و دست اندرکارانی که از نزدیک دستی بر آتش دارند تعیین شده و به سمع و نظر مصرف کنندگان برسند! زیرا این استانداردها است که به مردم یاری می رساند متوجه شوند تا چه اندازه از شرایط مطلوب دور هستند و یا برعکس کاملا در نزدیکی و جوار آن به سر می برند!

نکته قابل توجه اینست که در تعیین و اعلام استانداردها نباید سیاسی کاری صورت گرفته و مثلا در هنگام خوشی آب و هوا "نظافت نشانه ایمان است" گفته شود و در موقع کاهش چشمگیر بارندگی و نزولات آسمانی ،"وای بر اسراف کاران" بیان گردد! زیرا مسئولین و دست اندرکاران امور باید به این نتیجه برسند که حتی با تعیین و اعلام مقادیر مصرف استاندارد هیچ ایرادی ندارد که در مواقع بحرانی و اضطراری،اضطرار و بحران اطلاع رسانی شده و برای گذر از بحران از مردم خواسته شود که مصارف خویش را حتی از میزان استاندارد پایینتر بیاورند!

در این باره آنچه می بایست به شدت مورد اجتناب قرار گیرد این است که مسئولین و دست اندرکاران نگران سلب اعتماد مردم نباشند و تعیین و اعلام مقادیر مصرف استاندارد را بی توجه به نیاز آنها و بر مبنای شرایط آب و هوایی و میزان بارندگی و گرمی و سردی هوا و یا بدتر از آن وفق امکانات خویش در تامین نیازهای مردمی پایه ریزی نموده و بر این اساس مرتبا فتیله استانداردهای مصرفی مردم را بالا و پایین بکشند!؟