کولایی: برای مردان ايراني، زن موجودي تابع است

الهه كولايي استاد دانشگاه تهران در نشستي با عنوان «مساله زنان در دولت نهم» كه از سوي انجمن اسلامي دانشجويان دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران  برگزار شد، ضمن اين‌كه تغيير نگرش‌ها در جامعه را زمان‌بر دانست، گفت: براي بسياري از مردان ايراني، زن موجودي تابع و داراي نقش درجه 2 است.

اين استاد دانشگاه اظهار كرد: قانون قبل از اجرا نيازمند انسان‌هايي است كه باور داشته باشند با يكديگر برابرند. پس نياز است تا يك سري زمينه‌ها ايجاد شود؛ در حالي كه ما ايراني‌ها صبر و حوصله نداريم.

وي اضافه كرد: در دوره‌ي اصلاحات شاهد بوديم با وجود بسياري پيشرفت‌ها البته با در نظر گرفتن تمام انتقادهايي كه وارد بود به علت نداشتن حوصله، بسياري تصميم گرفتند كه راي ندهند و اين نوعي افراط و تفريط به حساب مي‌آيد.

كولايي بيان كرد: در دوران اصلاحات، مطابق قانون، دولت موظف به رفع محروميت‌ها بود و هرجا محروميتي براي زنان وجود داشت دولت بايد آن را مورد توجه قرار مي‌داد و رفع م ي‌كرد و بعد از دولت اصلاحات، مركز مشاركت تبديل به زنان و خانواده شد و از زن تنها در قالب خانواده ياد مي‌شد.

وي افزود: وقتي بحث برابري مطرح مي‌شود موضوع اين است كه حقوق زن و مرد، حقوق انساني برابر باشد و اين‌طور نيست كه مرد بودن برتري آورد و در جامعه‌اي كه از چنين انقلاب و ارزش‌هاي اسلامي حرف مي‌زند انتظار مي‌رود سياست‌ها، برابري حقوق انساني را بپذيرد.

اين استاد دانشگاه با اشاره به آخرين انتخابات شوراها و حضور زنان در شورا به عنوان تصميم‌گيرنده اشاره كرد و گفت: همه چيز در ايران منحصر به مجلس و رياست جمهوري نيست و ما از اين طريق نيز قادر خواهيم ساخت قدرت را آن‌طور كه مي‌خواهيم تغيير دهيم و بايد بدانيم كسي در حوزه‌ي قدرت به ما نمي‌گويد بفرما، و نبايد انتظار داشت سهم زنان را به آنها بدهند. اما نبايد اين را فراموش كنيم كه تغييرات نيازمند زمان، مداومت و خستگي‌ناپذيري است.

كولايي تصريح كرد: در حال حاضر در آستانه‌ي انتخابات رياست جمهوري دهم هستيم و انتخابات يعني از ما دعوت شده كه سهمي از قدرت را به دست آوريم و كشورهايي توانسته‌اند پيش روند كه مردم در آنها با سياست قهر نمي‌كنند و نسبت به سرنوشت خود با حساسيت و وسواس حركت مي‌كنند. 

اين استاد دانشگاه در ادامه تصريح كرد: نبايد انتظار معجزه داشته باشيم؛ چرا كه غير از من و شما كسي نمي‌تواند وضع ما را عوض كند. پس بايد جامعه را بسيج كنيم كه نسبت به مسائل خود حساس باشند و بايد بدانيم بحث زنان موضوعي فقط جنسيتي يا صنفي نيست و مساله‌ي زن و مرد، رشد و توسعه، شكوفايي و قدرتمند شدن كشور را باعث مي‌شود؛ چون مساله‌ي زنان به يك اهرم تبديل شده است.

وي با اشاره به اين‌كه كساني بايد قدرت را در دست گيرند كه زن را انسان ببينند، همان‌طور كه مرد را انسان مي‌دانند و نه رعيت، گفت: ما زنان در ايران تجارب ارزشمندي داريم؛ چرا كه هم دوران اصلاحات و هم بعد از آن را تجربه كرده‌ايم و هم تلاش‌ها براي بهبود وضع زنان و در كنار آن تلاش براي خانه‌نشين كردن زنان را شاهد بوده‌ايم. پس تصور من اين است كه مشكل خود ما هستيم؛ چون هرچه بيشتر مي‌دانيم بيشتر منفعل مي‌شويم.

كولايي اظهار كرد: در جامعه نبايد منتظر بود كسي بيايد براي بهبود شرايط ما كاري انجام دهد بلكه خودمان بايد دست به كار شويم و بايد سعي كنيم ورژن انساني از اسلام را در مورد زنان مورد بهره‌برداري قرار دهيم؛ چرا كه اگر قرائتي از اسلام را كه زن را انسان مي‌بيند تقويت كنيم بسياري از نيازها قابل پاسخ دادن خواهد بود، اما اگر اين تفكر تداوم يابد بايد چشم‌اندازهاي تيره و تاري را براي زنان جامعه منتظر باشيم. 

كولايي در پايان سخنان خود افزود: اميدوارم همه با آگاهي، همت، اميد به خدا براي اصلاح جامعه با حضور فعال، روند اصلاح مستمر را پيش بريم و مانع بروز تنش و تكان شديد در جامعه شويم.

