یادداشت دریافتی- قادر باستانی؛ کودک از چه سنی میتواند موبایل داشته باشد؟ بچهها از چه زمانی میتوانند عضو شبکههای اجتماعی شوند؛ پیام بدهند و پیام دریافت کنند؟ متخصصان تربیت کودک، پاسخهای متفاوتی به این پرسشها میدهند؛ اما انگار کودکان و نوجوانان گوششان به این حرفها بدهکار نیست.
هر چه زمان میگذرد، سن دسترسی به موبایل و عضویت در شبکههای اجتماعی پایینتر میآید. پدر و مادرها هم که حریف بچهها نیستند و معمولاً بعد از چند کشمکش نه چندان جدی، تسلیم خواسته کودک خود میشوند. راستی چه باید کرد؟
در گذشته وقت زیادی از بچهها در کوچه و خیابان سپری میشد. آنها با هم بازی میکردند و خسته به خانه میآمدند. اکنون دیگر کودکان در بیرون از خانه بازی نمیکنند. غالب وقت آنها جلوی کامپیوتر و تلویزیون تلف میشود.
پدر و مادرها از یک طرف دوست دارند، برای سرگرم کردن و احیاناً تربیت فرزند، از تکنولوژی بهره ببرند و از طرف دیگر میدانند که دادن موبایل و تبلت به بچهها، با آنکه آنها را خوب سرگرم میکند، اما ممکن است باعث اختلال در روند رشد طبیعی آنها شود.
یافتن حد وسط هم کار آسانی نیست. در کشورهای پیشرفته، برنامهنویسان از فرصت به دست آمده بهره برده و اپلیکیشنهایی طراحی کردهاند که حتیالمقدور خلاء ارتباطی میان والدین و فرزندان را به نحوی پُر میکند.
یکی از این برنامهها طوری طراحی شده است که بچهها در قالب یک بازی کامپیوتری، از پدر و مادرها خواهش میکنند تا انجام بخشی از کارهای خانه را به آنها بسپارند.
این اپلیکیشن، کارهای خانه مثل تمیزکردن اتاق، گذاشتن آشغال دم در، جاروکشیدن کف حمام و نظایر آن را به صورت یک بازی برای بچهها تعریف کرده است.
پدر و مادرها و بچهها، هر کدام به طور جداگانه میتوانند وارد این اپلیکیشن شوند. پدر و مادرها شرح وظیفه را به آن میدهند، و بچهها آن را به صورت یک بازی جذاب و مفرح دریافت میکنند که باید انجام دهند و بعد به اپلیکیشن گزارش بدهند و بر اساس امتیازاتی که میگیرند، جایزه دریافت کنند. جایزهها را هم پدر و مادرها از قبل برای بچهها مشخص میکنند که میتواند از یک بستنی شروع شود و به رفتن به شهربازی ختم شود.
یک اپلیکیشن دیگر که باز برای تربیت فرزند طراحی شده، برنامهای است که هم والدین و هم بچهها آن را روی تلفن هوشمند خود نصب میکنند. این اپلیکیشن با استفاده از سیستم جی پی اس، به پدر و مادرها میگوید که بچهها در هر لحظه کجا هستند، چه وقت وارد خانه یا از آن خارج میشوند؛ دوستان تازه آنها در فیسبوک و بقیه شبکههای اجتماعی چه کسانی هستند؛ چه عکسهایی را در اینترنت منتشر میکنند؛ سرعت رانندگی آنها چقدر است و یا حتی اگر در ماشین دوستانشان هستند، سرعت رانندگی آنها چقدر است.
پدر و مادرها همچنین میتوانند فهرستی از کلمات خاص را به این اپلیکشن بدهند، تا صورت مشاهده این کلمات، آنها را باخبر کند. برخی معتقدند این مقدار از کنترل بچهها توسط والدین نه تنها مفید نیست، بلکه به رشد طبیعی آنها در جامعه لطمه میزند.
برنامههای دیگری هم هست که برای تسهیل ارتباط والدین و فرزندان طراحی شده است. کوتاه سخن اینکه تکنولوژی، قابلیت آن را دارد که کارها را راحت کند؛ مهم این است که اراده کنیم از جبر تکنولوژی، برای نیل به هدف، درست استفاده ببریم.