تلویزیون و "کارشناس" های سرجهازی

برای "کارشناس" شدن ، نیازی به حضور در دانشگاه و طی کردن دروس مربوط به رشته ای خاص نیست،‌ احتیاجی به تجربیات کاری گسترده هم ندارید؛‌ فقط کافی است یکی را در صدا و سیما داشته باشید و در یک برنامه تلویزیونی دقایقی را در موضوع خاصی صحبت کنید؛ دوستان رسانه ملی زحمت خواهند کشید و زیر اسم تان خواهند نوشت:‌ فلانی، کارشناس فلان رشته!

این روال صدا و سیما و مخصوصاً تلویزیون شده است که افرادی را با کم ترین صلاحیت های علمی و تجربی مقابل دوربین می نشاند و آنها هم در یک موضوع از پیش تعیین شده، دقایقی حرف های صد در صد کلیشه ای می زنند که هیچ دردی از هیچ بنی بشری دوا نمی کند جز تهیه کننده برنامه که پولش را می گیرد و آقا یا خانم به اصطلاح "کارشناس"‌ که قبل از برنامه به خانواده و فامیل و دوستان خبر داده در فلان ساعت تلویزیون را روشن کنید و مرا ببینید. لابد به یکی هم گفته که برنامه را ضبط کند تا خودش بعداً بارها و بارها به تماشای خود بنشیند! مخصوصاً جوان هایی که معلوم نیست چگونه و کجا کارشناس شده و چه حرف های مگویی دارند که برای یک ملت تازگی دارد!

کاملاً هم معلوم است که وقتی افراد کم اطلاع را به عنوان کارشناس به مردم قالب می کنند، آنچه بر زبان شان جاری می شود،‌ اساساً ارزشمند و قابل استفاده نخواهد بود. چه آن که مردم از کلیشه گویی خسته شده اند و کارشناس نماها، چیزی جز تکرار حرف هایی که همه می دانند،‌ بلد نیستند.

اصلاً یکی از علل گریز مردم از رسانه ملی هم همین برنامه های کارشناس محور است که وقتی مردم تلویزیون را روشن می کنند، یکی را در حال اظهار نظر کارشناسانه (!) می بینند و از بس به تجربه برایشان ثابت شده که حرف ارزشمندی نخواهند شنید،‌ عطایش را به لقایش می بخشند.

جالب اینجاست که صدا و سیما،‌ یک عده کارشناس دائمی دارد که اصطلاحاً "کارشناس سرجهازی صدا و سیما"‌ نامیده می شوند. این افراد، فقط در یک حوزه خاص اظهار فضل نمی کنند. مثلاً یکی از همین ها که همیشه در حوزه عربی ماننده غزه و عراق صحبت می کند،‌اخیراً در یک برنامه تلویزیونی که درباره ملکه بریتانیا پخش شد،‌ به عنوان کارشناس انگلیس معرفی شد تا به حرف های تکراری اش درباره نظام سلطنتی بریتانیا،‌ اعتبار بخشی شود!

وجود تنگ نظری نهادینه شده در رده های مدیریتی صدا و سیما نیز مزید بر علت شده است تا تهیه کنندگانی هم که تمایل دارند از چهره های واقعاً‌ علمی دعوت و استفاده کنند، ریسک نکنند و برای حفظ برنامه و درآمد آن، به یک سری "افراد تکراری با حرف های تکراری" و برنامه پرکن، بسنده نمایند.

صدا و سیما برای رهایی از چنین وضعیت نابخردانه ای ، باید استانداردهای معرفی افراد به عنوان "کارشناس" را تدوین و اعلام کند تا هر تهیه کننده ای نتواند دوستان خود را به عنوان کارشناس به روی آنتن بفرستد و پول ملت را برای پر کردن برنامه خود، حال دادن به رفقا و خرد کردن اعصاب مردم با حرف های صد من یک غاز به اصطلاح کارشناسان پر کند.

کشور این همه متخصص و استاد با سواد در رشته های مختلف دارد و دریغ است که برخی ملاحظات تنگ نظرانه مردم را از دانش و تجریه آنها بی نصیب کند و عنوان ارجمند "کارشناس"، بازیچه کسانی شود که به رسانه ملی به عنوان یک ابزار شخصی یا گروهی می نگرند.