مشاغلی که کسی آنها را نمی‌خواهد

بر اساس گفته های وزیر کار دو میلیون شغل بدون متصدی وجود دارد. شاید باورش برای خیلی‌ها سخت باشد که دو میلیون شغل بدون متصدی در اقتصاد ایران وجود دارد.

دو میلیون شغل بی تصدی را نخستین بار مدتی پیش وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد. پس از او رئیس دانشگاه جامع علمی-کاربردی حتی رقم را بیشتر اعلام کرد. عبدالرسول پورعباس آمار این مشاغل را 2.5 میلیون نفر ذکر کرد. علت اصلی از نگاه او نداشتن مهارت متقاضیان است. موضوعی که هرچند وزیر کار تایید می‌کند اما علت دیگری هم از نگاه او دخیل است.

علی ربیعی اعتقاد دارد نگاه کارجویان به اشتغال عوض شده است. او اشاره کرده بود که این مشاغل بدون متصدی، شغل‌های سخت و فیزیکی هستند که خریداری ندارند. در واقع همان کارهای سختی که از نگاه برخی در تصرف اتباع بیگانه است. به همین دلیل ربیعی صراحتاً بیان کرده بود: « نیازمند تغییر تیپولوژی نیروی کار هستیم.» 

 مساله‌ای که معاون توسعه اشتغال وزارت کار به گونه‌ای دیگر بیان می‌کند. حسن طایی می‌گوید متقاضیان شغل باید کمی سطح انتظارات خود را پایین بیاورند و پس از یافتن شغل به تدریج رشد کنند. درخواستی که از نگاه تحصیل‌کرده‌های دیروز و متقاضیان امروز شغل در بازار کار، شاید چندان خوشایند نباشد. با این حال به نظر می‌رسد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی فعلاً تنها می‌تواند برای حل این مشکل از همین راهکار «درخواست» استفاده کند.

اما از سوی دیگر نکته قابل توجه تعداد کل بیکاران کشور است. در حالی حدود دو میلیون و 300 هزار بیکار در اقتصاد ایران وجود دارد که طبق آمارهای برخی مسوولان به همین میزان نیز فرصت شغلی در کشور وجود دارد که متصدی ندارند. طبق آخرین آمار اعلامی از سوی مرکز آمار ایران در حال حاضر حدود دو میلیون و 300 هزار بیکار در کشور وجود دارد. بیکارانی که به دلیل نداشتن مهارت یا نبودن فرصت‌های شغلی نتوانسته‌اند مشغول به کار شوند.

از این میزان بیش از یک میلیون و 600 هزار نفر مرد و حدود 700 هزار نفر زن هستند. همچنین یک میلیون و 800 هزار نفر در بخش شهری و 500 هزار نفر دیگر در بخش روستایی کشور هستند. موضوع قابل توجه دیگر این است که از این دو میلیون و 300 هزار نفر، 700 هزار نفر آنها جوانان 15 تا 24 سال و حدود 800 هزار نفر دیگر آنان جوانان 24 تا 29 سال هستند. این گروه متقاضیان جوانی هستند که احتمالاً تجربه کاری کمتری دارند و نیاز در بخش‌های آموزش مهارتی در این گروه نسبت به متقاضیان با‌تجربه بیشتر به نظر می‌رسد. همان عاملی که از نگاه پورعباس باعث شده اکنون مشاغلی بدون متصدی وجود داشته باشند. به همین دلیل به نظر می‌رسد اگر وزارت کار برای حل این مشکل مساله نوع نگاه‌ها به اشتغال را هم تغییر ندهد حداقل می‌تواند در عرصه مهارت‌آموزی اقداماتی انجام دهد که شاید دیگر از نگاه کسانی مانند رئیس دانشگاه جامع علمی-کاربردی مشاغل بدون متصدی در کشور وجود نداشته باشد.