در ادامه، اين استاد دانشگاه در پاسخ به سوالي درباره‌ي ساختار اقتصادي خانواده‌ها و نقش زنان گفت: ساختار اقتصادي خانواده تحت تاثير نگرشي است كه در فرهنگ ما وجود دارد و يكي از مشكلات كشورهاي اسلامي، مساله‌ي نان‌آوري مردان است؛ چرا كه اگر مشكل اشتغال در جامعه‌اي وجود داشته باشد اولويت با مردان خواهد بود؛ چرا كه آنها مسوول خانواده و نان‌آور هستند و اين فكر وجود دارد كه با حضور زنان، فرصت‌هاي شغلي مردان كاهش مي‌يابد؛ در حالي كه رابطه‌ي مستقيمي ميان اشتغال زنان و مساله‌ي بيكاري وجود ندارد و مشكل محدود بودن بازار اشتغال را بايد جاي ديگري جست‌وجو كرد.
 
بنابراين دولت وظيفه دارد با جذب سرمايه‌ي خارجي و غيره مشكل بازار اشتغال را حل كند و ناكارآمدي دولت‌ها را نبايد مايه مجازات زنان و دختران قرار داد.

وي هم‌چنين در پاسخ به پرسش ديگري درباره‌ي برداشت‌هاي مختلف از آيات قرآني در مورد زنان و مردان گفت: اين واقعيت است كه تاثير گفتمان و شرايط فرهنگي و اجتماعي را بر طرز تلقي‌ها و تفاسير نمي‌توان انكار كرد و بايد بدانيم زنان براي تغييرات مثبت نيازمند زمان هستند؛ چون باوري كه در طول تاريخ شكل گرفته به راحتي عوض نمي‌شود اما خوشبختانه اخيرا شاهديم ميان علما و فضلا اين باور نسبت به حقوق انساني زنان مورد توجه قرار گرفته است.

اين استاد دانشگاه هم‌چنين در جواب سوالي مبني بر اين‌كه آيا همه‌ي پيشرفت‌ها در حوزه‌ي زنان مربوط به انقلاب مي‌شود و روند جامعه‌ي جهاني را مي‌توان ناديده گرفت؟ توضيح داد: به طور قطع روند جامعه‌ي جهاني در مورد بهبود اوضاع زنان در جامعه‌ي ما بي‌تاثير نبوده است و تعامل با جامعه‌ي جهاني تاثيرات عميقي در اين زمينه داشته است اما اين‌كه از اسلام و انقلاب حرف مي‌زنم به معناي منحصر كردن انقلاب نيست بلكه حرف من اين است كه حالت بازدارندگي ديني از زمان انقلاب حذف شده است و ديگر به اسم اسلام، زن محدود و خانه‌نشين نمي‌شود.

وي در ادامه با اشاره به سخني از امام (ره) مبني بر اين‌كه زن بايد وارد صحنه شود، گفت: قبل از انقلاب و در رژيم شاه، مذهبي‌ها ورود زنان در عرصه‌ي سياسي را باعث از بين رفتن عفت زنان مي‌دانستند اما نگاه امام (ره) محدوديت به نام مذهب را از حضور اجتماعي زنان برداشت و بعد از تجربه‌ي انقلاب مشخص شد كه اسلام مخالف آزادي زن نيست. پس اين‌طور نيست كه مسائل بيروني را مورد توجه قرار ندهيم.

كولايي هم‌چنين در پاسخ به سوال ديگري مبني بر اين‌كه آيا اميد است تا ظرفيت و توانايي زنان در حالت بالقوه به فعليت برسد، گفت: اين‌كه زن بايد در خدمت مردها باشد از باورهاي رايج جامعه است اما آن‌چه خطرناك است اين است كه همه چيز را مطلق و سياه و سفيد كنيم. پس نبايد با مورد توجه قرار دادن بهبود وضع زنان، نقش مادري زن در خانواده را كه از اهميت بسياري برخوردار است ناديده گرفت.

وي افزود: دولت موظف است مطابق قانون اساسي براي همه‌ي انسان‌ها فرصت رشد را فراهم كند و انسان مورد احترام قرار گيرد. بدين ترتيب كه زن بودن و مرد بودن في‌نفسه نه ارزش و نه ضد ارزش باشد. پس ما بايد بپرهيزيم از اين‌كه جامعه به دامن افراط و تفريط كشانده شود.

اين استاد دانشگاه اضافه كرد: زنان قدرت مي‌خواهند براي دفاع از حقوق زنان و نه عليه حقوق مردان و ما مي‌خواهيم جامعه در مسير اعتدال قرار گيرد.

وي گفت: وقتي زنان در دوره‌هاي متفاوت در جامعه داراي جايگاه‌هاي متفاوتي هستند خودمان مقصر هستيم؛ چرا كه شايد نسبت به سرنوشت خود بي‌اهميت مي‌باشيم و در چنين شرايطي نبايد انتظار داشته باشيم كه شرايط بهبود يابد؛ در حالي كه به جاي استفاده از تجارب ديگران به نفع خودمان دچار انفعال و سرخوردگي مي‌شويم.

كولايي در پايان گفت: ما نبايد قهر كنيم. اين موضوع در جامعه‌ي ما به اين علت وجود دارد كه ما ايراني‌ها به دنبال معجزه و ناجي هستيم اما اگر از تجارب درس بگيريم متوجه مي‌شويم كه بايد حضور داشته باشيم، بايستيم و بمانيم.